Các giới chức thương mại của Hoa Kỳ và Việt Nam đã ký kết thỏa thuận về việc Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới tại một buổi lễ ở thành phố Hồ Chí Minh hôm thứ tư, một ngày trước khi diễn ra hội nghị của các vị bộ trưởng thương mại của khối APEC.
Theo tường thuật của phái viên Claudia Blume của đài chúng tôi gởi về từ Trung tâm Tin tức Á châu ở Hồng kông, thỏa thuận này giảm mức thuế nhập khẩu đối với các sản phẩm nông nghiệp và công nghiệp của Hoa Kỳ và tạo điều kiện dễ dàng hơn cho các công ty cung cấp dịch vụ của Mỹ, như các ngân hàng và các công ty viễn thông, tiến vào thị trường Việt Nam.
Việc ký kết hiệp định này đã loại bỏ một trong những chướng ngại chót trong nỗ lực của Việt Nam nhằm trở thành hội viên Tổ chức Thương mại Thế giới; và giờ đây, nhiều người dự kiến là Việt Nam có thể gia nhập tổ chức thương mại toàn cầu này trước khi Hội nghị Thượng đỉnh APEC được tổ chức tại Hà nội vào tháng 11.
Giáo sư Carl Thayer, một chuyên gia về vấn đề Việt Nam của Học viện Quốc phòng Australia, cho rằng việc gia nhập WTO vô cùng quan trọng đối với Việt Nam.
Việt Nam sẽ có thể tiến vào thị trường của bất Kỳ quốc gia nào, và nhờ vào việc gia nhập này, thứ hạng tổng quát của Việt Nam sẽ được cải thiện, và các nhà đầu tư nước ngoài muốn làm ăn với Việt Nam sẽ biết rõ là quốc gia này tuân hành các luật lệ của WTO và nơi hấp dẫn hơn cho công cuộc kinh doanh.
Trong số 28 hội viên WTO yêu cầu đàm phán song phương với Việt Nam, Hoa Kỳ là hội viên chót kết thúc cuộc đàm phán. Tuy nhiên, giới hữu trách Hà nội hiện nay vẫn còn phải vượt qua hai trở ngại khác – đó là, kết thúc cuộc đàm phán đa phương ở Geneve, và vận động để quốc hội Mỹ phê chuẩn hiệp định ký kết hôm thứ tư. Một số các thượng nghị sĩ Mỹ đã bày tỏ quan tâm về thành tích nhân quyền của Việt Nam, nhưng giáo sư Thayer tin rằng quốc hội Mỹ sẽ thông qua dự luật này.
Tất cả các dấu hiệu, tất cả các chỉ dấu đều cho thấy rằng hiệp định này sẽ được quốc hội thông qua và Việt Nam sẽ được dành cho qui chế quan hệ mậu dịch bình thường vĩnh viễn. Diễn tiến này sẽ tạo nhiều thuận lợi cho Việt Nam. Tuy vấn đề nhân quyền sẽ không hoàn toàn bị gạt qua một bên, nhưng vấn đề này sẽ không còn phải trải qua quá trình xét duyệt hàng năm, mang nhiều tính chất hằn học gay gắt, như trước nữa. Và vì thế diễn tiến này sẽ nâng mối quan hệ chính trị giữa hai nước lên một tầm cao mới.
Hà Nội và Washington đã ký kết một hiệp định thương mại vào năm 2001, 6 năm sau khi chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao. Từ đó đến nay, lượng xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ đã tăng mạnh. Năm ngoái, Việt Nam bán sang thị trường Hoa Kỳ một số lượng hàng hóa trị giá 6 tỉ rưỡi đô la, chủ yếu là hàng dệt may, đồ gỗ, và thủy sản.
