Các chiến lược gia đang tề tựu tại một hội nghị mùa hè của Ủy ban Toàn quốc Đảng Dân chủ ở Chicago trong tuần này đang hy vọng rằng những vụ tai tiếng pháp lý ngày càng leo thang của những nhân vật thân cận của Tổng thống Donald Trump và những vụ bê bối tham nhũng của Đảng Cộng hòa sẽ làm tăng cơ hội của họ giành lại Thượng viện trong cuộc bầu cử giữa kỳ vào tháng 11 tới.
Tuy nhiên, đó là một công việc rất khó khăn. Lần cuối cùng Đảng Dân chủ kiểm soát Thượng viện là cách nay bốn năm.
Đảng Dân chủ đang cố gắng giữ lại 24 ghế của họ tại Thượng viện sẽ được bầu lại (Thượng viện sẽ bầu lại 1/3 trong tổng số 100 ghế) trong đó có 10 ghế tại những bang ông Trump đã thắng hồi năm 2016, một vài bang thắng với cách biệt lớn. Trong khi đó số ghế của Đảng Cộng hòa được bầu lại chỉ bằng 1/3 so với của Đảng Dân chủ.
Tính bù trừ giữa số ghế họ có thể mất đi và có thể giành được thì Đảng Dân chủ cần có thêm hai ghế nữa mới giành quyền kiểm soát Thượng viện.
Nếu giành được đa số tại Thượng viện, Đảng Dân chủ sẽ có thể làm chệch hướng hay đóng băng phần lớn chương trình nghị sự của Tổng thống Trump và tăng giám sát của Quốc hội và điều tra chính quyền cũng như gây khó khăn cho những đề cử thẩm phán bảo thủ vào Tối cao Pháp viện nếu có chỗ cần điền khuyết.
Ông Stu Rothenberg, một phân tích gia chính trị phi đảng phái, đã gọi bức tranh tại Thượng viện là ‘bản đồ gần như bất khả thi’ đối với phe Dân chủ. Tuy nhiên, ông nói thêm rằng với việc Đảng Cộng hòa đang bị khó khăn bủa vây thì ‘Thượng viện có thể tranh chấp được’.
Tại hội nghị ở Chicago, các chiến lược gia và các ứng viên của Đảng Dân chủ đã bàn thảo chiến lược của Đảng để giành lại Thượng viện.
Theo nhận định của họ thì có năm bang cuộc bầu cử sẽ đặc biệt khó khăn đối với Đảng Dân chủ mà chỉ cần mất một ghế tại các bang này thì hy vọng giành lại Thượng viện của họ sẽ gần như hết cơ hội. Đó là các bang: West Virginia, Indiana, North Dakota, Montana và Missouri – những bang mà ông Trump đã giành chiến thắng hồi năm 2016.
Tuy nhiên các cuộc thăm dò dư luận đã làm dấy lên hy vọng cho Đảng Dân chủ. Theo đó, cuộc đua ở các bang North Dakota, Indiana và Missouri được dự đoán sẽ diễn ra rất cân bằng. Tại Montana, tiểu bang mà ông Trump thắng với cách biệt 20%, ứng viên Dân chủ Jon Tester dẫn trước với cách biệt 5%. Còn tại West Virginia, nơi ông Trump thắng với cách biệt 40%, Thượng nghị sỹ Dân chủ Joe Manchin đang dẫn trước ứng viên Cộng hòa với cách biệt hẹp.
“Năm bang này hiển nhiên là những mục tiêu lớn nhất của Đảng Cộng hòa,” ông Geoffrey Skelley, một phân tích gia phi đảng phái tại Trung tâm Chính trị Đại học Virginia, nhận định và cho rằng năm nay là thời điểm thuận lợi để Đảng Dân chủ bảo vệ ghế của họ tại Thượng viện.
Một quan chức của Đảng Cộng hòa đang hỗ trợ cho cuộc đua của Đảng vào Thương viện nói rằng những ứng viên Dân chủ muốn giữ ghế tại những bang mà ông Trump được ủng hộ nên ‘lo lắng’ bởi vì ‘việc Đảng Dân chủ ngả về cánh tả chỉ càng đẩy cử tri ở những bang này ra xa họ và càng gây tai hại cho những ứng viên của họ đang nỗ lực giữ ghế vốn đang dễ bị tổn thương.”
Cuộc đua ở bang Florida cũng khiến Đảng Dân chủ lo ngại. Trong một cuộc thăm dò dân ý của Đại học Florida Atlantic được công bố hôm 21/8 thì Thượng nghị sỹ Dân chủ Bill Nelson đang bị ứng viên Công hòa Rick Scott dẫn trước với 6 điểm phần trăm.
Bên cạnh việc giữ ghế tại các bang này, Đảng Dân chủ cũng tập trung giành ghế tại các bang Arizona và Nevada.
Tại Arizona, ứng viên Dân chủ Kyrsten Sinema đang dẫn đầu trong các cuộc thăm dò dư luận.
Tại Nevada, Thượng nghị sỹ đương nhiệm Dean Heller của Đảng Cộng hòa đang được xem là có nguy cơ bị mất ghế cao nhất bên Đảng Cộng hòa. Việc ông này bỏ phiếu rút lại một phần của đạo luật Obamacare là điểm trừ của ông tại một bang có rất nhiều người về hưu mà chi phí chăm sóc y tế là một vấn đề chính.
Tại Texas, đương kim Thượng nghị sỹ Ted Cruz của Đảng Cộng hòa đang bị đối thủ Đảng Dân chủ Beto O’Rourke bám đuổi với khoảng cách từ 2 đến 4%.
Các cuộc khảo sát trong nội bộ Đảng Dân chủ cho thấy y tế và gói cắt giảm thuế của Đảng Cộng hòa mà một số cử tri xem là quyền lợi mà Đảng Cộng hòa đem đến cho các tập đoàn và giới chủ là những vấn đề mà Đảng Dân chủ nên xoáy vào trong cuộc bầu cử giữa kỳ sắp tới.
“Các vấn đề trọng yếu, như y tế, là hết sức quan trọng đối với cử tri. Phe Cộng hòa cho rằng gói cắt giảm thuế sẽ giúp họ ăn điểm với cử tri, nhưng hóa ra lại là yếu tố khiến họ mất điểm,” ông Karen Finney, một chiến lược gia Dân chủ được Reuters dẫn lời nói. “Trên những vấn đề lớn thì tình hình đang thuận lợi cho chúng tôi.”
Chủ tịch Ủy ban Toàn quốc Đảng Dân chủ Tom Perez nói trong cuộc chay đua vào Thượng viện lần này đảng của ông nên nhấn mạnh những khó khăn về pháp lý xung quanh Tổng thống Trump sau khi hai phụ tá cũ của ông Trump là Paul Manafort và Michael Cohen bị tuyên bố có tội trong tuần này.
“Văn hóa tham nhũng từ ban lãnh đạo của Đảng Cộng hòa đang vượt tầm kiểm soát,” ông Perez phát biểu tại hội nghị.
.