William Calley, sĩ quan Mỹ bị kết tội trong vụ thảm sát Mỹ Lai, từ trần

Trung Úy William Calley (ảnh chụp năm 1971).

William L. Calley, Jr., một sĩ quan quân đội Hoa Kỳ từng bị kết tội giết người liên quan đến cái chết của hàng trăm cư dân không vũ trang tại một ngôi làng nhỏ ở vùng nông thôn Việt Nam trong Chiến tranh Việt Nam, đã qua đời ở tuổi 80.

Ông Calley từ trần hôm 28/4 tại một cơ sở chăm sóc cuối đời ở thành phố Gainesville, Florida. Cái chết của ông được tờ New York Times và Washington Post đưa tin dựa trên thông tin từ hồ sơ công khai.

Tháng 3 năm 1968, lúc còn là một trung úy trẻ, ông Calley chỉ huy một trung đội nhỏ tiến vào Mỹ Lai 4, một ngôi làng nằm dọc theo bờ biển miền trung của nơi khi đó là Nam Việt Nam. Ông được lệnh truy tìm và hạ gục Việt Cộng, lực lượng quân sự của Bắc Việt Nam vốn hay tiến hành các cuộc tấn công bất ngờ vào lực lượng Hoa Kỳ và Nam Việt Nam.

Mặc dù không tìm thấy bất kỳ người lính Việt Cộng nào, trung đội ông Calley vẫn tiến hành giết chóc, bắn hàng trăm phụ nữ, trẻ em và đàn ông lớn tuổi. Một số phụ nữ và trẻ em gái đã bị hãm hiếp tập thể và bị bắn, trong khi những người lính nhã đạn hoặc dùng lưỡi lê trên súng trường đâm trẻ sơ sinh và trẻ con trước khi phóng hỏa ngôi làng.

Vụ việc không được tiết lộ công khai tại Hoa Kỳ trong hơn một năm trước khi thông tin được hé lộ do những người lính khác khiến Quân đội Mỹ buộc tội Calley và những người khác có liên quan đến vụ thảm sát, bao gồm ít nhất một vị tướng bị buộc tội che đậy vụ việc.

Calley đã bị đưa ra tòa án quân sự và bị kết tội giết người vào năm 1971 và ban đầu bị kết án tù chung thân. Ông chỉ bị giam giữ vài ngày trước khi Tổng thống Richard Nixon ra lệnh chuyển ông sang quản thúc tại gia. Bản án của ông cuối cùng đã được giảm xuống còn 10 năm tù trước khi ông được tại ngoại và được ân xá vào năm 1974.

Quân đội Hoa Kỳ cho biết 347 dân làng đã thiệt mạng vào ngày hôm đó, trong khi Việt Nam ước tính số người chết là 504. Calley là người duy nhất bị kết án trong vụ thảm sát Mỹ Lai, các bị cáo khác đã được tuyên trắng án hoặc hủy bỏ cáo trạng trước khi phải ra tòa án quân sự.

Ông Calley đã nhiều năm sống ẩn danh tại tiểu bang Georgia, làm việc tại một tiệm kim hoàng do bố vợ ông điều hành. Sau nhiều năm im lặng, ông đã bày tỏ sự hối hận về vai trò của mình trong vụ thảm sát Mỹ Lai trong một lần xuất hiện trước một nhóm dân sự ở địa phương vào năm 2009.

“Không có ngày nào trôi qua mà tôi không cảm thấy hối hận về những gì đã xảy ra ngày hôm đó ở Mỹ Lai,” ông Calley nói với cử tọa. “Tôi cảm thấy hối hận vì những người Việt Nam đã thiệt mạng, vì gia đình họ, vì những người lính Mỹ liên quan và thân nhân của họ. Tôi rất hối hận.”