Vatican ngày thứ Bảy cho biết họ và Trung Quốc đã gia hạn một thỏa thuận bí mật và gây tranh cãi về việc bổ nhiệm các giám mục Công giáo Roma ở quốc gia cộng sản này.
Đây là lần thứ hai thỏa thuận, vẫn mang tính tạm thời, được gia hạn thêm hai năm kể từ lần đầu tiên đạt được vào năm 2018.
Thỏa thuận này là một nỗ lực nhằm xoa dịu sự chia rẽ lâu đời khắp Trung Quốc đại lục giữa những tín hữu ngầm trung thành với giáo hoàng và một giáo hội chính thức được nhà nước hậu thuẫn. Lần đầu tiên kể từ những năm 1950, cả hai bên đều công nhận giáo hoàng là nhà lãnh đạo tối cao của Giáo hội Công giáo.
Những người chỉ trích, bao gồm Hồng y Joseph Zen, 90 tuổi, cựu tổng giám mục Hong Kong, lên án thỏa thuận là sự bán đứng cho nhà cầm quyền cộng sản. Ông Zen hiện đang bị xét xử về việc sử dụng quỹ từ thiện dành cho những người biểu tình ủng hộ dân chủ và những người chỉ trích cáo buộc Vatican làm chưa đủ để bênh vực ông trước công chúng. Ông Zen tuyên bố không có tội.
Thỏa thuận Vatican-Trung Quốc tập trung vào việc hợp tác trong việc bổ nhiệm các giám mục, cho giáo hoàng có tiếng nói cuối cùng mang tính quyết định.
Chỉ có sáu giám mục mới được bổ nhiệm kể từ khi thỏa thuận đạt được, điều mà những người chống đối nói rằng chứng tỏ nó không mang lại hiệu quả như mong muốn. Họ cũng chỉ ra những hạn chế gia tăng đối với quyền tự do tôn giáo ở Trung Quốc cho những người theo Thiên chúa giáo và các dân tộc thiểu số khác.
Trong cuộc phỏng vấn hồi tháng 7 với Reuters, Giáo hoàng thừa nhận rằng thỏa thuận này "đang diễn tiến chậm chạp" nhưng Giáo hội cần có cái nhìn lâu dài ở Trung Quốc và rằng một cuộc đối thoại không hoàn hảo tốt hơn là không có liên lạc nào cả.
Vatican nhấn mạnh thỏa thuận này chỉ giới hạn về cơ cấu Giáo hội ở Trung Quốc và bản thân nó không phải là tiền đề để thiết lập quan hệ ngoại giao đầy đủ với Bắc Kinh, một điều đòi hỏi Tòa thánh phải cắt đứt quan hệ với Đài Loan.
Vatican là nhà nước cuối cùng ở Châu Âu công nhận Đài Loan, nơi mà Trung Quốc coi là lãnh thổ của riêng mình mà sẽ phải bị khuất phục bằng vũ lực nếu cần thiết.
Thỏa thuận Vatican-Bắc Kinh được gia hạn trong bối cảnh Đảng Cộng sản Trung Quốc bế mạc đại hội diễn ra năm năm một lần vào ngày thứ Bảy, thông qua các sửa đổi bổ sung củng cố quyền lực của Chủ tịch Tập Cận Bình đối với đảng.
Tháng trước, Vatican đã cố gắng dàn xếp một cuộc gặp giữa ông Tập, 69 tuổi và Giáo hoàng, 85 tuổi, trong khi cả hai nhà lãnh đạo đều ở Kazakhstan, nhưng Trung Quốc khước từ.