Sớm mai cuối tuần nắng xuân đổ chan hòa. Vợ chồng tôi dung dăng quanh hồ Merritt ở Oakland, trong lòng âm vang câu hát quen thuộc: “Xuân xuân ơi, xuân đã về / Tết tết tết, tết đến rồi…”
Gặp một anh người da đen đi ngược chiều, thấy chúng tôi anh ngỏ lời chúc mừng: “Happy New Year.” Tôi đáp lại: “Happy New Year. Chúc Mừng Năm Mới.”
Những ngày qua chắc anh ấy đã nghe trên đài hay thấy truyền hình đưa tin và hình ảnh sinh hoạt đón năm mới của cộng đồng người châu Á. Có thể những đêm qua anh cũng đã nghe được tiếng pháo đón giao thừa nổ liên thanh trong khu xóm.
Sáng nay dưới phố Tàu Oakland các doanh nghiệp cũng đã khai trương với múa lân cùng pháo nổ giòn trước cửa. Tiếng pháo nổ, xác pháo đỏ hồng và mùi khói pháo đem lại không khí đón Tết.
Buổi tối ăn cơm Tết bên gia đình ngoại ở một thành phố nhỏ, chúng tôi cũng đốt tràng pháo dài ba mét bên cây mộc lan đang rộ hoa trước sân nhà. Một người thân quen, sau gần một thập niên sống ở Việt Nam nay trở lại Mỹ, tỏ vẻ ngạc nhiên khi thấy đốt pháo mà không sợ phiền lòng hàng xóm hay sợ cảnh sát đến biên phạt. Tôi giải thích ngày nay cư dân ở đây quen rồi, mỗi năm cứ dịp tết ta là họ biết sẽ có pháo nổ. Năm ngoái vừa đón Tết vừa xem Super Bowl ở nhà người em cũng có đốt pháo.
Ai mới qua Mỹ, sống trong những thành phố như San Jose, San Francisco, Oakland hay khu vực Little Saigon Quận Cam đều rất ngạc nhiên khi được nghe tiếng pháo đón Tết. Hơn hai thập niên trước, nhà nước đã cấm đốt pháo ở Việt Nam. Nếu đã trải qua những cái tết trên quê hương cũ với tiếng pháo thì sẽ nhớ nhiều hơn. Tết về không tiếng pháo, không xác pháo trước sân nhà, đỏ ngập đường đi và thiếu hương pháo trong không gian thì Tết như vẫn thiếu một cái gì.
Mười ngày trước Tết ở San Jose tôi đã nghe pháo nổ tưng bừng trước cửa tiệm Jenny Gift trong khu Lion Plaza. Đây là cửa tiệm đã bán chiếc vé số trúng hơn 260 triệu đôla cách đây không lâu. Khu này là nơi khi Tết về nhiều người đến mua hoa và đốt pháo đón xuân. Năm nay chợ hoa ít nhộn nhịp hơn và không nhiều những hàng hoa cúc, thược dược hay lan, kim quất. Có lẽ vì trong cửa hàng Costco giờ cũng bán đủ các loại hoa Tết mà giá so với bên ngoài chỉ bằng một nửa hay hơn chút.
Mồng 3 Tết, tôi và một người bạn rủ nhau đi chơi Hội Hoa Xuân Về Nguồn tại Little Saigon San Jose. Đến đây khá sớm, tưởng sẽ được nghe pháo nổ rộn ràng. Nhưng không. Trước quán Café Paloma không ngập tràn xác pháo, vắng tiếng pháo nổ. Bên trong có thông báo dán trên tường nói cấm đốt pháo quanh thương xá. Không hiểu tại sao. Cả chục năm nay, mỗi khi Tết về trước cửa Grand Century Mall tràn ngập xác pháo, bao quanh bởi một vòng tròn đám đông đứng xem đốt pháo. Lúc này chỉ người đi ra đi vào.
Ghé ăn sáng ở quán Phở 90 Degrees trong khu Vietnam Town bên cạnh. Ngày lễ hội truyền thống nên các em phục vụ khách mặc áo dài. Phở ở đây ngon, nhiều lựa chọn lạ như phở đập, phở bò nướng cháy và khung cảnh phảng phất nét đẹp của Florence. Quán cơm bên cạnh cùng một chủ, Cơm 90 Degrees, mang sắc thái Venice, nhưng có vẻ không được du khách chú ý bằng phở. Tôi thích phở bê thui, ăn với tương Cự Đà và nhiều loại rau thơm. Quán đông khách và được xem là cơ sở thương mại thành công từ khi khai trương cách đây gần ba năm, so với vài quán ăn quanh đó thì thay đổi chủ luôn. Nhắc đến tương, không biết có ai còn nhớ nước tương Cự Đà này chính là di sản của cụ Hoàng Văn Chí, tác giả của tác phẩm Từ thực dân đến cộng sản. Hơn ba mươi năm trước, khi cụ còn sống tôi đã có dịp tham quan lò làm tương của cụ ở bang Maryland.
Ăn phở xong, trở lại Grand Century uống nước mía Ninh Kiều. Mía trồng bên Mexico, rất ngọt, thơm hơn nhờ thêm hương vị trái tắc. Đây cũng cửa hàng làm ăn phát đạt trong nhiều năm qua.
Gần trưa có pháo nổ trước nhà hàng Dynasty và từ bên kia đường trong khu Lion Supermarket, Lee’s Sandwich. Trước Grand Century bắt đầu có người đem pháo ra bán. Nhân viên an ninh không còn theo lệnh cấm, đem giây ra quây lại một khoảng trước thương xá. Thế là người người lại đốt pháo trong không gian đã được qui định. 4 đôla một phong pháo nhỏ. Một cuộn pháo tròn ôm cả hai tay mới hết giá 30 đôla. Thi nhau đốt pháo để trừ tà, để xua đuổi đi những điều không may của năm cũ, để chào đón năm mới Ất Mùi. An ninh chỉ đứng nhìn. Đúng là phép vua thua lệ làng.
Hội Hoa Xuân sắp đến giờ khai mạc với đoàn lân nhảy múa trước cổng hội chợ. Tiếng trống nghe dồn dập, còn phèng la rất chói tai. Khách du xuân kéo về lúc một đông. Các bãi đậu xe đã chật kín. Cổng chào là một hàng lồng đèn mang sắc thái Trung Hoa hơn là Việt. Trên cao treo ba tràng pháo dài đến chục mét thả xuống sân, nhiều pháo đại to hơn ngón tay cái.
Đến 1 giờ vẫn chưa thấy khai mạc. Tìm hỏi ban tổ chức được một cô cho biết đang chờ thị trưởng đến. Vì có hai hội chợ diễn ra một lúc, nơi đây và tại County Fairgrounds nên các dân cử cũng phải chạy sô.
Hội Tết Fairgrounds đã có từ hơn ba thập niên nên quan khách ưu tiên đến trước. Hội Hoa Xuân mới vài năm, những năm trước do ông Giang Viễn Tân tổ chức bên Vietnam Town. Năm nay với cô Jodie Trịnh và ông Tony Đinh được ông Tăng Lập là chủ khu thương xá Grand Century cho mượn địa điểm tổ chức Hội Hoa Xuân, tuy nhỏ hơn năm trước nhưng cũng có chừng 50 gian hàng dịch vụ, thương mại và các trò chơi đu bay, nhào lộn cho trẻ em.
Đến 1 giờ 30 mới bắt đầu nghi lễ khai mạc. Có Thị trưởng Sam Liccardo, các Giám sát viên Dave Cortese và Cindy Chavez, các Nghị viên Tâm Nguyễn, Magdalena Carrasco, Ash Kalra, Raul Peralez, Charles Jones và Johnny Khamis, Thị trưởng Milpitas Jose Esteves, Ủy viên giáo dục Thanh Trần. Trong những lời phát biểu, ai cũng nói được ít nhất hai câu tiếng Việt: “Kính chào Quí vị” và “Chúc Mừng Năm Mới.” Có vị cố gắng đọc cả câu “Chúc một năm mới an khang, thịnh vượng đến cho mọi người”.
Phút khai mạc pháo nổ rộn ràng. Nổ to nhất như chưa bao giờ thấy trong Tết. Xác pháo cùng khói bay lên đỏ hồng cả khu cổng hội chợ.
Vì trân quí những giá trị truyền thống của người Việt nên ngày Mồng 3 Tết Ất Mùi năm nay nhiều dân cử bận rộn. Sáng, trưa khai mạc hai hội chợ Tết. Chiều tối lại tham dự sinh hoạt đón Tết của trường Việt ngữ Văn Lang.
Trung tâm Văn Lang là một tổ chức thiện nguyện đã liên tục hoạt động trong 32 năm qua. Mỗi Chủ Nhật nhà trường đón nhận hơn nghìn học sinh đến học tiếng Việt và sinh hoạt. Trung tâm cũng là một trong những hội đoàn nòng cốt của Hội Tết Fairgrounds từ những ngày đầu. Đứng đầu trung tâm hiện nay là anh Phạm Thái Hoàng cùng sự góp sức thiện nguyện, trong tinh thần phụng sự xã hội của cả trăm thày cô. Vài khuôn mặt quen thuộc của trung tâm như các anh Nguyễn Hữu Lịch, Lê Phước Tuấn là những con chim đầu đàn đến nay vẫn chưa mỏi cánh.
Nhìn chung, năm nay các hội chợ vui xuân đón Tết khá đông khách du xuân nhưng con số chưa đến dăm vạn như những năm đầu thiên niên kỷ. Vì kinh tế chưa lên, vì nhiều người về quê ăn Tết hay vì thiếu nét mới lạ? Có lẽ cả ba.
Một sinh hoạt được đông người tham dự hơn những năm qua là Lễ Thượng Kỳ Đầu Năm tại tòa thị chính San Jose vào sáng Mồng Một. Với tân thị trưởng Sam Liccardo và tân nghị viên Tâm Nguyễn quan hệ giữa cư dân gốc Việt với thành phố nay sẽ tốt đẹp hơn. Có lẽ đó cũng là ước nguyện đầu năm Ất Mùi của các dân cử và cư dân gốc Việt.
Các bài viết được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ.
Xuân xuân ơi, xuân đã về