Đặc sứ của Hoa Kỳ tại các cuộc hòa đàm 6 bên về chương trình hạt nhân Bắc Triều Tiên, ông Christopher Hill, sẽ đi Bắc Kinh và Mascơva vào tuần tới, để tham khảo ý kiến về các nỗ lực nhằm đẩy mạnh tiến trình giải trừ vũ khí. Các giới chức nói Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Christopher Hill có thể gặp vị tương nhiệm Bắc Triều Tiên tại Bắc Kinh. Sau đây là tường thuật của Thông tín viên David Gollust từ Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ.
Ông Christopher Hill lên đường sang Trung Quốc và nước Nga sau khi họp bàn với các đặc sứ Nam Triều Tiên và Nhật Bản tại Washington. Sứ mạng của ông phản ánh tiến độ nhanh chóng của các cuộc đàm phán về chương trình hạt nhân Bắc Triều Tiên hiện nay.
Thỏa thuận 6 bên đạt được hồi đầu năm ngoái, theo đó Bắc Triều Tiên đồng ý từ bỏ chương trình hạt nhân để đánh đổi một số chương trình viện trợ và các lợi lộc về mặt ngoại giao. Thỏa thuận này đã bị trì trệ vì Bình Nhưỡng không cung cấp bản khai báo đầy đủ về tất cả các chương trình và hoạt động hạt nhân của họ, như đã hứa.
Tuy nhiên, trong một hành động được coi như để bày tỏ thiện chí, hồi đầu tháng này Bắc Triều Tiên đã giao cho Hoa Kỳ hàng ngàn tài liệu về chương trình sản xuất plutonium của họ tại cơ sở hạt nhân Yongbyon, mà nay đã đóng cửa.
Như lời đặc sứ Hill đã nói trong tuần này, bản khai báo của Bắc Triều Tiên có thể sắp được đưa ra, và sẽ mở đường cho việc thi hành giai đoạn cuối của thỏa thuận 6 bên, dẫn đến việc bình thường hóa quan hệ ngoại giao giữa Bắc Triều Tiên với Hoa Kỳ và Nhật Bản, và dẫn đến những dàn xếp mới về an ninh khu vực.
Phó Phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Mỹ, ông Tom Casey, nói rằng tại thời điểm này, ông Hill chỉ gặp các vị tương nhiệm của Trung Quốc và Nga ở Bắc Kinh và ở Mascơva, trong các buổi họp đã được dàn xếp trước.
Tuy nhiên ông Hill đã nhiều lần gặp đặc sứ Bắc Triều Tiên, ông Kim Kye Gwan, tại thủ đô của Trung Quốc, và ông Casey khẳng định lần này cũng thế, ông Hill sẵn sàng gặp phía Bắc Triều Tiên.
Phó phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ nói: “Về vấn đề liệu ông Hill có gặp ông Kim Kye Gwan hay không, thì những quy định thông thường được áp dụng; nghĩa là không có buổi họp nào được định trước, tuy nhiên phía Bắc Triều Tiên đã biết lộ trình của ông Hill. Và nếu họ tỏ ý muốn gặp đặc sứ Mỹ, tôi tin chắc họ sẽ dàn xếp để làm điều đó.
Một quan chức cao cấp tại Washington nói với đài VOA rằng các chuyên gia Mỹ đang tiếp tục xem xét hơn 18 ngàn trang tài liệu do Bắc Triều Tiên trao, nhưng cho tới nay, chưa có dấu hiệu cho thấy là những tài liệu ấy là tài liệu không xác thực.
Những giấy tờ vừa kể, trong đó có một số bản viết tay, ghi lại những chi tiết về các hoạt động sản xuất plutonium tại lò phản ứng Yongbyon trong thời kỳ 5 năm, kết thúc vào năm 2007, lúc mà cơ sở này đóng cửa trong giai đoạn đầu tiên của thỏa thuận hạt nhân.
Vẫn theo nguồn tin này thì những cuốn sổ này sẽ có tính quyết định trong việc kiểm tra tính xác thực của bản khai báo sắp được đưa ra, kể cả lời khai của Bắc Triều Tiên về số chất liệu có khả năng phân hạch, đã được sản xuất tại lò Yongbyon.
Ngoài những khai báo về kho plutonim, và con số các vũ khí đã được chế tạo, Bắc Triều Tiên cũng sẽ khai báo về dự án nâng cấp uranium mà các giới chức Mỹ tin là Bắc Triều Tiên đã thực hiện, và bất cứ hoạt động phổ biến vũ khí hạt nhân nào mà Bắc Triều Tiên đã can dự.
Các giới chức Mỹ tin rằng Bắc Triều Tiên đang giúp chính phủ Syri xây một cơ sở hạt nhân ở miền Bắc Syri, cơ sở này đã bị phá hủy trong một cuộc không kích do Israel thực hiện hồi tháng Chín năm ngoái.
