Philippines và Úc đã bắt đầu các cuộc tuần tra chung trên biển và trên không ở Biển Đông vào ngày thứ Bảy, vài ngày sau khi Manila thực hiện các bước tương tự với Mỹ khi các quốc gia Thái Bình Dương này cảnh giác trước một nước Trung Quốc ngày càng quyết đoán.
Cuộc tập trận kéo dài ba ngày, được Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr công bố trên mạng xã hội, diễn ra sau các cuộc thảo luận của Philippines và Úc vào đầu năm nay về các cuộc tuần tra chung nhằm nhấn mạnh điều mà họ nói là cam kết đối với một trật tự dựa trên luật lệ.
Trung Quốc tuyên bố chủ quyền gần như toàn bộ Biển Đông, nơi mà thương mại bằng tàu biển trị giá hơn 3 ngàn tỉ đôla qua lại hàng năm, bao gồm các khu vực được Philippines, Việt Nam, Indonesia, Malaysia và Brunei tuyên bố chủ quyền. Tòa án Trọng tài Thường trực năm 2016 phán quyết rằng yêu sách chủ quyền của Trung Quốc không có cơ sở pháp lý.
Philippines đang tăng cường nỗ lực chống lại điều mà nước này mô tả là “các hoạt động hung hăng” của Trung Quốc ở Biển Đông, nơi cũng đã trở thành điểm nóng căng thẳng giữa Trung Quốc và Mỹ xung quanh các hoạt động hải quân.
“Úc và Philippines kiên quyết đảm bảo một khu vực hòa bình, an ninh và thịnh vượng, nơi mà chủ quyền cũng như các quy tắc và chuẩn mực đã nhất trí được tôn trọng,” Phó Thủ tướng Úc Richard Marles nói trong một tuyên bố chung do ông Marcos đăng tải.
“Cuộc tuần tra chung đầu tiên giữa Lực lượng Phòng vệ Úc và Lực lượng Vũ trang Philippines thể hiện cam kết này,” ông Marles nói.
Các cuộc tuần tra sẽ được thực hiện ở Biển Tây Philippines, Phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Philippines Arsenio Andolong nói, sử dụng thuật ngữ của Manila để chỉ các vùng biển ở Biển Đông nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của nước này.
Quân đội Philippines cho biết hai tàu hải quân và năm máy bay trinh sát của họ sẽ tham gia, trong khi Úc sẽ cử tàu khu trục Toowoomba và máy bay trinh sát hàng hải P8-A tới tham gia.
“Hoạt động Hợp tác Hàng hải lần đầu tiên này và những hoạt động có thể diễn ra tiếp theo là biểu hiện thực tiễn của mối quan hệ đối tác chiến lược và quốc phòng ngày càng sâu sắc giữa các nước chúng ta,” ông Marcos nói trên X, mạng xã hội trước đây gọi là Twitter.
Philippines và Mỹ đã kết thúc các cuộc tuần tra chung trên biển và trên không kéo dài ba tuần vào ngày thứ Năm, bắt đầu từ vùng biển gần Đài Loan, một hòn đảo được quản trị dân chủ mà Trung Quốc tuyên bố là của mình, và kết thúc ở Biển Tây Philippines.
Trung Quốc cáo buộc Philippines tranh thủ "lực lượng nước ngoài" để tuần tra Biển Đông và gây rối. Manila khẳng định họ có toàn quyền thực hiện các hoạt động hàng hải.