Sắc lệnh hành pháp của Tổng thống Donald Trump đe dọa giữ lại nguồn kinh phí cấp cho các "thành phố trú ẩn" - những thành phố hạn chế sự hợp tác với các cơ quan di trú trong việc truy lùng người nhập cư không giấy tờ - là vi hiến, tòa án phúc thẩm liên bang phán quyết hôm thứ Tư. Tuy nhiên tòa cũng nói rằng một thẩm phán đã đi quá xá khi ngăn chặn việc thi hành sắc lệnh này khắp cả nước.
Trong quyết định với tỷ lệ 2-1, Tòa án Phúc thẩm Liên bang Khu vực 9 đồng ý rằng sắc lệnh của ông Trump vượt quá thẩm quyền của Tổng thống. Chỉ có Quốc hội mới kiểm soát việc chi tiêu theo qui định của Hiến pháp Hoa Kỳ, và các Tổng thống không có thẩm quyền cắt nguồn kinh phí mà Quốc hội chấp thuận để theo đuổi các mục tiêu chính sách của mình, các thẩm phán thuộc phe đa số của tòa án nói.
Phán quyết được đưa ra trong một vụ kiện đệ trình bởi hai quận hạt của bang California - San Francisco và Santa Clara.
Devin O’Malley, phát ngôn viên của Bộ Tư pháp Mỹ, gọi sắc lệnh của Tổng thống là hợp pháp. Ông nói phán quyết của tòa là một chiến thắng cho "những người ngoại quốc phạm pháp ở California, những người có thể tiếp tục phạm tội khi biết rằng giới lãnh đạo của bang này sẽ bảo vệ họ khỏi các viên chức di trú liên có nhiệm vụ buộc những người này chịu trách nhiệm và trục xuất họ khỏi đất nước."
"Bộ Tư pháp vẫn quyết tâm duy trì pháp trị, bảo vệ sự an toàn công cộng, và không để những người ngoại quốc phạm pháp nhởn nhơ trên đường phố," ông nói.
Tuy nhiên, tòa án cũng nói không có đủ bằng chứng để ủng hộ một lệnh cấm toàn quốc đối với sắc lệnh của ông Trump. Tòa giới hạn lệnh cấm và trả vụ kiện trở về tòa án cấp thấp hơn để tranh tụng thêm về việc có nhất thiết phải có một lệnh cấm như vậy hay không.
Quyết định nhìn chung là một thắng lợi lớn cho những người chống lại sắc lệnh hành pháp của ông Trump, nhưng ông Trump có thể tìm cách thi hành nó ở các khu vực tư pháp bên ngoài 10 bang miền Tây thuộc thẩm quyền tài phán của Tòa án Phúc thẩm Liên bang Khu vực 9, theo các chuyên gia pháp lí.
Ông Trump kí ban hành sắc lệnh hành pháp này vào tháng 1 năm 2017 — một phần trong nỗ lực của chính quyền ông nhằm trấn áp các thành phố và các bang không chịu hợp tác với các cơ quan di trú của Mỹ.
Chính quyền cũng đã quyết định giữ không cấp một khoản tiền hỗ trợ chấp pháp cụ thể cho các khu vực trú ẩn và đã kiện California về ba luật mở rộng các biện pháp bảo vệ những người ở Mỹ bất hợp pháp.
Chính quyền Trump nói rằng các thành phố và các bang trú ẩn cho phép những tên tội phạm nguy hiểm quay trở lại đường phố.
Ngược lại, San Francisco và các thành phố trú ẩn khác nói rằng biến cảnh sát địa phương thành các viên chức di trú làm xói mòn niềm tin cần thiết để khuyến khích người dân trình báo tội phạm.