Tổng thống Donald Trump hôm thứ Năm tuyên bố bức tường biên giới Mỹ-Mexco, một lời hứa từ lúc vận động tranh cử của ông, “đã khởi công” sau khi được Quốc hội cấp ngân quỹ một phần. Nhưng vấn đề là kế hoạch dựng bức tường này đã khởi sự từ năm 2009.
"Chúng ta đã khởi công xây dựng bức tường của mình, tôi rất tự hào về nó. Chúng ta đã bắt đầu. Chúng ta có 1,6 tỉ đôla. Bạn đã thấy những bức hình ngày hôm qua và tôi đã nói nó đẹp biết bao," ông phát biểu trước một đám đông của công nhân theo công đoàn và người ủng hộ ở bang Ohio.
Những hình ảnh mà ông nói tới là những hình ảnh ông đăng trên Twitter vào ngày thứ Tư. Ông viết: "Một buổi báo cáo tuyệt vời chiều nay về việc khởi công xây dựng TƯỜNG Biên giới Phía Nam của chúng ta!"
Nhưng đó không phải là những gì Cơ quan Hải quan và Biên phòng Hoa Kỳ (CBP) đã nói.
Dự án xây tường này khởi sự vào năm 2009 để thay thế một phần tường dài 2,25 dặm dọc theo biên giới ngăn cách bang California và Mexico, theo một thông cáo của cơ quan này vào tháng 2. Bức tường nguyên thủy, làm bằng kim loại phế liệu và các vật liệu khác, đã được dựng lên trong những năm 1990.
"Dù bức tường hiện thời đã chứng tỏ là hữu hiệu trong việc ngăn chặn các hoạt động xuyên biên giới bất hợp pháp, song các tổ chức buôn lậu đã làm hư hại và làm thủng bức tường biên giới lỗi thời này vài trăm lần trong suốt hai năm qua," CBP nói trong một thông cáo.
Văn phòng Tuần tra Biên giới ở San Diego đã tweet những bức hình của dự án này vào tháng 2, và một số bức hình trong đó được ông Trump tweet lại.
"Dự án cuối cùng được cấp ngân quỹ dưới chính quyền hiện thời vào năm 2017, nhưng hoàn toàn không dính dáng gì tới bất cứ bình luận chính trị nào," Justin Castrejon, một phát ngôn viên cho lực lượng Tuần tra Biên giới Khu vực El Centro (nơi dự án được thi công), nói với báo The Los Angeles Times trong tháng này.
Khu vực này được xác định là nguy cơ cao về mức độ hoạt động biên giới phi pháp. Một số nhân viên tuần tra đã bị tấn công trong khu vực này vào năm 2017, một nguyên nhân cho việc thay thế bức tường, ông Castrejon nói.
Một số cư dân sống gần khu vực biên giới hoan nghênh việc xây tường biên giới vì lý do an ninh.
"Tôi tích cực ủng hộ vấn đề này," bà Liên Phạm, một cư dân thành phố San Diego, cho biết. Bà nói rằng những "vấn đề tiêu cực" liên quan đến di dân bất hợp pháp không những khiến cư dân địa phương mà còn du khách nước ngoài lo sợ.
"Ông Trump [xây tường] là cũng có cái ý tốt của ổng. Ổng muốn an toàn cho người Mỹ," chị Mai Nguyễn, một cư dân khác ở San Diego, nói.
Chị chỉ ra thêm rằng nhiều trường hợp di dân lậu băng qua biên giới đã tử vong do đói khát và bị xe đụng, và bức tường này sẽ phần nào giúp ngăn ngừa những bi kịch này xảy ra.
Ông Trump được cấp ngân quỹ 1,6 tỉ đôla cho an ninh biên giới trong gói chi tiêu tổng thể mới được Quốc hội thông qua hồi gần đây, dù có một số giới hạn về việc chi tiền ra sao, với ngân quỹ cấp cho việc xây hàng rào và đê chắn. Số tiền này ít hơn nhiều so với 18 tỉ đôla mà ông đề nghị.
Năm ngoái, ông Trump đã miễn áp dụng một số luật môi trường để tăng tốc xây tường ở khu vực Calexico.
Một số tổ chức môi trường và bang California đã đệ đơn kiện, nhưng một thẩm phán liên bang hồi tháng 2 phán quyết rằng chính quyền liên bang có quyền bỏ qua luật môi trường để xây một số đoạn tường biên giới, bao gồm một đoạn dài 2 dặm gần Calexico.