Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 30/4 chỉ thị cho các quan chức siết chặt quy định tị nạn, bao gồm đưa ra mức phí đối với các hồ sơ tị nạn và cấm những ai vào Mỹ bất hợp pháp được làm việc cho đến khi đơn xin tị nạn của họ được chấp thuận.
Động thái này là nỗ lực mới nhất của chính quyền Trump để ngăn chặn dòng di dân ngày càng đông băng qua biên giới phía nam của Mỹ - nhiều người trong số họ tìm kiếm quy chế tị nạn. Nhiều thay đổi này sẽ làm biến chuyển đáng kể cách thức đối xử với người tị nạn nhưng cũng đòi hỏi những quy trình rất mất nhiều thời gian trước khi chúng có hiệu lực.
Các quan chức của chính quyền Trump lâu nay vẫn cáo buộc là luật pháp Mỹ, vốn bảo vệ người xin tị nạn, là đã khuyến khích những hồ sơ tị nạn dối trá hay không xứng đáng.
Tuy nhiên những tổ chức vì quyền lợi di dân chỉ trích những nỗ lực của chính quyền Trump nhằm hạn chế bảo vệ người tị nạn là làm hại những di dân tìm kiếm con đường tị nạn hợp pháp để thoát khỏi tình trạng bạo lực và bị ngược đãi.
Hôm 30/4, Tổng thống Trump đã ký một bản ghi nhớ của Tổng thống yêu cầu Bộ Tư pháp và Bộ An ninh Nội địa đưa ra một loạt những quy định mới trong vòng 90 ngày để siết chặt chính sách tị nạn, trong đó có đặt ra mức phí mở hồ sơ tị nạn vốn hiện nay vẫn miễn phí.
Ngay cả khi mức phí là rất nhỏ cũng có thể là không thể kham nổi đối với nhiều người xin tị nạn, bà Victoria Neilson, một cựu quan chức ở Sở Di trú và Nhập tịch Mỹ, cơ quan thụ lý các đơn xin tị nạn, cho biết.
“Đa số những người đến Mỹ để xin tị nạn không có gì hơn ngoài những bộ đồ họ mang theo,” bà nói.
Một quy định nữa mà ông Trump yêu cầu các quan chức phải đưa ra là đảm bảo rằng các đơn xin tị nạn sẽ được phán quyết ở các tòa án di dân trong vòng 6 tháng.
Luật pháp Mỹ yêu cầu Bộ Tư pháp hoàn tất các trường hợp xin tị nạn trong vòng 6 tháng nhưng với trên 800.000 hồ sơ tồn đọng, các hồ sơ tị nạn thường phải mất nhiều năm mới có phán quyết.
“Quy định phải thụ lý hồ sơ tị nạn trong vòng 180 ngày đã được đưa ra trong vòng hơn hai thập niên,” ông Ashley Tabaddor, chủ tịch công đoàn các thẩm phán di dân, cho biết. “Vấn đề là chúng tôi chưa bao giờ có đủ nguồn lực để phán quyết những hồ sơ này một cách kịp thời.”
Ông Trump cũng ra lệnh cho các quan chức đưa ra những quy định không cho phép những người xin tị nạn vào Mỹ bất hợp pháp có được giấy phép làm việc trong khi hồ sơ của họ đang được thụ lý. Hiện tại, những người xin tị nạn vào nước Mỹ cả hợp pháp lẫn bất hợp pháp đều được phép làm việc trong khi chờ hồ sơ của mình được giải quyết.