Ukraine ngày 18/4 mời Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva đến thăm đất nước bị chiến tranh tàn phá để tự mình chứng kiến hậu quả cuộc xâm lược của Nga, đồng thời chỉ trích những nỗ lực trung gian đàm phán hòa bình của ông.
Lời mời được đưa ra một ngày sau khi Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đến thăm ông Lula ở Brasilia và nhận xét về quan điểm chung của Brazil và Nga về cuộc xung đột kéo dài một năm.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Ukraine Oleg Nikolenko đã xác nhận trên mạng xã hội lời mời ông Lula đến thăm Kyiv “để hiểu nguyên nhân thực sự của hành vi gây hấn của Nga và hậu quả của nó đối với an ninh toàn cầu.”
Ông Nikolenko nói Ukraine đang quan tâm đến những nỗ lực của ông Lula để tìm ra giải pháp cho cuộc chiến, nhưng không chấp nhận rằng “nạn nhân và kẻ xâm lược” được đối xử như nhau.
Ông cũng bác bỏ quan điểm cho rằng “các quốc gia giúp Ukraine chống lại sự xâm lược chết người bị buộc tội khuyến khích chiến tranh”, ám chỉ đến bình luận của ông Lula cuối tuần qua, khi ông cáo buộc Hoa Kỳ và Liên hiệp châu Âu kéo dài xung đột bằng cách cung cấp vũ khí cho Ukraine.
Những bình luận của ông Lula đã gây ra một cơn bão trong các đồng minh phương Tây.
Một phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc cáo buộc ông Lula “bắt chước tuyên truyền của Nga và Trung Quốc mà không nhìn vào sự thật.”
Liên hiệp châu Âu cũng bác bỏ nhận xét của ông Lula rằng cả Ukraine và Nga đều phải chịu trách nhiệm về cuộc chiến. Phát ngôn viên phụ trách đối ngoại của EU Peter Stano cho biết tất cả các khoản viện trợ đều nhằm vào “sự phòng thủ hợp pháp” của Ukraine.
Ông Lula đã tự giới thiệu mình là người trung gian cho các cuộc đàm phán hòa bình nhằm chấm dứt cuộc xung đột ở Ukraine vốn bắt đầu khi Nga xâm lược quốc gia láng giềng vào tháng 2/2022. Đề nghị của ông, dựa trên truyền thống ngoại giao cởi mở và không can thiệp của Brazil, kêu gọi một nhóm các quốc gia không dính líu vào cuộc chiến, đưa cả Nga và Ukraine vào các cuộc đàm phán hòa bình.
Điện Kremlin đã ủng hộ tuyên bố của ông Lula về sự cần thiết phải tìm một nhóm các quốc gia làm trung gian cho các cuộc đàm phán hòa bình, và ông Lavrov ngày 17/4 đã cảm ơn Brazil vì những nỗ lực của nước này.
Nhưng trong số các quốc gia phương Tây cho đến nay, chỉ có Tổng thống Pháp Emmanuel Macron là hoan nghênh sáng kiến hòa bình của ông Lula.
Ông Lula khiến nhiều người ở phương Tây tức giận khi kêu gọi các cường quốc phương Tây ngừng cung cấp vũ khí cho cuộc chiến. Những bình luận đó được đưa ra ngay sau khi ông trở về từ Trung Quốc, nơi ông thảo luận về cuộc xung đột với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
Ông Lula nói rằng Nga nên trả lại lãnh thổ mà họ đã xâm chiếm vào năm ngoái, nhưng ông đã gợi ý rằng Ukraine có thể hy sinh Crimea, nơi bị lực lượng Nga chiếm đóng vào năm 2014, một đề nghị bị Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy bác bỏ hoàn toàn.