Thế giới đang thắng cuộc chiến chống bệnh sốt rét, và một loại thuốc chủng ngừa có khả năng đang được thử nghiệm, nhưng Tổ chức Y tế Thế giới WHO cảnh báo không phải là lúc tự mãn. Vào Ngày Sốt rét Thế giới, thông tín viên VOA Carol Pearson ghi nhận về những thành quả đã giúp cứu được hàng triệu sinh mạng và về những mối đe dọa có thể gây trở ngại cho các nỗ lực kiểm soát hay thậm chí xóa căn bệnh này.
Đang đạt được tiến bộ to lớn chống lại bệnh sốt rét – một chứng bệnh do muỗi lây truyền, đặc biệt dễ gây tử vong nơi trẻ em và phụ nữ đang mang thai.
Ngân quỹ tăng nhiều trong thập niên vừa qua đang mang lại kết quả tốt cả trong nghiên cứu lẫn trong số sinh mạng cứu được.
Tổ chức Y tế Thế giới nói những cái chết vì bệnh sốt rét đã cắt giảm được gần 50% trên toàn thế giới, và tỷ lệ cắt giảm còn cao hơn ở châu Phi phía nam sa mạc Sahara.
Một báo cáo của tạp chí y học Lancet nói các nhà nghiên cứu đang thử nghiệm một loại thuốc chủng mà cho tới giờ này, đã chứng tỏ là công hiệu một phần. Các nhà nghiên cứu cho biết ngay cả một loại thuốc chủng chỉ công hiệu một phần thôi cũng có thể ngăn ngừa được một số lớn các trường hợp lây nhiễm, nhất là ở những khu vực lây truyền cao.
Thử nghiệm được tiến hành bằng một mẫu máu. Các kết quả có được trong vòng 15 phút vì thế người bệnh có thể mau chóng được cho uống thuốc chống sốt rét.
Lần đầu tiên, nhiều quốc gia nay có thể tập trung vào công tác diệt trừ bệnh theo chương trình Hợp tác Chống Sốt rét, phối hợp nỗ lực chống sốt rét ở quy mô quốc tế.
Có sẵn thêm mùng màn để phòng chống muỗi đốt cũng đã tạo được sự khác biệt.
Bác sĩ Fatoumata Nafo-Traore là người đứng đầu Chương trình Chống Sốt rét vừa kể. Bà nói mặc dầu có tiến bộ to lớn, vẫn còn nhiều việc phải làm:
“Chúng ta vẫn còn thiếu 50% các nguồn lực cần phải có cho công cuộc phòng chống sốt rét trên toàn cầu.”
Cũng như đa số những người đang làm việc để xóa bệnh sốt rét, bác sĩ Nafo-Traore lo ngại rằng muỗi mòng ở châu Phi đang phát triển tính kháng thuốc với những loại thuốc trừ côn trùng rẻ tiền nhất.
Ở nhiều nơi tại châu Á, dọc theo biên giới Kampuchea và Thái Lan và ở Myanmar, gần biên giới giáp với Ấn Độ, ký sinh trùng gây sốt rét đang phát triển tính kháng thuốc artemisinin, là loại thuốc chính chống sốt rét.
Quỹ Wellcome, một tổ chức y tế toàn cầu, báo cáo nếu tính kháng artemisinin lan vào Ấn Độ, thì sẽ là một mối đe dọa nghiêm trọng cho việc kiểm soát và tiêu diệt bệnh sốt rét. Và nếu tính kháng thuốc lan từ châu Á qua châu Phi, thì hàng triệu sinh mạng sẽ lâm nguy.
Diệt trừ sốt rét đòi hỏi sự cảnh giác và hợp tác với các nước láng giềng.
Bác sĩ William Moss thuộc Viện Nghiên cứu Sốt rét Johns Hopkins nhấn mạnh đến điều này trong một cuộc điện đàm với đài VOA từ Lubumbashi, ở Cộng hòa Dân chủ Congo:
“Nếu công tác không được cùng nhau tiến hành, thì thành quả và những thắng lợi ở một nước cụ thể có thể bị phương hại bởi tình trạng sốt rét nhập vào từ các nước láng giềng.”
Bệnh sốt rét vẫn còn gây tử vong cho hơn nửa triệu người mỗi năm, đa số là các em nhỏ. Các chuyên gia nói diệt trừ bệnh đòi hỏi việc kiểm soát muỗi mòng, khai triển các loại thuốc tốt hơn, và cuối cùng, khai triển một loại thuốc chủng ngừa công hiệu.