Các nhà ngoại giao Hoa Kỳ và Bắc Triều Tiên nhóm họp tại Bắc Kinh để thảo luận về thoả thuận của Bắc Triều công bố tất cả mọi chương trình hạt nhân của họ, và dẹp bỏ các chương trình đó. Mời quý vị nghe thêm chi tiết về vấn đề này qua bài tường thuật của thông tín viên đài VOA Daniel Schearf gởi về từ Bắc Kinh.
Trưởng đoàn thương thuyết Hoa Kỳ tại hội nghị giải trừ võ khí hạt nhân của Bắc Triều Tiên, Trợ lý Bộ Trưởng Ngoại Giao Christopher Hill, đã tới Bắc Kinh ngày hôm nay để thảo luận với giới chức tương nhiệm của Bắc Triều Tiên, ông Kim Kye-Kwan.
Đứng đầu chương trình nghị sự cuộc họp ngày hôm nay của giới chức hai nước là giai đoạn kế tiếp của hiệp định giải trừ võ khí hạt nhân đạt được hồi tháng Hai năm nay. Hiệp định này quy định rằng Bắc Triều Tiên phải cung cấp chi tiết về tất cả mọi chương trình hạt nhân của họ, và cuối cùng dẹp bỏ các chương trình đó.
Ông Hill nói rằng, ông hy vọng có được danh sách của Bắc Triều Tiên về các chương trình này từ nay cho tới cuối tháng Tám và hoặc đầu tháng Chín, khi các thương thuyết gia dự kiến sẽ nhóm họp trong vòng đàm phán kế tiếp của hội nghị sáu nước. Ông Hill nói:
"Chúng tôi muốn có ý kiến rõ ràng về những gì liên quan tới kế hoạch giải trừ võ khí này, về những gì sẽ kê khai trong bản công bố các chương trình hạt nhân của họ, để khi tham dự hội nghị sáu nước thì chúng ta có thể đạt được tiến bộ thật sự."
Hoa Kỳ nói rằng, ngoài chương trình võ khí hạt nhân dựa trên chất plutonium mà chính phủ Bình Nhưỡng đã thừa nhận, Bắc Triều Tiên cũng còn một chương trình bí mật tình chế chất uranium.
Trong quá khứ, chính phủ Bình Nhưỡng đã phủ nhận sự tồn tại của chương trình tinh chế uranium này. Ông Hill nói rằng, lần này thì các nước tham dự hội nghị sáu nước trông đợi là sẽ có câu trả lời dứt khoát của Bắc Triều Tiên về vấn đề này.
Ông Hill nói: "Chúng tôi cần phải có câu trả lời sáng tỏ về vấn đề này. Chúng tôi phải có quyết định dứt khoát về vấn đề này. Vì thế hiển nhiên việc này là một phần trong bất cứ bản kê khai nào sẽ được đệ trình."
Hội nghị này sẽ không chỉ tập trung vào những gì mà Hoa Kỳ và các nước tham gia hội nghị khác muốn. Để đổi lại, Bắc Triều Tiên cũng trông đợi nhận được những nhượng bộ của các nước khác.
Hồi tháng Hai năm nay, Bắc Triều Tiên đã thoả thuận công bố và dẹp bỏ tất cả mọi chương trình hạt nhân của họ để đổi lấy viện trợ, cũng như những bảo đảm về an ninh và các biện pháp khích lệ về phương diện chính trị. Hiện giờ thì Bắc Triều Tiên đóng cửa cơ sở hạt nhân chính của họ.
Để đổi lại thì Bắc Triều Tiên đã nhận được những chuyến hàng viện trợ về thực phẩm, phân bón, và xăng dầu. Nhưng chính phủ Bình Nhưỡng cũng nói rằng, họ muốn có ít nhất hai lò phản ứng hạt nhân nước nhẹ nếu họ từ bỏ tất cả mọi chương trình võ khí hạt nhân của mình.
Bình Nhưỡng chắc cũng còn muốn có được nhiều hơn thế nữa. Nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-il theo dự kiến sẽ gặp Tổng Thống Roh Moo-hyun của Nam Triều Tiên tại Bình Nhưỡng vào cuối tháng Tám này. Ông Chung Dong-young, cựu Bộ Trưởng Bộ Thống Nhất Nam Triều Tiên, hôm nay đã tuyên bố tại Hán Thành rằng mối quan tâm chính của ông Kim Jong-il là vấn đề an ninh.
Ông Chung nói rằng, đối với chủ tịch Kim Jong-il cũng như đối với chế độ Bắc Triều Tiên thì mục tiêu họ nhắm tới là sự sống còn của chính họ, và thứ nhì là sự sống còn của nền kinh tế nước họ.
Ông Chung nói rằng, ông Kim Jong-Il sẽ dùng hội nghị thượng đỉnh lần này để tìm cách có được những bảo đảm đó. Nhưng chỉ riêng Nam Triều Tiên không thôi thì không đủ để có thể cung cấp cho Bắc Triều Tiên những bảo đảm đó. Những bảo đảm đó cần phải có sự đồng ý của tất cả sáu nước tham dự hội nghị hạt nhân trong đó có Hoa Kỳ, hai nước Triều Tiên, Trung Quốc, Nhật Bản và Nga.
Ông Christopher Hill và ông Kim Kye Kwan sẽ tiếp tục các cuộc thảo luận trong phiên họp kéo dài hai ngày của hội nghị cấp công tác bắt đầu vào Thứ Năm này tại thành phố Thẩm Dương ở miền Đông Bắc Trung Quốc.
