Đại diện Bộ Ngoại giao Việt Nam hôm 17/9 lên tiếng khẳng định lập trường về chủ quyền đối với Hoàng Sa và Trường Sa sau khi báo chí yêu cầu bình luận về việc Đại sứ quán Hoa Kỳ thay đổi hình ảnh bản đồ Việt Nam mà không có hai quần đảo này trên trang mạng xã hội Facebook của sứ quán.
“Việt Nam nhất quán lập trường quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa là một bộ phận không thể tách rời của lãnh thổ Việt Nam. Việt Nam có đầy đủ bằng chứng lịch sử và cơ sở pháp lý để khẳng định chủ quyền với quần đảo Trường Sa và quần đảo Hoàng Sa phù hợp với luật pháp quốc tế”, báo Tuổi Trẻ dẫn lời bà Lê Thị Thu Hằng, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Việt Nam nói.
Tuy nhiên, nội dung trả lời này cho đến tối 18/9 vẫn không được Bộ Ngoại giao Việt Nam đăng lên trang tin chính thức bên cạnh các nội dung khác đã đăng trong cùng ngày họp báo.
Theo bà Hằng, “lập trường nhất quán và xuyên suốt” của Việt Nam đã được bày tỏ nhiều lần và dưới nhiều hình thức khác nhau và được nhiều quốc gia tôn trọng, ủng hộ.
Ảnh bản đồ Việt Nam đã được thay đổi trên trang Facebook của Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Hà Nội.
Trước đó, hôm 9/9, trong bài viết về nhìn lại quan hệ đối tác Hoa Kỳ - Việt Nam trong 25 năm qua nhân Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 33 (AMM 53) trên trang Facebook, Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Hà Nội đăng kèm ảnh bản đồ Việt Nam với hai quần đảo Hoàng Sa – Trường Sa. Hành động này nhận được sự ủng hộ nồng nhiệt với rất nhiều “like” và bình luận ủng hộ từ công luận Việt Nam.
Tuy nhiên, sau khi báo chí đưa tin về sự kiện này, Đại sứ quán Mỹ đã thay đổi hình ảnh này trên trang Facebook, thay bằng ảnh tương tự nhưng cắt cận cảnh hơn, làm mất hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa trên bản đồ. Lập tức, bài viết nhận hàng trăm bình luận phản đối và chỉ trích từ các cư dân mạng Việt Nam.
Cho đến thời điểm tối 18/9, Đại sứ quán Hoa Kỳ vẫn chưa lên tiếng bình luận chính thức gì về sự thay đổi này. Tuy nhiên, trang VnExpress phiên bản tiếng Anh dẫn lời bà Rachael Chen, tuỳ viên báo chí của Đại sứ quán Hoa Kỳ, nói trong một tuyên bố rằng Hoa Kỳ không đưa ra lập trường về các tuyên bố chủ quyền lãnh thổ đối với các thực thể đất liền trên Biển Đông.
“Hoa Kỳ hoan nghênh những dấu hiệu tiến bộ gần đây trong các cuộc thảo luận giữa các quốc gia Đông Nam Á có tuyên bố chủ quyền về nỗ lực giải quyết hoà bình các tranh chấp theo luật pháp quốc tế, và hoan nghênh về sự nhất quán của các lãnh đạo ASEAN rằng các tranh chấp ở Biển Đông cần được giải quyết phù hợp với luật pháp quốc tế, bao gồm UNCLOS”, VnExpress dẫn lời bà Chen nói.
Giữa bối cảnh căng thẳng về tranh chấp chủ quyền đang gia tăng gần đây giữa Việt Nam, các quốc gia láng giềng và Trung Quốc, bất kỳ một động thái nào từ phía Hoa Kỳ hay các quốc gia phương Tây liên quan đến khu vực Biển Đông đều tạo ra một hiệu ứng lớn đối với công luận và giới hữu trách địa phương.
Vào trung tuần tháng 7, tuyên bố lập trường của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ về vấn đề Biển Đông, trong đó nói rằng các yêu sách chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông là “phi pháp”, đã nhận được sự ủng hộ rộng rãi từ chính quyền, truyền thông cho đến người dân Việt Nam. Bộ Ngoại giao Việt Nam vào thời điểm đó lên tiếng “hoan nghênh lập trường của các nước” về vấn đề này.