Các chuyến bay quân sự sơ tán các nhà ngoại giao và thường dân từ Afghanistan đã được nối lại vào thứ Ba (17/8) khi đường băng sân bay Kabul được khôi phục an ninh vì bị hàng ngàn người tuyệt vọng chạy trốn tràn vào sau khi Taliban chiếm thủ đô, theo Reuters.
“Số lượng thường dân đã thưa dần”, một quan chức an ninh phương Tây tại sân bay nói với Reuters một ngày sau khi xảy ra hỗn loạn buộc quân đội Mỹ phải nổ súng để giải tán đám đông khi người dân cố đu lên một máy bay vận tải quân sự của Mỹ lúc nó cất cánh.
“Đường băng ở sân bay quốc tế Kabul đã mở. Tôi thấy máy bay hạ cánh và cất cánh”, Stefano Pontecorvo, đại diện dân sự của NATO, cho biết trên Twitter.
Đến chiều 17/8, ít nhất 12 chuyến bay quân sự đã cất cánh, một nhà ngoại giao tại sân bay cho biết. Máy bay dự kiến sẽ đến từ các quốc gia bao gồm Úc và Ba Lan để đón công dân và các đồng nghiệp Afghanistan của họ.
Theo hiệp ước rút quân của Hoa Kỳ được ký kết vào năm ngoái, Taliban đồng ý không tấn công các lực lượng nước ngoài khi họ rời đi.
Mỹ vẫn chịu trách nhiệm ở sân bay - con đường duy nhất của họ để ra khỏi Afghanistan - vào Chủ nhật, khi các chiến binh Taliban kết thúc một tuần tiến công nhanh chóng sau khi chiếm Kabul mà không phải giao tranh, 20 năm sau khi họ bị lật đổ bởi một lực lượng do Mỹ dẫn đầu.
Các nhân chứng cho biết các chuyến bay đã bị đình chỉ trong hầu hết ngày thứ Hai và có ít nhất 5 người thiệt mạng, mặc dù không rõ liệu họ bị bắn hay chết vì bị giẫm đạp.
Truyền thông đưa tin hai người đã rơi xuống gầm một chiếc máy bay quân sự Mỹ sau khi nó cất cánh.
Một quan chức Mỹ cho biết quân đội Mỹ đã tiêu diệt hai tay súng có vẻ như đã xả súng vào đám đông tại sân bay.
Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden bảo vệ quyết định rút lực lượng Hoa Kỳ khỏi Afghanistan sau 20 năm chiến tranh, cuộc chiến tranh lâu nhất của Mỹ, mà ông nói là đã tiêu tốn hơn 1 nghìn tỷ đô la.
Tuy nhiên theo Reuters, đoạn video quay cảnh hàng trăm người Afghanistan tuyệt vọng cố gắng trèo lên một chiếc máy bay quân sự của Mỹ khi nó chuẩn bị cất cánh có thể sẽ ám ảnh nước Mỹ, giống như bức ảnh năm 1975 mô tả cảnh nhiều người cố gắng leo lên chiếc trực thăng từ một mái nhà ở Sài Gòn.
Tổng thống Biden nói ông buộc phải quyết định giữa việc yêu cầu lực lượng Hoa Kỳ tiếp tục chiến đấu trong cuộc chiến không bao giờ chấm dứt hoặc tuân theo thỏa thuận rút quân do người tiền nhiệm của ông, cựu tổng thống Đảng Cộng hòa Donald Trump, đã đàm phán.
“Tôi kiên quyết bảo vệ quyết định của mình”, ông Biden nói. “Sau 20 năm, tôi đã học được một cách khó khăn rằng không bao giờ có thời điểm thích hợp để rút các lực lượng Hoa Kỳ. Đó là lý do tại sao chúng ta vẫn ở đó”.
Đối mặt với những chỉ trích từ ngay cả phía quân đội, ông đổ lỗi cho các nhà lãnh đạo chính trị Afghanistan đã bỏ chạy và quân đội có tinh thần chiến đấu trước sự tấn công của Taliban.
Taliban đã chiếm được các thành phố lớn nhất của Afghanistan chỉ trong vài ngày thay vì vài tháng như tình báo Mỹ dự đoán. Ở một số nơi, các lực lượng chính phủ bị mất tinh thần đã đầu hàng mặc dù đã được Hoa Kỳ và các nước khác huấn luyện và trang bị trong nhiều năm.