Một cuộc chiến về vấn đề kiểm soát súng đang dần lộ diện khi năm mới bắt đầu trên chính trường ở Washington.
Tổng thống Barack Obama có thể ban hành một sắc lệnh hành pháp nhắm mục tiêu giảm thiểu bạo lực súng ống vào sớm nhất là thứ Hai này, khơi lên một cuộc chiến với những nghị sĩ Đảng Cộng hòa trong Quốc hội và những ứng cử viên tổng thống Cộng hòa đang vận động tranh cử.
"Hàng chục ngàn người Mỹ đồng hương của chúng ta đã bị tàn sát bởi bạo lực súng ống. Hàng chục ngàn người," ông Obama nói trong diễn văn hàng tuần hôm thứ Bảy. "Mỗi lần như vậy, chúng ta đều nghe nói rằng những cải tổ hợp lẽ thường như kiểm tra lý lịch có thể đã không ngăn được vụ thảm sát gần đây nhất, hoặc vụ trước đó, vì thế chúng ta không nên làm bất cứ điều gì cả."
"Chúng ta biết là không thể ngăn chặn được mọi hành vi bạo lực. Nhưng nếu chúng ta cố gắng ngăn chặn thậm chí chỉ một thì sao? Nếu Quốc hội làm bất cứ điều gì đó để bảo vệ con em của chúng ta khỏi bạo lực súng ống thì sao?" Tổng thống nói thêm.
Mấy tháng trước vụ tàn sát lấy ý tưởng từ khủng bố ở thành phố San Bernardino, bang California và vụ xả súng tại một trường đại học cộng đồng ở bang Oregon, Tòa Bạch Ốc đã bắt đầu nghiên cứu những hành động mà Tổng thống có thể thực hiện để giảm thiểu bạo lực súng ống. Những bước này dự kiến sẽ được hoàn tất tại một cuộc họp hôm thứ Hai giữa ông Obama và Bộ trưởng Tư pháp Loretta Lynch.
Tấn công nhắm vào quyền sở hữu súng
Phe Cộng hòa đang lên án điều mà họ xem là một cuộc tấn công nhắm vào quyền hiến định của người Mỹ là được mang súng.
"Chúng ta sẽ cứu lấy Tu chính án thứ Hai. Có một cuộc tấn công lớn nhắm vào Tu chính án thứ Hai," ứng cử viên tổng thống đang dẫn đầu của Đảng Cộng hòa Donald Trump cho biết cuối ngày thứ Bảy tại một buổi vận động ở thành phố Biloxi, bang Mississippi.
Donald Trump trong một buổi vận động tranh cử ở thành phố Biloxi, bang Mississipi, ngày 2 tháng 1, 2016.
Ông Trump lập luận rằng người dân được mang súng lẽ ra đã có thể tự vệ chống lại những kẻ khủng bố ở San Bernardino và ở Pháp.
"Quý vị biết họ [những kẻ khủng bố] đã làm ở Paris không? Đi qua đây. 'Bùm. Đi qua đây.' Bùm. Đi qua đây. 'Bùm. Họ [nạn nhân] là những con vịt đứng yên," ông Trump vừa nói vừa dùng ngón tay làm khẩu súng chĩa vào đám đông.
Phe Dân chủ phần đông chấp nhận việc kiểm soát súng.
"Người dân Mỹ đã kinh hoàng vì hàng loạt những vụ xả súng mà chúng ta đã chứng kiến trong mấy năm gần đây," ứng cử viên tổng thống Đảng Dân chủ Bernie Sanders phát biểu trong chương trình This Week của Đài ABC.
"Chúng ta nên mở rộng và củng cố việc kiểm tra lí lịch ngay tức thì để những người không nên có súng, tội phạm và những người có vấn đề về sức khỏe tâm thần, không được sở hữu súng. Tôi nghĩ rằng đó điều mà Tổng thống đang cố gắng làm," ông Sanders nói thêm.
Chắc chắn sắc lệnh hành chính của ông Obama sẽ vấp phải những thách thức pháp lý. Hành động của Tổng thống qua mặt Quốc hội về nhập cư, một vấn đề gai góc khác, đã gây ra những cuộc chiến tòa án mà có thể tiếp diễn đến hết khoảng thời gian còn lại của nhiệm kỳ của ông Obama.