Nhà hoạt động người Mỹ gốc Việt, Tiến sĩ Nguyễn Quốc Quân.
Việt Nam ngày 30/1 phóng thích và trục xuất nhà hoạt động người Mỹ gốc Việt, Tiến sĩ Nguyễn Quốc Quân, trong một hành động bất ngờ và hiếm thấy trước áp lực ngoại giao mạnh mẽ từ Hoa Kỳ.
Your browser doesn’t support HTML5
Bấm vào nghe tường trình và phỏng vấn
Bên sứ quán nói ông Quân đã lên máy bay về rồi. Chuyện này họ kín lắm, ngay cả bên sứ quán cũng nói cứ để cho ông Quân lên máy bay ra khỏi Việt Nam rồi mới được loan tin...
Luật sư Nguyễn Thị Ánh Hương.
Tiến sĩ Quân, đảng viên đảng Việt Tân ở hải ngoại, bị bắt từ tháng tư năm ngoái ngay khi về tới phi trường Tân Sơn Nhất với các tài liệu đấu tranh bất bạo động trong máy tính xách tay. Ông bị cáo buộc tội “khủng bố nhằm chống chính quyền” trước khi bị đổi thành tội “hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân” theo điều 79 Bộ Luật Hình sự, sau 4 tháng tạm giam.
Trao đổi với chúng tôi tối ngày 30/1 từ Sài Gòn, luật sư của ông Quân, bà Nguyễn Thị Ánh Hương, cho biết:
“Bên sứ quán nói ông Quân đã lên máy bay về rồi. Chuyện này họ kín lắm, ngay cả bên sứ quán cũng nói cứ để cho ông Quân lên máy bay ra khỏi Việt Nam rồi mới được loan tin.”
Báo chí nhà nước Việt Nam nói ông Quân được trả tự do sau khi “nhận tội và xin khoan hồng”.
Tuy nhiên, bà Mai Hương, vợ Tiến sĩ Quân, cho biết qua cuộc điện đàm với ông Quân lúc ông quá cảnh Đài Bắc trên đường trở về Mỹ, ông Quân khẳng định không có chuyện “nhận tội” và “khoan hồng”.
Bà Mai Hương nói:
“Nếu có chuyện khoan hồng thì anh Quân đâu có bị giam tới 9 tháng cho tới giờ này. Anh Quân nói rằng không bao giờ có chuyện ‘nhận tội’. Ngay từ trong tù, anh chưa bao giờ nhận tội. Anh chỉ khai ra những gì có thật, những sự thật mà anh cần nói với công an và đồng bào ở Việt Nam.”
Nếu có chuyện khoan hồng thì anh Quân đâu có bị giam tới 9 tháng cho tới giờ này. Anh Quân nói rằng không bao giờ có chuyện ‘nhận tội’. Ngay từ trong tù, anh chưa bao giờ nhận tội...
Vợ ông Nguyễn Quốc Quân.
Về chi tiết “nhận tội” trong vụ việc của Tiến sĩ Quân mà Việt Nam viện dẫn là lý do của quyết định phóng thích ông vốn được giữ bí mật đến phút chót, luật sư Ánh Hương cho rằng:
“Họ nói ông Quân ‘nhận tội’ nên trục xuất cho về. Mình có thể thấy là lần này ‘nhận tội’ cũng như các lần trước ‘nhận tội’ tại sao lần trước đưa ra tòa còn lần này không, thì mình thấy là có cái trong ngoặc kép.”
Vụ phóng thích ông Quân trái hẳn với các bản án tổng cộng lên tới 83 năm tù Việt Nam vừa dành cho nhóm 14 nhà hoạt động trẻ trong nước bị cáo buộc cùng tội danh “hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân” vì có liên quan đến đảng Việt Tân, một tổ chức chính trị có trụ sở ở Hoa Kỳ cổ xúy cho dân chủ tại Việt Nam bị Hà Nội gọi là “tổ chức khủng bố”.
Luật sư Ánh Hương cho rằng không nên có sự khác biệt này:
“Nếu ông Quân là người ở nước ngoài vi phạm những điều luật đó mà được phóng thích thì mong rằng những người dân Việt Nam trong nước có liên quan đến những điều luật đó được xem xét lại. Ông Quân là người có quốc tịch Mỹ nhưng cũng còn quốc tịch Việt Nam. Ông được ưu tiên, ưu ái, được trả tự do thì tôi mong là những người trong nước Việt Nam cũng sẽ được sự ưu ái đó.”
Phiên xử Tiến sĩ Nguyễn Quốc Quân dự kiến diễn ra ngày 22/1 đã bị hoãn vào phút chót vì lý do các nhân chứng không thể tham dự.
Nếu ông Quân là người ở nước ngoài vi phạm những điều luật đó mà được phóng thích thì mong rằng những người dân Việt Nam trong nước có liên quan đến những điều luật đó được xem xét lại...
Luật sư của ông Nguyễn Quốc Quân.
Quan hệ Việt-Mỹ bị trở ngại vì thành tích nhân quyền của Việt Nam bị quốc tế lên án là đang xuống cấp trầm trọng với hàng loạt các bản án nặng nề lên tới mức 13 năm tù mà Hà Nội dành cho những nhà hoạt động cổ xúy nhân quyền trong thời gian gần đây.
Tiến sĩ Quân từng bị Việt Nam bắt và đưa ra tòa trong lần về nước năm 2007 vì cáo buộc tội “khủng bố”. Lần đó, ông được phóng thích và bị trục xuất sau bản án 6 tháng tù.
Cũng như lần trước, vụ bắt giam ông Quân lần này đã khiến giới hành pháp, lập pháp Hoa Kỳ lên tiếng mạnh mẽ phản đối. Trường hợp của ông đã được nêu lên nhân chuyến thăm của Bộ trưởng Quốc phòng Leon Panetta và Ngoại trưởng Hillary Clinton tới Việt Nam trong năm ngoái.
