Tổng thống Donald Trump ngày 11/9 tuyên bố ông đang cứu xét 5 người “có khả năng rất cao” để thay thế ông John Bolton trong chức vụ cố vấn an ninh quốc gia.
Phát biểu với phóng viên tại Tòa Bạch Ốc, Tổng thống Trump nói ông Bolton, người bị ông cách chức bất thình lình ngày 10/9, đã phạm một số sai lầm trong đó có việc xúc phạm nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un bằng cách yêu cầu ông Kim theo “mẫu hình của Libya” và giao nộp tất cả vũ khí hạt nhân”.
Ông Trump nói có nhiều người muốn thay thế vị trí của ông Bolton.
“Có 5 người tôi xem như có khả năng rất cao,” ông Trump nói nhưng không nêu tên ai.
“Chúng tôi sẽ loan báo vào tuần tới, nhưng chúng tôi có một vài người có khả năng rất cao.”
Tổng thống Trump nói ông có mối quan hệ hữu hảo với ông Bolton và hy vọng đôi bên chia tay tốt đẹp, nhưng ông Trump cũng nói thêm là cựu cố vấn an ninh quốc gia đã đi chệnh hướng về vấn đề Venezuela, vốn là một trong những thách thức hàng đầu trong chính sách đối ngoại của Mỹ.
Dù ông Trump và ông Bolton hầu như đồng điệu trong việc đẩy Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro ra khỏi quyền lực, nhưng Tổng thống Trump ngày càng mất kiên nhẫn về sự thất bại trong chiến dịch chế tài và ngoại giao do Mỹ lãnh đạo để lật đổ lãnh đạo theo chủ nghĩa xã hội của Venezuela.
Trong số các tên tuổi được đồn đoán có khả năng kế vị ông Bolton có ông Stephen Biegun, đặc sứ Hoa Kỳ về Triều Tiên; Richard Grenell, Đại sứ Mỹ tại Đức; nhà thương thuyết Robert O’Brien; và Phó Ngoại trưởng John Sullivan.
Được hỏi có tính tới việc nới lỏng chế tài Iran để có thể gặp Tổng thống Hassan Rouhani tại Đại hội đồng Liên hiệp quốc trong tháng này hay không, ông Trump trả lời “Chúng ta sẽ thấy điều gì xảy ra.”
Triều Tiên cáo buộc ông Bolton là kẻ “cuồng tín chiến tranh” và là “cặn bã của nhân loại”.
Ông Bolton từng đề nghị sử dụng lực lượng quân sự để lật đổ gia đình họ Kim và các giới chức Mỹ nói ông chịu trách nhiệm trong thất bại của cuộc họp thượng đỉnh Trump-Kim lần thứ hai tại Hà Nội vào tháng 2 năm nay.
Các nỗ lực giao tiếp với Triều Tiên gần như tiêu tan sau khi ông Trump theo lời khuyến nghị của ông Bolton tại Hà Nội trao cho ông Kim một mẫu giấy kêu gọi chuyển giao tức thì các vũ khí hạt nhân và nguyên liệu chế bom cho Mỹ.
Mẫu giấy này cũng cho thấy lập trường lâu nay của ông Bolton là đơn phương phi hạt nhân hóa theo “mẫu Libya” mà Triều Tiên liên tục bác bỏ và các nhà phân tích nói việc này bị ông Kim xem như là nhục mạ và khiêu khích.
Ông Trump cho biết là đã cách chức ông Bolton một ngày sau khi Triều Tiên ra chỉ dấu muốn tái tục các cuộc thương thuyết về phi hạt nhân hóa vốn đang bị chựng lại, nhưng sau đó Bình Nhưỡng lại tiến hành một loạt thử nghiệm phi đạn nữa.
Các nhà phân tích nói việc cách chức ông Bolton có thể giúp tái khởi động các cuộc thương thuyết, nhưng sẽ không giúp mục đích của Washington thuyết phục Bình Nhưỡng từ bỏ vũ khí hạt nhân dễ dàng hơn.