Việt Nam đã giam giữ 4 người Mỹ gốc Việt từ hồi cuối tháng 11, buộc họ vào tội khủng bố. Đại sứ Hoa Kỳ tại Hà Nội đã chỉ trích hành động của Việt Nam trong việc giam giữ các công dân Mỹ. Từ Hà Nội, phái viên Matt Steinglass gửi về bài tường thuật sau đây.
Đại sứ Michael Michalak nói rằng Việt Nam vẫn chưa thông báo cáo trạng chính thức nhắm vào 4 công dân Mỹ, và ông nêu nghi vấn về những bản tin lên án họ là tham gia hoạt động khủng bố.
Ðại sứ Michalak nói: “Chúng tôi không thấy có thông tin nào hỗ trợ cho các lời cáo buộc khủng bố nhắm vào các cá nhân này theo như gợi ý của các cơ quan truyền thông địa phương.”
Hai người Mỹ gốc Việt là ông Nguyễn Quốc Quân và Leon Trương đã bị bắt hôm 17 tháng 11 tại thành phố Hồ Chí Minh, cùng với 4 thành viên của đảng Việt Tân, những người ủng hộ cho một nền dân chủ đa đảng và việc chấm dứt sự cai trị độc tài của đảng Cộng sản ở Việt Nam.
Lâu nay Việt Nam vẫn coi đảng Việt Tân là một tổ chức khủng bố, nhưng các giới chức của Việt Nam nói rằng các đường lối của họ là bất bạo động. Họ cho biết những người bị bắt đang thảo luận về các sách lược biểu tình ôn hòa.
Hai người Mỹ khác đang bị giam giữ, ông Lê văn Phan và bà Nguyễn thị Thịnh, đã bị bắt hôm 23 tháng 11 tại phi trường ở thành phố Hồ Chí Minh, sau khi có tin nói là đã phát hiện một khẩu súng và đạn trong hành lý của họ.
Tại một cuộc họp báo, đại sứ Mỹ cho thấy có một sự cách biệt lớn trong thái độ của Việt Nam và Hoa Kỳ đối với vụ việc này, phía Việt Nam thì tin rằng đảng Việt Tân có liên hệ với khủng bố.
Một ký giả Việt Nam nêu câu hỏi là giả dụ có một thành viên al-Qaida đến Mỹ bằng một hộ chiếu giả, và vi phạm luật biên giới, và nói rằng ông ta chỉ là một người bất bạo động thôi, thì các giới thi hành công lực ở Hoa Kỳ đối phó với vụ này như thế nào.
Đại sứ Michalak trả lời câu hỏi này như sau: “Ở Hoa Kỳ, cũng như ở Việt Nam, tôi cho rằng theo điều khoản 72 của Hiến pháp, một người không bị coi là có tội cho đến khi nào tòa án đưa ra quyết định.”
Việc giam giữ những người Mỹ gốc Việt đặt các nhà ngoại giao Mỹ vào thế khó xử. Hoa Kỳ đang có các quan hệ ngày càng nồng ấm với Việt Nam và đang mưu tìm sự hợp tác của Việt Nam trong vấn đề chống khủng bố và cấm phổ biến hạt nhân. Nhưng đại sứ Michalak nói rằng Hoa Kỳ sẽ không chấp nhận việc bắt giữ người Mỹ, hay người Việt Nam, chỉ vì họ phát biểu các chính kiến của mình một cách ôn hòa.
Ðại sứ Michalak nói: “Chúng tôi đã nói rằng nếu họ bị bắt vì những hoạt động ôn hòa, chúng tôi sẽ phản đối, nếu họ bị giam giữ vì đã bầy tỏ chính kiến một cách ôn hòa.”
Đại sứ Mỹ không cho biết cụ thể Hoa Kỳ sẽ thi hành các biện pháp nào để đáp lại các hành động của Việt Nam.
