Sau nhiều hình ảnh mới chụp bằng vệ tinh cho thấy Trung Quốc đã tiến nhanh trong việc xây dựng một phi đạo trong vùng biển Đông có thể sử dụng vào mục đích quân sự, tổng thống Philippin tuyên bố vụ tranh chấp là một vấn đề toàn cầu bởi vì phi đạo này nằm kề cận các tuyến hàng hải quan trọng. Thông tín viên VOA Simone Orendain tường thuật từ Manila.
Tổng thống Philippin Benigno Aquino hôm nay tuyên bố công trình của Trung Quốc nhằm mở rộng 7 bãi đá trong quần đảo Trường Sa thành những hòn đảo nhân tạo không phải chỉ là một vấn đề khu vực. Ông nói đó là một vấn đề của cả thế giới bởi vì 40% thương mại toàn cầu đi qua vùng biển Nam Trung Hoa.
Tuần báo Quốc phòng IHS Jane tuần này đăng các hình ảnh chụp hồi cuối tháng 3 cho thấy một phi đạo đang thành hình ở khu vực khai phá trong Bãi đá Chữ Thập. Tạp chí phân tích an ninh này cũng nói các hình ảnh cho thấy những hòn đảo nhân tạo trên bãi đá Subi đang được nối kết với nhau qua việc đào vét có thể tạo dựng một sân bay khác.
Trung Quốc nói họ có chủ quyền đối với gần như tất cả các hòn đảo và vùng nước ở Biển Hoa Nam. Tại một cuộc họp báo thường lệ hôm nay, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi nói việc xây dựng đang được tiến hành trong “lãnh thổ thuộc chủ quyền của Trung Quốc.”
((HONG in Mandarin, FADE UNDER // From Reuters 5105AS SOUTHCHINASEA - CHINA/PHILIPPINES))
Ông Hồng nói, “Đó là điều hợp lý, dễ hiểu và hợp pháp, và nó không nhắm mục tiêu hay ảnh hưởng gì đến bất cứ nước nào. Chúng tôi hy vọng các nước liên hệ và các bên liên hệ có thể đánh giá sự kiện cho đúng.”
Tuần trước Bắc Kinh nói việc xây dựng là cần thiết vì mục đích dân sự và “cần cho quốc phòng.” Tuyên bố này đã khiến các giới chức quốc phòng ở Manila lên án Trung Quốc là thay đổi môi trường an ninh vùng biển đang có tranh chấp.
Tư lệnh Thái Bình Dương Hoa Kỳ Đề đốc Samuel Locklear nói với Ùy ban Quân vụ Hạ viện hôm qua rằng các nỗ lực khai phá đất tham lam của Trung Quốc đang gây quan ngại về an ninh và có thể dẫn đến hậu quả là Bắc Kinh nắm quyền kiểm soát thủy lộ quan trọng về mặt chiến lược.
Hôm nay, mấy chục người biểu tình đã phản đối công tác khai phá tại Đại sứ quán Trung Quốc ở Manila.
Philippin và Việt Nam đều đòi chủ quyền các bãi đá đang được mở rộng, cộng với những bãi đá khác trong khắp vùng biển này. Brunei, Malaysia và Đài Loan cũng đưa ra các khẳng định chủ quyền chồng chéo ở đó. Vùng biển này giàu về hải sinh và có tiềm năng trữ lượng về carbon và là những tuyến đường biển chuyên chở hơn 5 ngàn tỷ đôla về thương mại mỗi năm.
Hồi đầu tuần này, các vị ngoại trưởng của 7 quốc gia công nghiệp hóa hàng đầu thế giới đã chỉ trích các nỗ lực khai phá đất của Trung Quốc, mà họ họ là làm gia tăng căng thẳng. Khối G-7 này cũng kêu gọi một bộ Quy ước Ứng xử có tính ràng buộc trong vùng biển Hoa Nam, một đề nghị đã được thảo luận từ lâu và đã khựng lại một phần vì sự chống đối của Trung Quốc.
Tổng thống Philippine Benigno Aquino hôm nay cho biết ông dự tính sẽ lại vận động việc chấp thuận một Bộ Quy ước Ứng xử trong cuộc họp sắp tới của các giới chức cấp cao thuộc Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á nhóm tại Malaysia vào cuối tháng này.