Tin sốt dẻo về ‘sân khấu chính trị Ba Đình’ là tuần này, xê dịch khoảng từ 20 đến 23/3 sẽ có các cuộc họp bất thường của Đảng và Quốc hội Việt Nam. Giấy triệu tập từ Quốc hội, kèm theo ghi chú bên dưới ‘không được phép sao chụp’, thậm chí mỗi Giấy Mời đều mang một bí số riêng. ‘Vinh dự’ cho vị đại biểu nào nhận được Giấy Mời có bí số ‘E-pas 20658’; vì chính văn bản này đã bị / được tung lên mạng mấy ngày nay. Vậy là hơn một năm trước đây, Ban Chấp Hành Trung Ương (BCHTW) Đảng cũng từng có ‘phiên họp bất thường’ như thế để đưa ông Võ Văn Thưởng lên làm Chủ tịch nước. Hơn một năm sau, ngày 21/3 tới, lá đơn ‘Xin từ nhiệm’ của đương kim Chủ tịch nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa (CHXHCN) Việt Nam, viết cách đây suýt soát cũng dăm hôm rày, sẽ được hơn 200 đồng chí Ủy viên Trung ương nhất loạt phê duyệt; và liền kề sẽ là hơn 500 đại biểu ‘ưu tú của nhân dân’ đồng loạt phê chuẩn, để ‘đồng chí Chủ tịch’ bị / được về quê ‘ráng làm người tử tế’ (Ước mong của cựu Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng) (1). Đảng ta dàn xếp công tác nhân sự đều ‘đẹp’ và ‘tăm tắp’ như duyệt binh trên Hồng trường. ‘Trên dưới đồng lòng, dọc ngang thông suốt’, đúng như chỉ lệnh của đương kim Tổng bí thư!
Khúc quanh ‘sinh tử’…
Ai đó nói sinh hoạt chính trị của Đảng Cộng Sản Việt Nam (ĐCSVN) nhàm chán, đích thị kẻ ấy là ‘phần tử cơ hội’, chịu ảnh hưởng của ‘các thế lực thân địch’. Ngược lại mới đúng! Các cuộc đua sau hậu trường kỳ này đều ‘trầm trầm mà cương quyết’ (2). Này nhé: Cuộc đua vào ‘Tứ Trụ’ tuy chưa có còi lệnh của ‘trọng tài’ nhưng đã có ‘vận động viên’ vượt vạch xuất phát chạy một mình (3); Còn các vận động viên khác cũng đang chộn rộn nóng lòng chờ tiếng còi hiệu. Phát biểu của Chủ tịch Quốc hội bình tĩnh tự tại một cách không bình thường; và nay đặc biệt là ‘việc cưa ghế’ vị Chủ tịch nước được cho là trẻ nhất, hứa hẹn nhất, lại là ‘đệ tử ruột’ của Tổng bí thư… Tất cả, phải chăng là ‘sự chu đáo’, phản ánh ‘tình đồng chí, đồng đội’ ‘sống cùng Đảng chết không rời Đảng/ Tấm lòng son chói sáng nghìn thu’ (Tố Hữu) của thế hệ lãnh đạo 4.0 hiện nay? Phải chăng là ‘hồng phúc Dân tộc’, đúng như lời cảm thán của một ‘nữ đồng chí’ phát đi từ ‘thành phố mang tên Bác’? (4).
Reuters cách đây hơn một năm từng nhận xét, ông Võ Văn Thưởng được coi là người thân tín với nhân vật quyền lực bậc nhất Việt Nam – Tổng bí thư (TBT) Nguyễn Phú Trọng. Riêng chỗ nội bộ cho biết, ông Thưởng thường xuyên ‘xưng chú – cháu’ với Tổng bí thư. Việc bổ nhiệm chức vụ Chủ tịch nước lúc ấy diễn ra trong bối cảnh chiến dịch chống tham nhũng hay còn gọi là ‘đốt lò’ ngày càng mở rộng. Theo đó, hàng trăm quan chức bị ví như ‘củi cả khô lẫn tươi’ đều bị bỏ vào lò để điều tra, hàng loạt chính trị gia hàng đầu bị miễn nhiệm, trong đó có hai Phó Thủ tướng được cho là đại diện ‘khả dĩ’ cho giới kỹ trị (5).
Tuy nhiên, trong phát biểu vào tháng 12/2022, đương kim TBT Nguyễn Phú Trọng khẳng định: ‘Đội ngũ cán bộ Đoàn đông đảo, trẻ trung, có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ đã và đang trở thành nguồn cán bộ kế cận tin cậy của Đảng, chính quyền và đoàn thể ở các cấp’. Nhớ là chữ Đoàn, Đảng ở đây đều phải viết hoa, chứ không được viết thường như chữ ‘kỹ trị’… Trên danh nghĩa, Chủ tịch nước là một trong ‘Tứ trụ’ (A2) của ĐCS, bên cạnh vị trí Tổng bí thư (A1), Thủ tướng (A3) và Chủ tịch Quốc hội (A4). Nhưng trên thực tế, A2 này thật ra là ‘A4 – A chót’, nếu ta nhìn vào ‘số phận long đong’ của chiếc ghế ‘Tất tử’ này! (6)
Kể từ khi giành được quy chế ‘đặc biệt của đặc biệt’ tại Đại hội 13, giờ đây, thế lưỡng nan của A1 đang vào khúc quanh ‘sinh tử’. Ngay sau mấy ngày họp ‘bất thường nhưng rất đỗi bình thường’ vào những ngày tới, câu hỏi ai là kẻ chủ trương ‘cưa ghế’ của Võ Văn Thưởng cũng chưa chắc hy vọng có câu trả lời mạch lạc và logic. Phải vận dụng cặp phạm trù Mác-xít ‘khả năng – hiện thực’ vào trường hợp này, may ra mới có thể soi tỏ phần nào. Cũng chỉ phần nào thôi, bởi vì A1 là ‘siêu lý luận gia’ của Đảng! Có thể dò sông dò biển nhưng thật khó mà ‘dò’ được mạch tư duy của ông. Nguyễn Phú Trọng đã để lại cho hậu thế 3 tập sách, có thể sánh vai với ‘Mao tuyển’, ‘Tập tuyển’ hoặc “Lê Nin Toàn tập’… tức là loại sách không bán được trên thị trường, nhưng lại chất đầy trên các giá sách ở chốn ‘cung đình’. Từ những chương sách ‘đậm đặc’ tính mưu mô ấy, có thể dự đoán, ý đồ TBT ‘đôn’ Thưởng lên ghế A1 là có thật! Thưởng ngồi vào ghế A1, ông Trọng được hưởng hai cái lợi. Thứ nhất, ông sẽ được an toàn sau khi ‘từ quan’, khó xảy ra chuyện ‘kiến ăn cá’. Thứ hai, điều này mới quan trọng, nguyên TBT có thể ‘buông màn chấp chính’… (7)!
Đối với Tổng bí thư? Với Đảng? Với Dân?
Ý đồ ‘đôn’ Thưởng lên cũng chỉ là một giả thuyết. Khả năng thứ hai, mà khả năng này có thể lớn hơn giả thuyết thứ nhất. ‘Đẩy’ Thưởng vào ghế A2 cách đây hơn năm chỉ là một vở diễn của TBT. Nay thì ông Trọng có thể nói trong nội bộ, ‘tôi không tham quyền cố vị, tôi đã chọn ra cho các anh ‘một hạt giống đỏ’. Nhưng chỉ sau một năm, các anh dò la ra hạt giống ấy bị thui chột. Thế thì lẽ đương nhiên, 23 tháng tới đây, các anh phải sửa lại Điều lệ Đảng để tôi ngồi tiếp… nhiệm kỳ thứ tư. Liên quan đến điều này, ông Trọng từng ‘nghẹn ngào tâm sự’ với Tập Chủ tịch hồi cuối năm ngoái, trước ông kính truyền hình, rằng ông không muốn vậy! Thế lưỡng nan của TBT ở đây là, nội bộ nếu ai đó dám ‘vuốt râu hùm’ (Cho dù chuyện này khá hiếm hoi, nhưng nếu không dám công khai người ta sẽ ‘rì rầm’ ở mức đủ to để TBT, chứ không để cho ‘thế lực thù địch’, nghe thấy). ‘Rì rầm’ rằng, thử hỏi trách nhiệm chính trị của người đứng đầu Bộ ‘tham mưu của Đảng’ ở đâu, khi đích thị ông chọn 4 – 5 ‘candidate’ để thay thế, từ Đinh Thế Huynh… đến Võ Văn Thưởng, người thì ‘nhặt lá, đá ông bơ trên đường’, người thì sắp tới Trung Ương họp để ‘cưa ghế’?
Thế lưỡng nan nói trên của Tổng bí thư đương nhiên cũng là một phần thế lưỡng nan của Đảng Cộng Sản Việt Nam (ĐCSVN). Và không chỉ Đảng, mà ngay cả Hành pháp lẫn Lập pháp (tuy phân ra để làm dáng ‘tam quyền’ kiểu Xã Hội Chủ Nghĩa (XHCN)) cũng bị vạ lây. Đó là việc ĐCSVN và Nhà nước nước CHXHCN Việt Nam vừa được/ bị ghi vào “Kỷ lục Guinness”. Tiếc rằng, đó không phải kỷ kục về chiếc bánh chưng to nhất, hay những tượng đài vĩ đại nhất… Lần này, với “scandal đối với Hoàng gia Hà Lan”, chắc chắn Hà Nội sẽ được ghi vào “Guinness Khánh tiết”, như một thất thố thảm hại nhất về “Lễ tân” trong lịch sử “Ngoại giao Nguyên thủ”. Việc nước chủ nhà đình hoãn một phái đoàn hàng trăm yếu nhân, dưới sự dẫn dắt của Đức Vua và Hoàng Hậu Hà Lan mà không đưa ra lời giải thích về nguyên nhân, rõ ràng không chỉ là vô tiền khoáng hậu, mà còn là sự ‘khinh thị’ không thể nào chấp nhận. Trên Diễn đàn Hoàng gia (The Royal Forums), nhiều người bày tỏ thắc mắc về lý do chuyến thăm bị hoãn: ‘Có ai biết ‘tình hình trong nước’ ở Việt Nam là gì mà phải hoãn chuyến thăm không?’ Người khác đáp lại: ‘Chứ tôi không thấy có tình trạng bất ổn xã hội hay bất cứ điều gì tương tự! (8)
Cuối cùng, nói về thân phận của ‘Les Misérables’ (Những người khốn khổ, Victor Hugo) sống dưới một thể chế ‘dân chủ cao hơn gấp vạn lần so với dân chủ tư sản’ (9). Vâng, 18 triệu nhà nông ở Đồng Bằng Sông Cửu Long vốn bị xâm nhập mặn bủa vây, đang háo hức đón đợi các ‘đối tác chiến lược’ Hà Lan đến giúp sức để thích ứng với biến đổi khí hậu, quản lý nước, nông nghiệp bền vững, chung tay giúp ứng phó với các thách thức toàn cầu. Đặc biệt là hợp tác từ các lĩnh vực khai thác cát ngoài khơi, phát triển kinh tế xanh… cho đến đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao về biến đổi khí hậu và quản lý tài nguyên nước, thủy lợi, phòng chống thiên tai... (10). Mà không chỉ ở đấy, người dân trên Tây Nguyên, ngoài Cát Bà và nhiều nơi khác trên giải đất chữ S khốn khó này cũng đang cần đội ngũ chuyên gia, các nhà đầu tư đến ứng cứu… Nhưng Đảng đang mải chuyện ‘cưa ghế’, đến độ Vua Willem-Alexander cũng ‘hoàn toàn bất ngờ’ và ‘không hề biết lý do’ vì sao chuyến thăm của Ngài bị đình hoãn. ‘Việc hủy chuyến thăm ấy vào phút chót gần như chưa bao giờ xảy ra. Và việc nước chủ nhà không đưa ra lời giải thích rõ ràng lại càng chưa từng có tiền lệ’, truyền thông Hà Lan bình luận (11). Khi quần thần bẩm báo lại với Đức Vua – từ chuyện nội bộ ĐCSVN ‘cưa đục ghế’ cho đến việc đình hoãn chuyến vi hành của Ngài là cả những phương trời cách biệt – không rõ trong đầu Ngài có bật ra câu hỏi, muốn giúp đỡ Việt Nam sao khó thế?
Tham khảo:
(1) https://www.voatiengviet.com/a/rang-lam-nguoi-tu-te/3268616.html
(2) https://tuoitre.vn/nuoc-dai-nam-doi-dien-voi-phap-va-trung-hoa-434726.htm
(3) https://www.voatiengviet.com/a/dai-tuong-to-lam-nen-tro-lai-vach-xuat-phat-/7517717.html
(4) https://www.datviet.com/hong-phuc-dan-toc-nhin-tu-con-gai-xuan-phuc-con-trai-tan-dung/
(5) https://www.voatiengviet.com/a/thay-gi-tu-cac-vu-tram-2-pttg-va-tan-phong-2-pttg-moi-/6913934.html
(9) http://www.nhandan.com.vn/.../vai-tro-l-nh-o-c-a-ng-i-v-i
(10) https://vov.vn/chinh-tri/quan-he-doi-tac-giua-viet-nam-voi-ha-lan-la-mo-hinh-doc-dao-post1067065.vov