Thủ tướng mới của Anh, Keir Starmer, hôm 5/7 cam kết hành động để khắc phục đất nước không chỉ bằng lời nói, nhưng cảnh báo với cả những cử tri đã bầu cho ông và những người bỏ phiếu phản đối ông rằng sẽ phải mất thời gian để cải thiện.
Đứng bên ngoài văn phòng và nơi cư trú của thủ tướng tại Số 10 phố Downing, ông Starmer tỏ ra nghiêm túc, thừa nhận quy mô của những thách thức mà ông phải đối mặt sau chiến thắng áp đảo của đảng ông trong cuộc bầu cử quốc hội, chấm dứt 14 năm cầm quyền đầy biến động của chính phủ Bảo thủ.
Ông Stammer đã được chào đón bởi những tiếng reo hò nồng nhiệt và trước khi phát biểu, ông đã dành thời gian để bắt tay và ôm hôn các trợ lý cũng như những người chúc mừng ông đứng xếp hàng ở Phố Downing.
Đứng sau bục phát biểu, ông Stammer nói rằng ông hiểu nhiều người Anh đã vỡ mộng về chính trị sau nhiều năm bê bối và hỗn loạn dưới thời Đảng Bảo thủ, những người đã bị từ chối thẳng thừng trong cuộc bầu cử hôm 4/7 và phải chịu một thất bại lịch sử.
"Sự thiếu tin tưởng này chỉ có thể được chữa lành bằng hành động chứ không phải bằng lời nói. Tôi biết điều đó", ông nói.
"Trên thực tế, cho dù bạn có bỏ phiếu cho Đảng Lao động hay không, đặc biệt nếu bạn không bỏ phiếu, tôi nói thẳng với bạn – Chính phủ của tôi sẽ phục vụ bạn. Chính trị có thể là một lực lượng tốt. Chúng tôi sẽ chứng minh điều đó."
Ông Stammer hôm 5/7 đã tới Cung điện Buckingham để được Vua Charles chính thức bổ nhiệm làm thủ tướng Anh. Ngay sau đó, Cung điện đưa ra một tuyên bố, trong đó nói rằng Vua Charles đã yêu cầu ông Starmer, thành lập chính phủ mới sau chiến thắng vang dội trong cuộc bầu cử của Đảng Lao động.
Trước đó trong ngày 5/7, Thủ tướng Anh Rishi Sunak cho biết ông sẽ gặp Quốc vương Charles để chính thức từ chức thủ tướng và cũng sẽ từ chức lãnh đạo Đảng Bảo thủ vừa bị đánh bại sau khi Đảng Lao động của ông Starmer giành chiến thắng vang dội trong cuộc bầu cử.
“Tôi đã cống hiến hết mình cho công việc này, nhưng quý vị đã gửi một tín hiệu rõ ràng rằng chính phủ Vương quốc Anh phải thay đổi và quyết định của quý vị là quan trọng duy nhất”, ông Sunak nói trong bài phát biểu trước cử tri bên ngoài văn phòng thủ tướng ở phố Downing.
“Tôi đã nghe thấy sự tức giận, thất vọng của quý vị và tôi chịu trách nhiệm về thất bại này. Xin gửi tới tất cả các ứng cử viên và những người vận động của Đảng Bảo thủ đã làm việc không mệt mỏi nhưng không thành công, tôi xin lỗi vì chúng tôi không thể mang lại kết quả xứng đáng cho những nỗ lực của quý vị”.
Trong khi đó, ông Starmer tuyên bố sẽ xây dựng lại nước Anh với tư cách là thủ tướng tiếp theo ngay sau khi Đảng Lao động của ông giành chiến thắng.
Đảng Lao động trung tả đã giành được đa số trong quốc hội 650 ghế. Đảng Bảo thủ của ông Rishi Sunak đã phải gánh chịu thành tích tồi tệ nhất trong lịch sử lâu dài của đảng khi các cử tri trừng phạt họ vì cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt, dịch vụ công không tốt và một loạt các vụ bê bối.
“Chúng tôi đã làm được”, ông Starmer nói trong bài phát biểu sau chiến thắng. “Sự thay đổi bắt đầu ngay bây giờ... Chúng tôi đã nói rằng chúng tôi sẽ chấm dứt sự hỗn loạn, và chúng tôi sẽ làm được. Chúng tôi đã nói chúng tôi sẽ lật sang trang mới, và chúng tôi đã làm được. Hôm nay, chúng tôi bắt đầu chương tiếp theo, bắt đầu công cuộc thay đổi, sứ mệnh đổi mới đất nước và bắt đầu xây dựng lại đất nước của chúng ta”.
Đồng bảng Anh, chứng khoán và trái phiếu chính phủ của Anh tăng lên hôm 5/7, nhưng ông Starmer lên nắm quyền vào thời điểm đất nước đang phải đối mặt với một loạt thách thức khó khăn.
Gánh nặng thuế của Anh sắp đạt mức cao nhất kể từ sau Thế chiến thứ hai, nợ ròng gần như tương đương với sản lượng kinh tế hàng năm, mức sống giảm sút và các dịch vụ công đang èo uột, đặc biệt là Dịch vụ Y tế Quốc gia đang bị các cuộc đình công đeo bám.
Một số kế hoạch đầy tham vọng hơn của Đảng Lao động, chẳng hạn như các cam kết chi tiêu xanh hàng đầu của họ, đã bị thu hẹp lại trong khi ông Starmer hứa sẽ không tăng thuế đối với “người lao động”.
Tương tự, ông hứa sẽ loại bỏ chính sách gây tranh cãi của Đảng Bảo thủ về việc đưa những người xin tị nạn đến Rwanda, nhưng với việc di cư là một vấn đề bầu cử quan trọng, bản thân ông sẽ phải chịu áp lực phải tìm cách ngăn chặn hàng chục nghìn người đến Anh qua eo biển Manche từ Pháp trên những chiếc thuyền nhỏ.
Ông Starmer cũng hứa sẽ cải thiện quan hệ với Liên minh châu Âu để giải quyết các vấn đề do Anh tách ra khỏi khối. Nhưng mặc dù phản đối Brexit, việc tái gia nhập EU vẫn chưa được cân nhắc.
Vị thủ tướng mới của Anh cũng có thể phải hợp tác với ông Trump nếu ông Trump thắng cử tổng thống vào tháng 11.
Trong khi hứa sẽ mang lại sự thay đổi trong nước, ông Starmer tuyên bố sẽ tiếp tục sự hỗ trợ rõ ràng của London cho Ukraine trong cuộc chiến chống lại Nga. Về nhiều vấn đề đối ngoại, chính sách của ông cũng tương tự như của ông Sunak.
Diễn đàn