Những chia rẽ phe phái đã nhanh chóng xuất hiện tại Uỷ ban Tư pháp Thượng viện Hoa Kỳ trong ngày đầu tiên của tiến trình chuẩn thuận Thẩm phán Toà phúc thẩm liên bang Neil Gorsuch, người được Tổng thống Trump đề cử vào Tối cao Pháp viện. Thông tín viên Michael Bowman của VOA tường trình rằng thẩm phán Gorsuch xác minh xu hướng bảo thủ của ông về phương diện pháp lý.
Ông Gorsuch nói với các nhà lập pháp rằng các thẩm phán không nên làm luật từ băng ghế của Toà án tối cao. Ông giải thích thêm như sau:
“Đó là vai trò của cơ chế này, các vị đại biểu của nhân dân tại quốc hội mới có nhiệm vụ làm ra luật mới. Nếu các thẩm phán là những nhà lập pháp trong bóng tối, không công bố luật pháp là gì mà luật pháp theo ý họ mong muốn, thì ngay cả khái niệm của một chính quyền do dân, và vì dân sẽ lâm nguy.”
Chủ tịch Uỷ ban Tư pháp Thượng viện Chuck Grassley thuộc Đảng Cộng hoà, ca ngợi triết lý pháp lý bảo thủ của ông Gorsuch. Ông nói:
“Chúng ta phải quan tâm đến việc duy trì trật tự hiến pháp của chúng ta, và quan trọng hơn hết là khái niệm tam quyền phân lập. Đối diện với chúng ta một nhân vật được đề cử mà thành tích trong sự nghiệp được định nghĩa bởi một sự cam kết không hề lay chuyển đối với các nguyên tắc đó.”
Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Thượng viện Charles Grassley (trái) và Thượng nghị sĩ Dianne Feinstein.
Thượng nghị sĩ Dianne Feinstein của Đảng Dân chủ nói bà muốn biết liệu ông Gorsuch “có sẽ bảo vệ các quyền pháp lý và hiến định của tất cả mọi công dân Mỹ, chứ không chỉ những người giàu có và có thế lực.” Bà nói:
“Toà án Tối cao có tiếng nói quyết định cuối cùng liệu một phụ nữ có tiếp tục được kiểm soát cơ thể của chính mình, hay các quyết định về chăm sóc sức khoẻ cho họ nằm trong tay của các nhà chính trị và chính phủ. Toà án tối cao quyết định liệu các tỷ phú và các tập đoàn công ty lớn có được phép chi ra những món tiền vô giới hạn để mua kết quả bầu cử hay không.”
Tổng thống Trump đề cử ông Gorsuch để điền khuyết vào chiếc ghế trống do Thẩm phán Antonin Scalia để lại, sau khi ông qua đời hồi năm ngoái. Các chính khách Đảng Cộng hoà lúc đó đã chặn nhân vật được cựu Tổng thống Barack Obama đề cử vào chỗ trống này, một điều mà Thượng nghị sĩ Dick Durbin nói với ông Gorsuch rằng Đảng Dân chủ của ông không quên.
Thẩm phán Merrick Garland, người được Tổng thống Barack Obama đề cử hồi năm ngoái.
“Danh tính của ông là một phần trong một chiến lược của Đảng Cộng hoà nhằm chiếm quyền kiểm soát nhánh pháp lý của chính phủ. Đó là lý do vì sao các nghị sĩ Đảng Cộng hoà tại Thượng viện duy trì chiếc ghế trống này tại Toà án tối cao trong hơn một năm trời.”
Các nghị sĩ Đảng Cộng hoà phản bác lại rằng phe Dân chủ cũng sẽ làm y như vậy nếu họ ở trong vị thế tương tự, và rằng các nghị sĩ Đảng Dân chủ đang chống đối thẩm phán Gorsuch dựa trên căn bản ý thức hệ. Thượng nghị sĩ Lindsey Graham lưu ý rằng ông đã biểu quyết để chuẩn thuận hai nhân vật cấp tiến được Tổng thống Obama đề cử: bà Elena Kagan và Sonia Sotomayor. Ông Graham nói tiếp:
“Tôi lẽ ra có thể bỏ rất nhiều thì giờ ra để nói về lập trường của hai thẩm phán Kagan và Sotomayor, cực lực chống đối Tu chính án thứ Hai (tức quyền được mang vũ khí), về cơ may rất thấp để sống còn của một phôi thai trong toà án của họ, về cách nào môi trường phải luôn luôn thắng thế, và về việc họ không bao giờ nói “không” với một hệ thống chính quyền cồng kềnh. Lý do tôi không làm như thế là bởi vì tôi nghĩ rằng họ hội đủ điều kiện để làm nhiệm vụ của họ.”
Đảng Cộng hoà chiếm đa số chỉ có hai ghế tại Thượng viện và sẽ cần 8 nghị sĩ Đảng Dân chủ ủng hộ mới hội đủ đa số 3/5 cần thiết để đưa hồ sơ chuẩn thuận ông Gorsuch ra trước lưỡng viện quốc hội.
Các nghị sĩ Đảng Cộng hoà có thể chọn phương án thay đổi các quy định tại Thượng viện để loại trừ khả năng của đảng thiểu số ngăn chận người được đề cử vào Toà án tối cao.