Trong ngày đầu tiên của kỳ họp quốc hội thường niên ở Bắc Kinh, hôm 5/3, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường khuyến khích có thêm giao lưu kinh tế và văn hoá với Đài Loan. Trung Quốc cổ súy cho "việc phát triển mối quan hệ một cách hòa bình", ông nói thêm.
Phát biểu của ông được đưa ra sau khi Trung Quốc hồi tuần trước công bố 31 biện pháp giúp người Đài Loan làm việc, đầu tư hoặc học tập dễ dàng hơn tại Trung Quốc, thị trường lớn hơn và phát triển nhanh hơn so với Đài Loan.
Đài Loan trong tuần này hoan nghênh các tuyên bố đó một cách thận trọng
Ông Khâu Thuỳ Chính, phát ngôn viên Hội đồng Các vấn đề Đại lục thuộc chính phủ Đài Loan, nói: "Phía bên kia cần phải nhìn thấy một cách đúng đắn rằng những giao lưu tích cực cũng là mong muốn của người dân Đài Loan về hòa bình, ổn định và phát triển quan hệ giữa hai bên. Đó là trách nhiệm của cả hai bên, không phải là một trách nhiệm mà Trung Hoa đại lục có thể đẩy cho Đài Loan hoặc né tránh".
Ông Lâm Trung Bân, giáo sư nghiên cứu chiến lược đã nghỉ hưu ở Đài Loan, nói lập trường cứng rắn hơn của Trung Quốc đối với Đài Loan đã bắt đầu "giảm dần" vào tháng 1 vì họ cảm thấy nó đã đạt đến điểm bão hòa.
Người Đài Loan có thể kiếm được mức lương ở Trung Quốc cao hơn mức bình thường 20 đến 30%, theo lời một lãnh đạo thuộc hãng tư vấn việc làm ManpowerGroup ở Đài Bắc. Hơn 420.000 người Đài Loan đang làm việc ở Trung Quốc hồi năm 2015, Tân Hoa Xã đưa tin.
Tuy nhiên, các cuộc thăm dò dư luận của chính phủ ở Đài Loan cho thấy 70-80% dân số thích độc lập khỏi Trung Quốc hơn là thống nhất với nước này.
Ông Lâm nói việc nới lỏng các điều kiện làm việc, học tập và đầu tư của Trung Quốc được dành cho công dân Đài Loan một cách trực tiếp, không đòi hỏi sự tham gia hay phê duyệt của các quan chức Đài Loan.
"Không giống như các biện pháp thực hiện thời cựu chủ tịch Hồ Cẩm Đào, khi đó đòi hỏi sự hợp tác và tham gia ít nhất là của chính quyền Đài Loan, tất cả những biện pháp này không cần sự tham gia của Đài Loan", ông nói.
Các nhà phân tích tiên liệu sẽ không có nhiều thay đổi trong mối quan hệ chính thức sau lời phát biểu của thủ tướng Trung Quốc, hoặc sau việc giảm các rào cản đối với công dân Đài Loan ở Trung Quốc.
Ông Lưu Nghĩa Quân, giáo sư chuyên ngành các vấn đề công tại Đại học Phật Quang, Đài Loan, cho rằng sau khi kỳ họp quốc hội Trung Quốc kết thúc vào giữa tháng 3, Đài Loan chuẩn bị tinh thần là áp lực ngoại giao sẽ nối lại, có thể bao gồm cả việc có thêm các đồng minh nước ngoài chuyển sang công nhận Trung Quốc.
Chính phủ Đài Loan trong tuần này cảnh báo rằng việc Bắc Kinh đặt trọng tâm vào các biện pháp kinh tế có thể che giấu các động cơ khác, đây là một gáo nước lạnh dội vào công chúng Đài Loan.