Trung Quốc đang gia tăng sự hiện diện ở Nam Cực, theo hình ảnh vệ tinh mới được một viện nghiên cứu ở Washington thu thập cho thấy việc xây dựng đã được nối lại lần đầu tiên kể từ năm 2018 ở trạm thứ năm của nước này ở Nam Cực.
Bắc Kinh đã tìm cách xây dựng các tuyến đường vận chuyển mới ở Bắc Cực và mở rộng nghiên cứu ở Nam Cực, nhưng các chính phủ phương Tây lo ngại sự hiện diện ngày càng tăng của Bắc Kinh ở các vùng địa cực có thể giúp Giải phóng Quân Nhân dân Trung Quốc (PLA) có được khả năng do thám tốt hơn.
Trạm mới này, nằm trên đảo Inexpressible gần Biển Ross, dự kiến sẽ bao gồm một đài quan sát với một trạm thu vệ tinh trên mặt đất, và sẽ giúp Trung Quốc ‘lấp một khoảng trống quan trọng’ trong khả năng tiếp cận lục địa này, Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) cho biết trong một báo cáo.
CSIS đã dựa vào hình ảnh vệ tinh được chụp hồi tháng 1 để phát hiện các cơ sở hỗ trợ mới, các tòa nhà tạm thời, một bãi đậu trực thăng và nền móng của một công trình chính lớn hơn tại trạm rộng 5.000 mét vuông này. Họ ước tính việc xây dựng có thể hoàn tất vào năm 2024.
“Mặc dù trạm này có thể giúp theo dõi và liên lạc với ngày càng nhiều các vệ tinh khoa học quan sát vùng cực của Trung Quốc, song thiết bị của trạm cũng có thể đồng thời được sử dụng để chặn thông tin liên lạc vệ tinh của các nước khác”, CSIS nói.
Trạm này có vị trí tốt để thu thập tín hiệu về Úc và New Zealand và dữ liệu đo từ xa về các tên lửa được phóng từ Trung tâm Vũ trụ Arnhem mới của Úc, CSIS cho biết. Sau khi hoàn thành, trạm này dự kiến sẽ có một cầu cảng cho các tàu phá băng lớp Tuyết Long của Trung Quốc.
CSIS nói với Reuters rằng mặc dù Mỹ vẫn duy trì sự hiện diện nghiên cứu đông hơn ở Nam Cực – bao gồm cơ sở lớn nhất ở trạm McMurdo – sự hiện diện của Trung Quốc đang phát triển nhanh hơn. Trạm thứ năm của Trung Quốc sẽ cách trạm McMurdo 320 km.
Theo Hiệp ước Nam Cực năm 1959 mà Trung Quốc là thành viên, các hoạt động trên lục địa này chỉ gói gọn trong ‘mục đích hòa bình’. Quân nhân được phép tiến hành nghiên cứu khoa học, nhưng bị cấm lập căn cứ, thực hiện diễn tập hoặc thử nghiệm vũ khí.
Một phúc trình của Lầu Năm Góc hồi năm 2022 cho biết cơ sở hạ tầng mới của Trung Quốc ở Nam Cực có thể nhằm củng cố các yêu sách chủ quyền của họ trong tương lai đối với tài nguyên thiên nhiên và tiếp cận đường biển, đồng thời cải thiện năng lực của PLA.