Việt Nam sẽ phải đối mặt sự biến động trong thương mại trong nhiệm kỳ tổng thống mới của ông Donald Trump, các quan chức và chuyên gia chuỗi cung ứng nói với Reuters, vì nước này có thể được hưởng lợi từ căng thẳng thương mại Mỹ-Trung nhưng cũng có thể trở thành bên hứng chịu ‘thiệt hại ngoài ý muốn’ do các biện pháp bảo hộ của Mỹ.
Quốc gia vốn là một trung tâm sản xuất công nghiệp ở Đông Nam Á này là nhà xuất khẩu lớn sang Mỹ và có thặng dư thương mại 90 tỷ đô la với Washington tính đến tháng 9, lớn thứ tư sau Trung Quốc, Liên minh châu Âu và Mexico.
Việt Nam là nước hưởng lợi hàng đầu từ việc Mỹ tăng thuế quan lên hàng hóa Trung Quốc, điều mà ông Donald Trump đã khởi xướng trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của mình.
Ông Trump đã đe dọa sẽ áp thuế 60% lên hàng hóa Trung Quốc nhập khẩu vào Mỹ trong nhiệm kỳ thứ hai của mình, vốn sẽ gây ra rủi ro lớn cho tăng trưởng của nền kinh tế Trung Quốc.
Trước cuộc bầu cử Mỹ, các quan chức Việt Nam cho biết họ muốn duy trì hiện trạng trong chính sách thương mại, điều mà họ mong đợi dưới một tổng thống Dân chủ khác, hơn là sự khó đoán định của ông Trump, hai quan chức cấp cao cho biết.
Lý do chính, các quan chức cho biết, là thặng dư thương mại lớn với Washington, mà nguyên nhân một phần là Việt Nam được tìm đến như là nơi lắp ráp các thành phần chủ yếu được sản xuất tại Trung Quốc – đôi khi dẫn đến việc Hà Nội bị Mỹ trừng phạt vì trung chuyển hàng hóa bất hợp pháp.
Ông Trump cũng đã đe dọa mức thuế lên tới 20% đối với tất cả hàng nhập khẩu vào Mỹ.
Việt Nam ‘có thể dễ dàng trở thành mục tiêu cho các biện pháp bảo hộ như thế và hứng thiệt hại tài sản không mong muốn’, ông Leif Schneider, người đứng đầu công ty luật quốc tế Luther tại Việt Nam, cho biết.
Tuy nhiên, chủ nghĩa bảo hộ bổ sung có thể đẩy nhanh sự dịch chuyển chuỗi cung ứng từ Trung Quốc sang các thị trường khác, với Việt Nam có thể vẫn là điểm đến ưa thích của các hãng xưởng chuyển sản xuất ra ngoài Trung Quốc, ông Schneider nói thêm.
Thị trường chứng khoán chính của Việt Nam tăng hôm 6/11 trước tin Trump có khả năng giành chiến thắng, do nhóm cổ phiếu của hãng bất động sản công nghiệp thúc đẩy, và tăng thêm vào sáng ngày 7/11.
Thặng dư thương mại lớn với Mỹ có thể được giảm bớt để xoa dịu căng thẳng với việc Hà Nội sẽ mua các mặt hàng có giá trị lớn của Mỹ, một nhà ngoại giao cấp cao ở Hà Nội lưu ý, chỉ ra việc nhập khẩu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) và khả năng Việt Nam mua máy bay vận tải quân sự Lockheed Martin C-130 Hercules.
Việc Tập đoàn Trump gần đây đã hợp tác với một công ty Việt Nam để phát triển một dự án sân golf và khách sạn trị giá 1,5 tỷ đô la tại tỉnh Hưng Yên cũng có thể có ích, một nhà đầu tư nước ngoài tại Việt Nam cho biết.
Tuy nhiên, sự bất định vẫn chiếm ưu thế, vì chính quyền mới của Trump ‘đem đến cả cơ hội và thách thức cho Việt Nam’, Koen Soenens, giám đốc tiếp thị các khu công nghiệp DEEP C ở miền Bắc Việt Nam, cho biết.
“Mặc dù nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump dự kiến sẽ điều chỉnh lại chính sách thương mại của Mỹ, tác động thực tế đối với Việt Nam sẽ phụ thuộc rất nhiều vào phạm vi và mục tiêu cụ thể của những thay đổi chính sách đó,” ông Dan Martin, cố vấn kinh doanh tại Hà Nội của công ty tư vấn đầu tư Dezan Shira & Associates, cho biết.
“Tiềm năng để Việt Nam thu hút nhiều công ty di dời khỏi Trung Quốc vẫn còn lớn, nhưng thuế quan và hạn chế thương mại có thể gây hại cho những lợi ích này,” ông Schneider nói thêm.