Tại một khu chung cư dành cho người cao tuổi, Stephanie Murphy trình bày về chiến dịch vận động tranh cử của bà trước một nhóm cư dân ngồi quây quần trong phòng sinh hoạt tập thể. Sau đó bà trả lời những câu hỏi của họ. Bà muốn họ biết rằng bà lắng nghe tiếng nói của họ và sẽ tranh đấu vì họ.
Đó là một buổi gặp gỡ xã giao vào một ngày cuối tháng 10 ở thành phố Sanford thuộc miền trung bang Florida. Những sự kiện như vậy phủ kín lịch trình của bà trong những tuần dẫn tới cuộc bầu cử giữa kì ở Mỹ vào ngày 6 tháng 11, khi mà tương lai chính trị của bà có thể được định đoạt bởi lá phiếu của những cử tri mà bà tiếp xúc trong giai đoạn hệ trọng này.
Vài ngày sau đó, bà và các tình nguyện viên xuống đường đi gõ cửa từng nhà từ sáng đến tối để trò chuyện với cử tri và khuyến khích họ bỏ phiếu sớm. Những nỗ lực vận động càng dồn dập và ráo riết vào những ngày cuối cùng của chiến dịch với mục tiêu duy nhất là huy động cử tri bỏ phiếu đông đảo.
Nữ dân biểu Đảng Dân chủ 40 tuổi này muốn chiến thắng và bà biết mình phải làm gì để chiến thắng.
Chiến thắng đầu tiên của bà đến một cách bất ngờ vào năm 2016. Bà làm nên lịch sử khi trở thành người phụ nữ Mỹ gốc Việt đầu tiên và là người gốc Việt thứ hai đắc cử vào Quốc hội Hoa Kỳ, đánh bại một dân biểu Đảng Cộng hòa đương nhiệm sau hơn 20 năm tại chức.
Các nhà quan sát chính trị địa phương và các nhà dự báo độc lập phi đảng phái nhận định bà Murphy, người đang đại diện Địa hạt Quốc hội 7 của bang Florida, có nhiều cơ may tái đắc cử nhờ thành tích cá nhân và một môi trường chính trị đã biến chuyển theo hướng có lợi hơn cho phe Dân chủ kể từ năm 2016, dù cuộc đua giữa bà và đối thủ Đảng Cộng hòa vẫn được xem là có tính cạnh tranh.
Trong một cuộc phỏng vấn dành cho VOA trước đó trong tuần này, bà Murphy tránh trả lời trực tiếp câu hỏi liệu bà có tin tưởng mình sẽ tái đắc cử hay không nhưng khẳng định bà đang dốc sức để huy động cử tri đi bỏ phiếu.
“Cử tri, không phải các cuộc khảo sát ý kiến, mới giúp thắng cử,” bà trả lời bằng tiếng Anh qua điện thoại sau khi cho biết không có cuộc khảo sát ý kiến cử tri nào gần đây đáng để chia sẻ. “Vì thế đó là lí do vì sao chúng tôi đang tập trung vào việc bảo đảm là cử tri sẽ xuất hiện và bỏ phiếu trong cuộc bầu cử này.”
VOA trò chuyện với Stephanie Murphy. Đây là những điều bà chia sẻ.
Thông điệp cốt lõi của chiến dịch vận động là về công ăn việc làm, an ninh và bình đẳng trong khi thành tích hợp tác lưỡng đảng của bà trong hai năm lập pháp ở Washington cũng được nhấn mạnh. Bà thường xuyên dẫn ra một đánh giá nói bà là thành viên làm việc hữu hiệu nhất trong nhóm dân biểu mới vào Hạ viện, cũng như là một trong những thành viên có thành tích hợp tác lưỡng đảng cao nhất toàn Hạ viện.
GovTrack, một tổ chức độc lập chuyên theo dõi hồ sơ lập pháp của các nghị sĩ Quốc hội, ghi nhận các dự luật và nghị quyết của bà có 505 người đồng bảo trợ trong năm 2017, nhiều nhất trong số các nghị sĩ phục vụ trong Hạ viện nhiệm kì đầu tiên. Trong số 186 dự luật mà bà đồng bảo trợ, 43 phần trăm được giới thiệu bởi một nhà lập pháp khác không theo Đảng Dân chủ, theo GovTrack.
“Bà ấy theo Đảng Dân chủ và vì thế biểu quyết cho một số ưu tiên của phe Dân chủ. Nhưng bà ấy đã có tiếng là người ôn hòa và thường hợp tác lưỡng đảng để cố gắng giải quyết vấn đề thay vì lấy lòng thành phần cực đoan về ý thức hệ,” Aubrey Jewett, giáo sư chuyên về chính trị Florida tại Đại học Trung Florida, nhận định với VOA.
“Tôi nghĩ bà ấy đã làm tốt và điều đó sẽ giúp ích cho bà ấy,” ông nói.
Đối thủ Cộng hòa của bà, Dân biểu Hạ viện cấp bang Florida Mike Miller, đang chĩa mũi dùi công kích bà về những lần bà biểu quyết thuận theo Lãnh đạo Thiểu số Hạ viện Hoa Kỳ Nancy Pelosi, một nhân vật kì cựu của phe Dân chủ trong cơ quan lập pháp này vốn thường bị phe Cộng hòa gán vào các ứng cử viên Dân chủ tranh cử nhằm khiến cử tri chán ngán.
Một phát ngôn viên cho ban vận động của ông Miller không trả lời câu hỏi gửi qua email của VOA tại sao họ cho rằng bà Murphy không phải là ứng cử viên phù hợp cho địa hạt bà đang đại diện và cũng không bình luận về khuynh hướng hợp tác lưỡng đảng của bà.
Bà Murphy, trước đây từng phục vụ trong Bộ Quốc phòng Mỹ, cho VOA biết một dự luật quan trọng mà bà từng biểu quyết ủng hộ trái với đảng của bà liên quan đến việc chăm sóc y tế cho các cựu chiến binh, một điều “hết sức quan trọng” đối với bà.
Các nhà quan sát chỉ ra rằng sức thu hút của bà không chỉ ở thông điệp tranh cử phù hợp và thành tích lập pháp trung dung mà còn ở câu chuyện thành công của bà tiêu biểu cho giấc mơ Mỹ, điều gần như luôn tạo ấn tượng tốt đẹp nơi cử tri.
Sinh năm 1978 ở Sài Gòn, bà Murphy – có tên tiếng Việt là Đặng Thị Ngọc Dung – cùng gia đình đào thoát khỏi Việt Nam bằng thuyền khi bà chỉ mới vài tháng tuổi. Gia đình bà sống ở nhiều trại tị nạn khác nhau trước khi định cư ở bang Virginia, nơi họ làm công nhân lao động vào ban ngày và dọn dẹp các tòa nhà văn phòng vào ban đêm.
Sự kiện 11 tháng 9 khơi lên khao khát đền đáp đất nước đã cưu mang gia đình bà khi thuyền của họ lênh đênh trên biển, bà nói với NBC vào năm 2016. Bà học tiếp để lấy bằng thạc sĩ về quan hệ quốc tế tại Đại học Georgetown rồi làm chuyên viên an ninh quốc gia tại Văn phòng Bộ trưởng Quốc phòng. Sau đó bà dọn về Orlando để theo đuổi công việc kinh doanh và dạy học trước khi được Đảng Dân chủ chiêu mộ ra tranh cử lần đầu tiên hai năm trước.
“Từ trước tới giờ hầu hết người Mỹ vẫn yêu thích những câu chuyện thành công của những người đến đất nước này và phấn đấu vươn lên. Bà ấy chắc chắn là người như vậy,” giáo sư Jewett nói. “Tôi nghĩ câu chuyện [của bà Murphy] lay động rất nhiều người Mỹ... Nó khiến họ có cảm tình với bà ấy. Nó khiến họ yêu mến đất nước này.”
Tình hình địa chính trị biến chuyển ở Địa hạt Quốc hội 7 cũng đang tạo điều kiện thuận lợi cho chiến dịch tái tranh cử của bà Murphy. Sở dĩ bà giành chiến thắng bất ngờ vào năm 2016 phần lớn cũng nhờ ranh giới địa hạt này được vẽ lại để bao gồm nhiều cử tri theo Đảng Dân chủ hơn – một khu vực ở miền trung Florida bao gồm cả Quận Seminole và một phần lớn phía bắc Quận Orange cùng với trung tâm thành phố Orlando.
Các nhà quan sát nhận định địa hạt này đã nghiêng về phe Dân chủ nhiều hơn kể từ khi bà Murphy đắc cử, phần nào xuất phát từ sự bất mãn và chống đối tăng cao nơi cử tri vùng ngoại thành đối với Tổng thống Đảng Cộng hòa Donald Trump. Địa hạt của bà có thể là điển hình cho xu hướng chính trị này vốn đang hiển hiện ở những khu vực bao quanh các thành phố lớn khắp cả nước Mỹ, đề ra thách thức to lớn cho các ứng cử viên Cộng hòa cạnh tranh ở đó.
Trong một chỉ dấu cho thấy tác động tiêu cực của ông Trump ở địa hạt của bà Murphy, tên của ông không còn được nhắc tới trong những thông điệp vận động của đối thủ Cộng hòa Mike Miller của bà trong những tháng gần đây. Luận điệu chống người nhập cư từ Trung Mỹ, được ông Trump dồn dập tung ra trong những ngày cuối cùng dẫn đến cuộc bầu cử, gần như hoàn toàn vắng bóng trong những lập luận thuyết phục cử tri của ông Miller. Thay vào đó, ông quay sang đả kích bà là thuộc hạ của Nancy Pelosi.
Tình hình thêm khó khăn cho ông Miller khi bà Murphy áp đảo ông về nỗ lực gây quỹ tranh cử với lượng tiền nhiều gấp ba lần, hơn 3 triệu đôla của bà so với gần 1 triệu của ông, theo hồ sơ tài chính tranh cử đệ trình với Ủy ban Bầu cử Liên bang. Bà cũng lấn át ông về chi tiêu và lượng tiền dự trữ. Tính đến ngày 17 tháng 10, bà còn dư tới hơn 750.000 đôla trong khi ông chỉ còn hơn 30.000 đôla.
Steven Schale, một chiến lược gia Dân chủ nhiều năm kinh nghiệm ở Florida, nói số dư to lớn đó rất quan trọng trong giai đoạn đua nước rút trước bầu cử vì bà có thể rộng tay chi tiền để làm những điều mà bà cần phải làm để giành chiến thắng, đặc biệt là ở một trong những thị trường quảng cáo chính trị thuộc hàng đắt đỏ nhất ở Mỹ như Orlando.
“Lợi thế tài chính của bà ấy cho phép bà ấy mua một số quảng cáo truyền hình quan trọng vào phút chót để khuyến khích cử tri bỏ phiếu và tự vệ trước những đợt tấn công,” ông Schale nói với VOA từ Florida. “Và trong một cuộc đua mà kết quả được quyết định bởi vài ngàn phiếu, có tiền là có thể thuê thêm nhân viên để huy động cử tri đi bỏ phiếu.”
Ông Schale, người từng giúp ứng cử viên tổng thống Đảng Dân chủ Barack Obama giành chiến thắng ở Florida năm 2008, nhận định “mọi thứ đang diễn biến thuận lợi để bà ấy có một đêm bầu cử tốt đẹp,” dù ông lưu ý đây vẫn là một địa hạt có tính cạnh tranh và không thể lơ là.
Chiến thắng vào ngày 6 tháng 11 có thể sẽ giúp bà gầy dựng sự nghiệp chính trị còn non trẻ và tạo nền tảng để bà dần khẳng định tên tuổi của mình trong chính giới Washington. Là một phụ nữ trẻ thuộc sắc dân thiểu số với chủ trương hợp tác lưỡng đảng, bà dường như là một hình tượng lãnh đạo tiềm năng trong một Đảng Dân chủ đang ngày càng trở nên đa dạng hơn.
Robert Bial, Chủ tịch Đảng Dân chủ Quận Seminole, nói bà Murphy là “hiện thân của gương mặt và thái độ chính trị đang biến chuyển, không chỉ ở Quận Seminole mà còn ở bang và đất nước của chúng tôi.”
“Dân biểu Murphy có tương lai chính trị rất xán lạn,” ông Bial nói trong một phát biểu gửi cho VOA. “Bà ấy chỉ bị giới hạn bởi Điều II của Hiến pháp,” nhắc tới một quy định trong Hiến pháp Hoa Kỳ rằng chỉ có những người sinh ra ở Mỹ mới có thể trở thành tổng thống Mỹ.
Chiến lược gia Schale kể với VOA rằng trong một dịp ông gặp bà Murphy tại một buổi tập hợp vận động tranh cử cùng với cựu Phó Tổng thống Joe Biden ở Orlando vào tuần trước, ông đã khen bà là “ngôi sao đang lên” và ngỏ ý giúp đỡ bà nếu sau này bà muốn làm gì đó khác.
“Anh biết đấy, tôi bây giờ đang tập trung phục vụ cử tri của mình và vượt qua cuộc bầu cử sắp tới,” bà Murphy trả lời khi VOA hỏi bà có từng nghĩ tới chuyện sẽ nắm giữ một vị trí lãnh đạo nào đó trong Đảng Dân chủ hay không.
Liệu sau này bà có định tranh cử chức vụ cao hơn không?
“Tôi không hề nghĩ mình sẽ tranh cử vào Quốc hội mà giờ tôi đang làm dân biểu đây,” bà đáp. “Không bao giờ biết được cuộc đời sẽ đưa đẩy thế nào đâu.”
