Người đứng đầu về nhân quyền của Liên Hiệp Quốc có thể lưu lại những phát hiện của riêng bà về hoàn cảnh của người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương ngay cả khi không được sự chào đón của Trung Quốc cho chuyến thăm, Reuters dẫn lời các nhà hoạt động và các nhà ngoại giao phương Tây nói, giữa những dấu hiệu cho thấy bà đã mất dần kiên nhẫn.
Cao ủy Nhân quyền Liên Hiệp Quốc Michelle Bachelet hôm thứ Hai nói bà hy vọng có thể đồng ý với các điều khoản cho chuyến thăm Trung Quốc được mong đợi từ lâu trong năm nay để xem xét các cáo buộc về tình trạng giam giữ hàng loạt, tra tấn và cưỡng bức lao động.
Bắc Kinh phủ nhận mọi cáo buộc lạm dụng người Duy Ngô Nhĩ và những người Hồi giáo gốc Thổ Nhĩ Kỳ khác, mô tả các trại ở vùng viễn tây chỉ là cơ sở huấn nghiệp nhằm chống chủ nghĩa cực đoan tôn giáo.
Hôm thứ Ba, Canada đã dẫn đầu nhóm kỷ lục 45 quốc gia, bao gồm cả Hoa Kỳ, trong việc thúc giục Trung Quốc cho phép bà Bachelet tiếp cận ngay với Tân Cương để có thể đánh giá trực tiếp.
Trung Quốc bác bỏ điều này và xem đây là một sự can thiệp do “động cơ chính trị”. Nước này nói họ hoan nghênh chuyến thăm của bà Bachelet, nhưng chuyến đi chỉ nên tập trung vào việc “thúc đẩy trao đổi và hợp tác hơn là một cuộc điều tra dựa trên cái gọi là giả định phạm tội”.
Bà Bachelet sau đó đã gợi ý cho Hội đồng Nhân quyền rằng bà có các lựa chọn khác, trong khi vẫn theo đuổi các cuộc đàm phán với Trung Quốc trong chuyến thăm đã được đề xuất thực hiện từ tháng 9/2018.
“Trong khi chờ đợi, văn phòng tiếp tục phân tích và đánh giá sâu hơn các mô hình vi phạm nhân quyền bị cáo buộc ở Tân Cương”, Reuters dẫn lời bà cho biết hôm thứ Ba.
Bà Bachelet có quyền thu thập từ xa lời khai của các vụ lạm dụng mà không cần sự ủy quyền của hội đồng hoặc lời mời từ quốc gia liên quan. Bà và một người tiền nhiệm đã khởi xướng các cuộc điều tra như vậy về các vụ giết người của lực lượng an ninh ở Venezuela, vùng lãnh thổ tranh chấp Kashmir và đông nam Thổ Nhĩ Kỳ.
“Không có đánh giá chính thức của Liên Hiệp Quốc về những gì đang xảy ra ở Tân Cương và chúng ta cần điều đó giữa sự phủ nhận của Bắc Kinh”, Reuters dẫn lời bà Kenneth Roth, người đứng đầu Tổ chức Theo dõi Nhân quyền, nói với các phóng viên vào tuần trước.
Tổ chức Theo dõi Nhân quyền và Tổ chức Ân xá Quốc tế năm nay đã ghi lại những sự việc mà họ nói có thể cấu thành tội ác chống nhân loại đang được thực hiện ở Tân Cương.
Sarah Brooks, chuyên gia về Trung Quốc tại Dịch vụ Nhân quyền Quốc tế, nói: “Việc còn lại là để Cao ủy Bachelet thúc đẩy - sự hợp tác của Trung Quốc không thể bị diễn giải sai như là một điều kiện tiên quyết để thực hiện công việc của bà ấy.”
