Trưởng đoàn thương thuyết về hạt nhân của Hoa Kỳ, ông Christopher Hill cho biết việc đáp ứng một kỳ hạn định vào giữa tháng tư để Bắc Triều Tiên đóng cửa lò phản ứng hạt nhân đang gặp trở ngại vì một vụ tranh chấp kéo dài về các tài khoản bị phong tỏa của Bắc Triều Tiên. Ông Hill đưa ra nhận định này tại Nhật Bản một ngày sau khi một phái đoàn lưỡng đảng Hoa Kỳ do cựu đại sứ Bill Richardson dẫn đầu đến Bình Nhưỡng.
Đặc sứ Christopher Hill nói với các phóng viên tại Tokyo hôm nay rằng ông vẫn còn hy vọng Bắc Triều Tiên có thể đáp ứng một kỳ hạn vào thứ bảy này là đóng cửa các cơ sở hạt nhân và để cho các thanh sát viên vào nước. Nhưng ông nói rằng vụ tranh chấp về các tài khoản của Bắc Triều Tiên khiến cho sự kiện này ít có cơ may thành tựu.
Bắc Triều Tiên đã không chịu thực thi một thỏa thuận vào tháng hai là đóng cửa lò phản ứng hạt nhân Yongbyon để đổi lấy viện trợ cho đến khi nào nhận được số tiền 25 triệu đôla trong các tài khoản của Bắc Triều Tiên tại một ngân hàng ở Macau.
Một nhóm các đặc sứ Hoa Kỳ hiện đi thăm Bắc Triều Tiên, trong đó có chuẩn ứng viên tổng thống và thống đốc bang New Mexico, ông Bill Richardson, cho biết trưởng đoàn thương thuyết Bắc Triều Tiên Kim Kye-Kwan đã nói với họ rằng Bình Nhưỡng sẽ lập tức hoan nghênh các thanh sát viên hạt nhân quốc tế với điều kiện và khi nào Bắc Triều Tiên nhận được các tài khoản đó.
Ông Andrei Lankov là một chuyên gia về Bắc Triều Tiên tại trường đại học Kookmin ở Hán Thành. Ông nói rằng ngay cả nếu như không đáp ứng được kỳ hạn ngày 14 tháng 4 này thì vẫn có khả năng là Bắc Triều Tiên duy trì thỏa thuận bởi vì họ không mất mát gì mà lại được lợi nhiều.
Ông Lankov nói rằng thỏa thuận hiện thời là một chiến thắng ngoại giao cho Bắc Triều Tiên. Họ lấy được tiền nhờ đình chỉ chương trình hạt nhân. Nhưng bất kể mọi hy vọng và mọi thứ khác, không có một thỏa thuận rõ ràng về việc họ giải trừ các vũ khí hạt nhân.
Ông Lankov nói rằng phía Bắc Triều Tiên không vội vã gì để nhận được số viện trợ tương đương với 50 ngàn tấn nhiên liệu nặng, đã được hứa sẽ cấp nếu họ đóng cửa các cơ sở hạt nhân và sẽ tiếp tục điều đình theo ý họ.
Ông Lankov nói rằng Bắc Triều Tiên đang được viện trợ của Trung Quốc. Họ đang được viện trợ của Nam Triều Tiên. Nói chung thì viện trợ của Trung quốc và Nam Triều Tiên có quy mô lớn hơn là viện trợ mà họ có thể trông đợi một cách thực tiễn nhận được từ phía Hoa Kỳ và cộng đồng quốc tế.
Các tài khoản của Bắc Triều Tiên ở ngân hàng Banco Delta Asia tại Macau trước đây đã bị phong tỏa vì Hoa Kỳ nghi là xuất phát từ các việc làm bạc giả và các hoạt động phi pháp khác. Chính phủ Mỹ đã đồng ý giải ngân cho các tài khoản này để tạo điều kiện thuận lợi cho các cuộc thương thuyết về hạt nhân, nhưng tin cho hay Ngân hàng Trung quốc từ chối không nhận chuyển khoản tiền này vì sợ mang tiếng.
Tuần trước bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết đã đạt được một thỏa thuận với tất cả các bên liên hệ, kể cả Ngân hàng Trung quốc. Washington chưa giải thích khi nào và làm cách nào để Bắc Triều Tiên nhận được chuyển khoản và Bắc Triều Tiên cũng chưa nhận được số tiền mặt này.
Ông Hill sẽ đi Nam Triều Tiên và Trung Quốc trong tuần này để tìm cách giải quyết vụ tranh chấp và thúc đẩy các cuộc thương lượng về các chương trình hạt nhân của Bắc Triều Tiên.
