Chính phủ Mỹ hôm thứ tư loan báo ý định bán các loại vũ khí tối tân cho Đài Loan. Báo cáo của Bộ Ngoại giao Mỹ cho quốc hội về kế hoạch này đã nhận được sự đón nhận nồng nhiệt ở Đài Bắc, nhưng bị Bắc Kinh đả kích dữ dội. Thông tín viên Ralph Jennings của đài VOA tường thuật từ Đài Bắc.
Mỹ sẽ bán cho Đài Loan hai chiếc khu trục hạm trang bị phi đạn điều hướng, 36 chiếc xe đổ bộ tấn công và hơn 1.200 phi đạn. Những trang thiết bị đó nằm trong thương vụ mua bán vũ khí trị giá 1,83 tỉ đô la. Quốc hội Mỹ có 30 ngày để xét duyệt kế hoạch. Tổng thống Đài Loan Mã Anh Cửu đã bày tỏ sự cảm kích và chấp thuận trong lúc Bộ Ngoại giao ở Đài Bắc ra thông cáo để hoan nghênh kế hoạch của Mỹ. Đảng Dân Tiến thuộc phe đối lập cũng bày tỏ sự ủng hộ.
Tuy nhiên, phó bộ trưởng ngoại giao Trung Quốc đã triệu một đặc sứ Mỹ tại Bắc Kinh để bto sự chống đối kịch liệt. Trung Quốc xem Đài Loan là một phần lãnh thổ của họ và yêu cầu các nước trên thế giới không bán vũ khí cho Đài Loan.
Mặc dầu vậy, nhiều nhà quan sát dự kiến Trung Quốc sẽ không trả đũa Washington trong dài hạn.
Ông Thái Cẩm Long, một nhà lập pháp cấp cao của Đài Loan cho rằng Bắc Kinh biết rõ là Đài Loan muốn có những mối quan hệ tốt đẹp với Trung Quốc.
"Ổn định và hoà bình trong mối quan hệ giữa Đài Loan và Trung Quốc Đại lục là một mục tiêu mà hai bên cùng theo đuổi. Đài Loan không muốn gây chiến mà chỉ muốn bảo vệ cho sự an toàn của mình. Tuy Trung Quốc lên tiếng phàn nàn nhưng họ sẽ không có những hành động kịch liệt để đặt nền tảng cho những sự việc nghiêm trọng hơn trong tương lai."
Trung Quốc đã tạm ngưng các chương trình hợp tác quân sự và an ninh với Mỹ sau khi Washington đồng ý bán cho Đài Loan 6,4 tỉ đô la vũ khí năm 2010. Và từ đó cho tới mãi tuần này, Washington đã không đồng ý bán thêm vũ khí cho Đài Loan trong lúc Hoa Kỳ mưu tìm sự hợp tác của Trung Quốc về kinh tế, biến đổi khí hậu và các vấn đề an ninh toàn cầu. Để ứng phó với tình thế đó, Đài Loan đã bắt đầu chế tạo các hệ thống vũ khí của riêng họ. Quân đội Đài Loan hiện nay xếp hạng 15 trên thế giới trong khi Trung Quốc chiếm vị trí thứ 3.
Trung Quốc và Đài Loan đã tách khỏi nhau trong cuộc nội chiến hồi thập niên 1940. Phe Quốc Dân Đảng của Tưởng Giới Thạch chạy sang Đài Loan sau khi bị phe Cộng Sản của Mao Trạch Đông đánh bại. Quan hệ giữa đôi bên đã được cải thiện khá nhiều từ năm 2008, nhưng Bắc Kinh chưa rút lại lời đe dọa là sẽ sử dụng vũ lực để tấn công Đài Loan trong trường hợp cần thiết.
Các nhà phân tích chính trị nói rằng chính phủ Mỹ lựa chọn thời điểm này để loan báo kế hoạch bán vũ khí cho Đài Loan để tránh một phản ứng thái quá từ Bắc Kinh. Loan báo được đưa ra sau chuyến viếng thăm chính thức của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tới Washington hồi tháng 9 và cuộc gặp gỡ lịch sử giữa ông Tập Cận Bình với Tổng thống Mã Anh Cửu tại Singapore hồi tháng trước.
Tuy nhiên vụ mua bán này được loan báo trong lúc chưa đầy một tháng nữa là tới ngày bầu cử tổng thống ở Đài Loan. Ông Mã Anh Cửu không được tái tranh cử vì giới hạn nhiệm kỳ, và ứng cử viên của đảng ông đang bị tụt hậu khá xa so với ứng cử viên của đảng Dân Tiến đối lập, là đảng có chủ trương cứng rắn đối với Hoa Lục.
Các nhà phân tích nói rằng chính phủ Mỹ không có ý định dùng vụ mua bán vũ khí này để gia tăng cơ hội đắc cử của đảng đương quyền ở Đài Loan. Hôm thứ tư, Hội đồng Thương nghiệp Hoa Kỳ-Đài Loan nói rằng vụ mua bán nay là một tín hiệu để báo cho Trung Quốc biết là Washington muốn có một cuộc chuyển giao quyền lực êm thắm ở Đài Loan và Hoa Kỳ hoàn toàn ủng hộ cho nền dân chủ của đảo quốc này.