Đại sứ Lưu động về Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ Sam Brownback nói với VOA rằng một số cơ quan chính phủ Hoa Kỳ sẽ đồng loạt đưa ra kế hoạch hành động nhằm đáp trả các vi phạm tự do tôn giáo ở Việt Nam, và ông cho biết thêm rằng chính quyền Tổng Thống Donald Trump “không như các chính quyền trước”, rất cương quyết về vấn đề tự do tôn giáo.
Các cơ quan Mỹ đồng loạt vào cuộc
Trả lời câu hỏi của VOA Tiếng Việt hôm 31/7 về Sắc lệnh tự do tôn giáo của Tổng Thống Donald Trump ban hành vào đầu tháng 6, sẽ ảnh hưởng đến Việt Nam cụ thể như thế nào, Đại sứ Brownback nói:
“Tôi nghĩ rằng cách mà Sắc lệnh tác động đến Việt Nam cụ thể là nó mở rộng phạm vi của chúng ta về các vấn đề tự do tôn giáo. Sắc lệnh hành pháp đó, theo tôi biết, là sắc lệnh đầu tiên trên thế giới nói rằng tất cả bộ máy thực thi chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ sẽ phải giải quyết các vấn đề về tự do tôn giáo và đàn áp tôn giáo.
“Trước đây vấn đề tôn giáo chỉ được nêu ở Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ và Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) ở một mức độ nào đó, còn bây giờ nó được nêu ra khắp mọi nơi. Theo đó, các cơ quan chính phủ đều phải phát triển danh mục ưu tiên vì tự do tôn giáo.
Trước đây vấn đề tôn giáo chỉ được nêu ở Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ và Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) ở một mức độ nào đó, còn bây giờ nó được nêu ra khắp mọi nơi. Theo đó, các cơ quan chính phủ đều phải phát triển danh mục ưu tiên vì tự do tôn giáo.Đại sứ Sam Brownback
“Hãy nhìn vào những gì chúng ta có thể làm để thực hiện chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ liên quan đến tự do tôn giáo. Và điều đó cũng đúng với Việt Nam. Tất cả các bộ máy đều vào cuộc, từ Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp, Bộ Thương mại… và cả Đài Tiếng nói Hoa Kỳ (VOA), cần nêu chủ đề tự do tôn giáo và những gì chúng ta có thể làm để thực hiện đúng chính sách này.”
Ngày 2/6/2020 Tổng thống Trump ký sắc lệnh thúc đẩy tự do tôn giáo quốc tế phân công Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, tham khảo ý kiến của Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID), trong vòng 180 ngày phải phát triển một kế hoạch ưu tiên tự do tôn giáo cho chính sách đối ngoại và tài trợ nước ngoài.
Tại buổi Hội luận trực tuyến về Ngày Vận động cho Việt Nam do Uỷ ban BPSOS tổ chức, Đại sứ Brownback cho VOA biết thêm rằng hiện các cơ quan chính phủ Hoa Kỳ đang trong quá trình lập kế hoạch hành động để triển khai thực hiện Sắc lệnh của Nhà Trắng.
Đại sứ Brownback nói:
“Tôi nghĩ rằng Chính quyền Tổng thống Trump, khác với bất kỳ chính quyền nào trước đây, đang tập trung vào chủ đề tự do tôn giáo và rất cương quyết trong việc hạ giảm đàn áp tôn giáo. Và chính quyền này sẽ hành động vì điều đó.”
Các chế tài cho Trung Quốc cũng áp dụng cho Việt Nam
Trả lời câu hỏi của một nhà hoạt động vì tự do tôn giáo người Montagnard hiện đang xin tị nạn tại Thái Lan về các chính sách trừng phạt hiện nay của Chính phủ Hoa Kỳ đối với các quan chức Việt Nam, Đại sứ Brownback, nói:
“Các biện pháp trừng phạt mà chúng tôi đưa ra là các biện pháp trừng phạt thị thực cấm nhập cảnh Hoa Kỳ cho chính cá nhân đó và các thành viên gia đình của họ. Đồng thời, chúng tôi cũng có các lệnh trừng phạt theo Đạo Luật Magnitsky Toàn cầu được áp dụng cho các cá nhân, cấm nhập cảnh, đóng băng tất cả tài sản mà họ sở hữu ở Hoa Kỳ hoặc có sở hữu thông qua các tổ chức của Hoa Kỳ.”
Đại sứ Brownback cũng dẫn chứng trường hợp ông Trần Toàn Quốc (Chen Quanguo), Ủy viên Bộ Chính trị, bí thư Tân Cương của Trung Quốc, gần đây đã bị Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ áp dụng lệnh trừng phạt vì các vi phạm của ông đối với vấn đề tự do tôn giáo ở Tân Cương.
“Chúng tôi thông thường không trừng phạt một ủy viên Bộ Chính trị, nhưng vừa rồi chúng tôi đã áp dụng trừng phạt ông Trần. Và những biện pháp trừng phạt tương tự cũng có sẵn đối với các quan chức Việt Nam.”
Chúng tôi thông thường không trừng phạt một ủy viên Bộ Chính trị, nhưng vừa rồi chúng tôi đã áp dụng trừng phạt ông Trần. Và những biện pháp trừng phạt tương tự cũng có sẵn đối với các quan chức Việt Nam.Đại sứ Sam Brownback
Ông nói thêm rằng vấn đề chế tài vi phạm tự do tôn giáo đến nay không còn lời nói suông nữa mà là hành động, và “hành động nghiêm túc.”
Nhà ngoại giao hàng đầu về tự do tôn giáo của Hoa Kỳ cũng dẫn chứng trường hợp mục sư Mỹ Andrew Brunson đã trược chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ trả tự do sau khi chịu sức ép từ hàng loạt lệnh trừng phạt của chính quyền Tổng thống Donald Trump.
Việt Nam “tiệm cận” CPC
Trở lại vấn đề tôn giáo Việt Nam, Đại sứ Brownback nói tại buổi Hội luận rằng Việt Nam mười mấy năm về trước từng bị đưa vào Danh sách các quốc gia cần quan tâm đặc biệt về tự do tôn giáo – CPC, và sau khi được đưa ra khỏi CPC cho đến nay thì có nhiều vi phạm trở lại.
Ông nói:
“Chúng tôi đã cảnh báo họ, nói với họ rằng: quý vị không thể đối xử với người dân ở Tây Nguyên theo cách này. Đây là một vấn đề. Chúng ta không thể giam cầm những người dân như thế. Qúy vị phải đối xử tốt với người H’Mong, người Montagnard, tín đồ Cao Đài, vá các Phật tử.”
Đại sứ Brownback cho biết rằng Bộ Ngoại giao Mỹ đã ra phúc trình tự do tôn giáo cách nay 2 tháng và Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo hiện đang xem xét các dữ liệu để quyết định xem quốc gia nào sẽ bị xếp loại vào Danh sách Cần quan tâm đặc biệt (CPC), quốc gia nào bị xếp loại vào Danh sách Lưu ý đặc biệt (Special Watchlist).
Đối với trường hợp Việt Nam, ông nói rằng “rất gần với” danh sách CPC. Ông nói: “Quá trình xếp loại đang diễn ra. Hiện nay vấn đề đàn áp tôn giáo của Việt Nam đang được xem xét một cách tích cực tại Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ.”
