Trung Quốc hôm thứ Ba (7/5) nói quân đội của họ đã thực hiện các bước để cảnh báo và báo động cho một máy bay Australia sau khi Australia đổ lỗi một chiến đấu cơ của Trung Quốc đã gây nguy hiểm cho một trong các trực thăng quân sự của họ trong cuộc đối đầu “không an toàn” ở Hoàng Hải.
Vụ việc có thể tạo ra rạn nứt mới giữa hai quốc gia đang cố gắng xây dựng lại mối quan hệ đã rơi xuống mức thấp nhất vào năm 2020, khi Canberra kêu gọi một cuộc điều tra độc lập về nguồn gốc của Covid-19 và Bắc Kinh đáp trả bằng các rào cản thương mại.
Bộ trưởng Quốc phòng Úc Richard Marles cho biết máy bay phản lực J-10 của không quân Trung Quốc đã thả pháo sáng phía trên và vài trăm mét phía trước máy bay trực thăng MH60R Seahawk của Úc trong chuyến bay thường lệ hôm thứ Bảy.
Không ai bị thương trong vụ việc xảy ra trong một hoạt động của Úc nhằm thực thi các lệnh trừng phạt đối với Triều Tiên.
Thủ tướng Anthony Albanese nói việc nhân viên quốc phòng Úc gặp nguy hiểm trên không phận quốc tế là “không thể chấp nhận được”.
Hôm thứ Ba, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói máy bay Australia đã cố tình bay trong phạm vi gần không phận Trung Quốc trong một “động thái khiêu khích” gây nguy hiểm cho an ninh hàng không hàng hải.
“Máy bay quân sự Australia đã bay gần không phận Trung Quốc một cách đầy đe dọa”, phát ngôn viên Lâm Kiếm nói trong một cuộc họp báo thường kỳ.
“Quân đội Trung Quốc đã thực hiện các biện pháp cần thiết tại hiện trường để cảnh báo và báo động cho phía Australia”, ông Lâm nói, đồng thời thêm rằng tình huống này được xử lý theo cách phù hợp với luật pháp và quy định của Trung Quốc, và nó diễn ra chuyên nghiệp và an toàn.
“Trung Quốc đã phản đối mạnh mẽ với phía Australia về những động thái mạo hiểm của nước này”, ông Lâm nói. “Chúng tôi kêu gọi phía Australia dừng ngay các hành động khiêu khích và cường điệu hóa để ngăn chặn sự hiểu lầm và những tính toán sai lầm”.
Trung Quốc cũng bị các nước khác, trong đó có Canada và Mỹ, cáo buộc có hành vi không an toàn trên bầu trời.
Úc trước đó cũng cáo buộc Trung Quốc về những hành động “không an toàn và thiếu chuyên nghiệp” trên biển.
Tại Sydney, ông Albanese nói với đài truyền hình Nine’s Today Show rằng các nhân viên của Lực lượng Phòng vệ Australia đang “ở vùng biển quốc tế, không phận quốc tế” khi họ làm việc để đảm bảo rằng các lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Quốc đối với Triều Tiên được thực thi.
“Lẽ ra họ không gặp bất kỳ rủi ro nào”, ông nói, đồng thời thêm rằng công chúng Úc mong đợi lời giải thích từ phía Trung Quốc về vụ việc và Úc đã đưa ra “những phản đối rất mạnh mẽ ở mọi cấp độ đối với Trung Quốc”.
Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường dự kiến sẽ đến thăm Australia vào tháng tới, ông cho biết và nói thêm: “Chúng tôi cũng sẽ nêu rõ quan điểm của mình trong các cuộc thảo luận”.
Chiếc trực thăng bay từ tàu khu trục HMAS Hobart đã tránh được các pháo sáng. Bộ Quốc phòng Australia cho biết trong một tuyên bố riêng rằng cuộc đối đầu khiến máy bay và những người trên máy bay gặp nguy hiểm, mặc dù không có ai bị thương.
Đây là vụ thứ hai trong vòng sáu tháng làm hỏng mối quan hệ đang ngày càng cải thiện giữa hai nước sau mấy năm quan hệ căng thẳng và tranh chấp thương mại.
Vào tháng 11, Australia cho biết một tàu hải quân Trung Quốc đã làm bị thương một số thợ lặn của họ ở vùng biển Nhật Bản khi sử dụng sóng siêu âm dưới nước. Trung Quốc phủ nhận việc sử dụng sóng siêu âm, nhưng Úc đã bác bỏ lời giải thích.
Năm 2022, Australia phản đối sau khi một tàu hải quân Trung Quốc chiếu tia laser vào một máy bay quân sự của Australia ở gần bờ biển phía bắc Australia.
Trong một vụ việc riêng biệt vào năm 2022, Australia cho biết một chiến đấu cơ của Trung Quốc đã ngăn chặn một cách nguy hiểm máy bay giám sát của quân đội Australia ở Biển Đông, thả ra một túi chứa những mảnh nhôm đã bay vào động cơ của máy bay Australia.
Ông Lưu Kiến Siêu, người đứng đầu bộ phận quốc tế của Đảng Cộng sản Trung Quốc, nói trong chuyến thăm Australia vào tháng 11 rằng các hoạt động của hải quân Australia ở Biển Đông và Biển Hoa Đông dường như là một nỗ lực nhằm kiềm chế Trung Quốc.
Australia đã bác bỏ điều này và nói rằng nước này tôn trọng quyền của tất cả các quốc gia trong việc thực hiện quyền tự do hàng hải và hàng không phù hợp với luật pháp quốc tế.
Trung Quốc tuyên bố chủ quyền đối với phần lớn Biển Đông, nơi có tuyến vận chuyển thương mại trị giá hơn 3 nghìn tỷ USD hàng năm, bao gồm các khu vực mà Philippines, Việt Nam, Indonesia, Malaysia và Brunei tuyên bố chủ quyền. Tòa án quốc tế năm 2016 cho rằng yêu sách chủ quyền rộng lớn của Trung Quốc trên Biển Đông là không có cơ sở pháp lý.
Các tàu hải quân Trung Quốc đã bị theo dõi ngoài khơi bờ biển Australia nhiều lần trong những năm gần đây, bao gồm cả việc giám sát các cuộc tập trận với quân đội Mỹ.
Diễn đàn