Tổng thống Donald Trump ngày 5/3 tuyên bố sẽ giữ lại ngân khoản tài trợ cho những cơ quan tài phán ‘chứa chấp’ di dân bất hợp pháp sau khi một tòa án Mỹ phán quyết rằng chính quyền Trump có thể chặn tiền tài trợ liên bang cho các tiểu bang và thành phố nào không hợp tác với nhà chức trách di trú liên bang.
Tổng thống Trump đang vận động để được tái đắc cử trong cuộc bầu cử ngày 3/11 năm nay, có lập trường cứng rắn đối với di dân hợp pháp và bất hợp pháp. Cuộc chiến của ông chống lại các quyền tài phán ‘chứa chấp’ di dân bất hợp pháp chú trọng đến các luật lệ và chính sách hạn chế các cơ quan thi hành luật pháp địa phương cộng tác với các giới chức của Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (ICE).
Các thành phố và tiểu bang chống lại sự hợp tác như vậy cho rằng việc này có thể làm nản lòng những di dân lộ diện tố cáo tội phạm cho cơ quan thi hành pháp luật vì lo sợ về tình trạng di trú của mình.
Kể từ khi bắt đầu nhiệm kỳ, ông Trump đã tìm cách bỏ những khoản tài trợ đặc biệt về thi hành luật pháp cho những nơi không tuân thủ yêu cầu của ICE buộc phải cung cấp tin tức, nhưng nỗ lực của ông đã bị kiện lên Tòa án.
Vào ngày 26/2, Toà phúc thẩm liên bang khu vực 2 ở Manhattan tuyên phán có lợi cho chính quyền ông Trump và nói rằng việc cắt giảm tiền tài trợ là hợp pháp. Tuy nhiên ba tòa phúc thẩm liên bang khác đã ra phán quyết chống lại việc ngăn chặn tiền tài trợ như vậy, khiến cho việc này có thể được đưa lên Tối cao Pháp viện Mỹ.
Trên Twitter, ông Trump tuyên bố sẽ tiến hành việc cắt giảm tài trợ. Ông Trump viết rằng theo phán quyết mới đây của tòa án liên bang, chính phủ liên bang sẽ giữ lại các khoản tài trợ cho các thành phố ‘chứa chấp’. Ông kêu gọi các nơi này phải thôi ‘chứa chấp’ và không nên bảo vệ các tội phạm.
Một chính sách ‘chứa chấp’ mà chính quyền phản đối là việc các nhà tù địa phương từ chối giam giữ di dân nhập cảnh bất hợp pháp vượt quá thời hạn trả tự do để các giới chức ICE có thể bắt những người này và lập thủ tục trục xuất.
Một số giới chức trong các cơ quan tài phán không hợp tác cho rằng những yêu cầu này có tính cách tự nguyện và rằng nếu đáp ứng các yêu cầu giam giữ đó đồng nghĩa với giam giữ không có lý do hiến định hợp pháp.
Tòa án liên bang khu vực 2 bác bỏ phán quyết của tòa dưới chỉ thị cấp quỹ liên bang cho thành phố New York và các tiểu bang New York, Connecticut, Massachusetts, New Jersey, Rhode Island, Virginia và Washington.
Các toà phúc thẩm liên bang tại Chicago, Philadelphia và San Francisco đã giữ nguyên phán quyết cấm thực thi ít nhất một số điều kiện của chính quyền về các khoản tài trợ này.
Thêm vào đe dọa cắt tiền tài trợ, chính quyền hiện đang mở mặt trận mới chống lại các thành phố, đệ đơn kiện và ban trát đòi hầu tòa mà Bộ trưởng Tư pháp William Barr gọi là một phần “leo thang quan trọng” trong cuộc chiến chống lại các cơ quan tài phán không hợp tác.