Ông Kofi Annan đã kết thúc nhiệm kỳ 10 năm làm Tổng Thư Ký Liên Hiệp Quốc trước những lời tán thưởng va hoan hô của nhiều người. Trong những buổi liên hoan đưa tiễn ông, nhiều người nhắc lại những ngày vàng son khi ông được báo chí nhắc đến, giống như những ngôi sao ca nhạc, hoặc lần ông nhận được giải Nobel Hòa bình. Thông Tín Viên Peter Heinlein của VOA, người đã theo dõi hoạt động của Liên Hiệp Quốc từ nhiều năm qua, nhắc lại sự nghiệp của ông Annan, người xuất thân từ Liên Hiệp Quốc để trở thành lãnh đạo của tổ chức này, và trở thành Tổng Thư Ký đầu tiên gốc Châu Phi.
Ông Annan đã trải qua những năm cuối cùng của nhiệm kỳ với nhiều khó khăn. Tại một cuộc họp báo cuối năm 2004, ông gọi năm đó là một năm có nhiều chuyện đau buồn. Ông cũng đánh giá năm 2005 với những lời lẽ tương tự. Trong những năm đó, ông thường bận tâm đến những tố giác có tham nhũng trong cơ chế mua sắm của Liên Hiệp Quốc, tai tiếng về những vụ cưỡng hiếp thường dân của lực lượng gìn giữ hòa bình, mờ ám trong chương trình đổi dầu lấy thực phẩm áp đặt lên Iraq; đó là chưa kể đến những cáo buộc cho rằng người con trai của ông đã lợi dụng đặc quyền ngoại giao của ông để được hưởng mức thuế đặc biệt và để nhận được những hợp đồng của Liên Hiệp Quốc.
Trước những lời tố giác đó, ông Annan nói rằng mình không làm điều gì sai trái; Tuy nhiên, ủy ban Volcker, là ủy ban được chỉ định để điều tra vụ đổi dầu lấy thực phẩm, kết luận rằng ông cũng phải chịu phần nào trách nhiệm trong vụ này.
Các nhà nghiên cứu và các nhà ngoại giao miêu tả thành tích tại Liên Hiệp Quốc của ông Annan vừa có những thành tựu to lớn, vừa có những thất bại đau lòng. Ông đã thành công vì đã đem lại thêm uy tín cho tổ chức quốc tế này, nhưng ông luôn luôn bị ám ảnh bởi thất bại trước đó, khi ông đứng đầu bộ phận gìn giữ hòa bình , vì đã không ngăn chận được cuộc diệt chủng ở Rwanda.
Gần đây hơn, chính phủ Sudan đã thẳng tay bác bỏ các nỗ lực của ông nhằm thuyết phục họ hãy để cho lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hiệp Quốc đến Darfur để ngăn chận cuộc tàn sát ở đó.
Ngoài ra, một vài chuyện cải cách mà ông hô hào, ví dụ như lập ra một cơ quan lo về nhân quyền mới, cuối cùng cũng không thấy khá hơn cơ quan đã bị thay thế.
Trong một buổi trao đổi thân mật mới đây với đại biểu của các tổ chức bệnh vực phụ nữ , ông Annan phàn nàn về tiến độ chậm chạp để ngăn chận các cuộc chiến tranh và giàm bớt sự đau khổ của con người.
Chiến tranh đã xảy ra trong nhiệm kỳ của tôi, nhiều hơn các thập niên khác. Không phải vì do tôi gây ra. Từ Kosovo đến Afghanistan đến Iraq, Darfur, Libăng, Cộng Hòa Dân Chủ Congo và một số cuộc chiến tranh khác, nhỏ hơn. Ngược lại, trong nhiệm kỳ của tôi, chúng ta cũng thấy chấm dứt một số cuộc chiến tranh, từ Sierra Leone dến Liberia, Burundi, Angola, Đông Timor, và giờ đây, chúng ta có thể nói một cách khách quan rằng hiện giờ, chúng ta thấy ít nội chiến, ít chiến tranh hơn thập niên trước đây. Nhưng thế giới vẫn còn có vẻ như vẫn còn đầy xáo trộn.
Những người có kinh nghiệm theo dõi hoạt động của Liên Hiệp Quốc nói rằng mặc dù có những thất bại và sai sót, ông Annan cũng có những đóng góp quan trọng. Giáo sư Edward Luck của trường đại học Columbia nói rằng ông Annan thành công trong vấn đề nâng cao uy tín của Liên Hiệp Quốc:
Tôi cho rằng ông sẽ được ghi nhớ như một nhà lãnh đạo có viễn kiến, người có những tư tưởng lớn và những sáng kiến mạnh bạo. Nhất định ông cũng được mọi người nhắc đến như một Tổng Thư Ký có những đóng góp nhiều nhất kể từ khi ông Tổng Thư Ký Dag Hammarskjold ra đi vào năm 1961. Mặt khác , cũng giống như ông Hammarskjold, ông Annan đôi khi cũng có những giai đoạn yếu kém trong suốt nhiệm kỳ.
Bà Susan Myers, Giám Đốc văn phòng tại New York của UNF, một tổ chức tư nhân chuyên đi gây quỹ để ủng hộ các chương trình của Liên Hiệp Quốc, gọi ông Annan là một người đi tiền phong để cổ vũ cho các tư tưởng mới, và là người đã chuyển vai trò của Tổng Thư Ký Liên Hiệp Quốc, từ một nhà quản lý hành chánh sang thành nhà ngoại giao số 1 của thế giới. Bà nói:
Ông Annan là một chính khách và một nhà ngoại giao vĩ đại. Tôi cho rằng lập trường của ông trong nhiều vấn đề, cho dù người ta không đồng ý với ông, ông vẫn xử lý bằng một thái độ ngoại giao khéo léo nhất; thái độ này pha trộn giữa sự lịch lãm và sự khiêm nhường, khiến cho người ta thực sự kính trọng.
Nhưng giáo sư Luck của trường đại học Columbia nói rằng mặc dù uy tín cá nhân của ông Annan vẫn còn cao, uy tín của Liên Hiệp Quốc đã bị sứt mẻ:
Một trong những điểm mà tôi cho rằng khá nổi bật là mặc dù cá nhân ông được nhiều người hoan hô, mặc dù có vụ tai tiếng đổi dầu lấy thực phẩm, mặc dù ông được xem là ngôi sao sáng trong làng ngoại giao; nhưng mặt khác, danh tiếng của Liên Hiệp Quốc lại không giống như vậy, đôi khi còn có thể nói là lu mờ đi một chút. Theo tôi, sở dĩ như vậy một phần là vì nhiều khi lời nói không đi đôi với việc làm; và vì tài năng không đủ để thực hiện các tư tưởng lớn.
Cuối cùng, ông Annan ra đi vào lúc ông 67 tuổi, sau khi đã đoạt giải Nobel Hòa bình, nhường chiếc ghế lại cho một nhà ngoại giao của Nam Triều Tiên nhỏ hơn ông 5 tuổi. Nhưng chưa chắc ông Annan sẽ về hưu luôn. Ông đã tỏ ý cho thấy là ông sẽ không hoàn toàn biến mất khỏi sân khấu thế giới. Nghe nói sau khi đi nghỉ một thời gian, ông sẽ quay lại sinh hoạt quần chúng, có lẽ ông sẽ đứng đầu một tổ chức từ thiện.
