Kết quả bầu cử 4/11 là một chiến thắng lớn cho Đảng Cộng hòa. Đó cũng là tiếng nói không tán đồng của dân Mỹ đối với chính sách của Tổng thống Barack Obama.
8 giờ 30 tối ở California, tức gần nửa đêm bầu cử, khi các nơi bỏ phiếu ở miền đông đã đếm phiếu được hơn ba giờ, các cơ quan truyền thông đưa tin Đảng Cộng hòa đạt 51 ghế tại Thượng viện để nắm đa số và quyền kiểm soát nghị trình trong hai năm tới.
Với 435 dân biểu được bầu lại, Đảng Cộng hòa cũng vẫn tiếp tục nắm đa số tại Hạ viện Hoa Kỳ.
Kết quả tính đến trưa ngày 5/11 là 52 nghị sĩ Cộng hòa và 45 Dân chủ. Còn ba nghị sĩ chưa rõ tại hai bang với kết quả quá khít khao và một bang sẽ bầu chung kết vào tháng 12.
Tại Hạ viện, con số cho đến lúc này 243 Cộng hòa trên tổng số 435 Dân biểu.
Hai năm chót của Tổng thống Barack Obama chắc chắn sẽ còn gặp nhiều khó khăn hơn, trừ khi ông tìm sự đồng thuận với Đảng Cộng hòa trong việc đưa ra những chính sách mới.
Với Đảng Cộng hòa nắm đa số tại Quốc hội, luật chăm sóc y tế Obamacare sẽ không bị thu hồi nhưng có thể sẽ được tu sửa. Các chính sách về người nhập cư, năng lượng và phát triển thương mại với châu Âu và châu Á sẽ được quan tâm trong hai năm tới và xa hơn nữa nếu Đảng Cộng hòa chiếm được Bạch Ốc vào năm 2016.
Riêng về phát triển thương mại, một Quốc hội do Đảng Cộng hòa nắm đa số sẽ thuận lợi hơn cho việc Hoa Kỳ hoàn tất thương thảo với các nước để ký kết hiệp định TPP.
Ứng viên gốc Việt ở Quận Cam
Quận Cam là nơi có đông người Việt sinh sống nhất tại Hoa Kỳ. Kỳ này có 19 ứng viên gốc Việt ra tranh cử các cấp.
Bà Janet Nguyễn, đương kim giám sát viên Quận Cam Khu vực 1, đã làm nên lịch sử khi được bầu chọn vào Thượng viện tiểu bang sau một cuộc tranh cử gay cấn và ồn ào nhất từ trước đến nay trong cộng đồng người Việt ở Little Saigon, Quận Cam. Bà là người Đảng Cộng hòa, đánh bại ứng viên Đảng Dân chủ gốc Mễ là Jose Solorio với tỉ số 60%-40%.
Như thế tại cơ quan lập pháp cao nhất của tiểu bang California sẽ có dân cử gốc Việt trong bốn năm tới.
Thành phố Westminster, được coi là thủ phủ của người Việt vì chiếm đến nửa số cư dân, ông Trí Tạ tái đắc cử với 85% số phiếu. Tyler Diệp trúng cử vào Hội đồng thành phố. Khanh Nguyễn vào Hội đồng Giáo dục.
Bên cạnh là Garden Grove, có mật độ cư dân Việt cao thứ nhì sau Westminster, đương kim Thị trưởng Bruce Broadwater chỉ hơn Ủy viên Giáo dục Bảo Nguyễn chưa đến 2%. Cuộc tranh cử này gây sôi nổi trong cộng đồng Việt vì ông Bruce đã in truyền đơn với hình cờ đỏ sao vàng với những lời cáo buộc đối thủ Bảo Nguyễn thân cộng, làm lợi cho cộng sản.
Hội đồng thành phố Garden Grove cũng sẽ có Nghị viên Phát Bùi, về nhất trong số 9 ứng viên tranh cử để dân chọn 2. Nghị viên Michael Võ tái đắc cử ở thành phố Fountain Valley.
Dina Nguyễn, cựu nghị viên Garden Grove, trúng cử Đặc khu Thủy lợi Quận Cam.
Thung lũng điện tử San Jose
Tâm Nguyễn đắc cử vào hội đồng thành phố San Jose.
Trên San Jose, với 10% người Việt trong số một triệu cư dân, có 11 ứng viên gốc Việt.
Luật sư Tâm Nguyễn đạt 54% số phiếu, đánh bại Ủy viên Giáo dục Maya Esparza để giành ghế đại diện cho Khu vực 7 trong Hội đồng thành phố, thay thế Nghị viên Madison Nguyễn mãn nhiệm sau hai nhiệm kỳ. Đây cũng là cuộc tranh cử cam go giữa một ứng viên gốc Việt và một gốc Mễ, như cuộc tranh cử của Janet Nguyễn với Jose Solorio ở Quận Cam.
Kết quả tranh chức thị trưởng giữa Nghị viên Sam Liccardo và Giám sát viên Dave Cortese thật khít khao, với Liccardo đạt 51% và Cortese 49%, chỉ hơn nhau khoảng 2200 phiếu trong tổng số 109 nghìn phiếu bầu.
Các thăm dò trước bầu cử cho thấy Cortese hơn Liccardo vài điểm nhưng còn đến 40% cử tri chưa quyết định.
Một trong những nỗ lực để thu hút lá phiếu gốc Việt của Liccardo là cùng với Thị trưởng Chuck Reed và Phó Thị trưởng Madison Nguyễn đưa ra nghị quyết ngăn cấm quan chức gặp gỡ hay đón tiếp các phái đoàn cộng sản Việt Nam đến thành phố và yêu cầu Bộ Ngoại giao Mỹ thông báo trước 14 ngày nếu có đoàn cán bộ từ Việt Nam đến tham quan.
Tổng Lãnh sự Việt Nam tại San Francisco viết thư phản đối. Nghị viên Liccardo phản hồi nói ông sẽ không rút lại nghị quyết vừa kể, và nghị quyết này đã được thông qua vào chiều ngày 28/10 với đa số tuyệt đối, chỉ một tuần trước ngày bầu cử.
Tân thị trưởng San Jose Sam Liccardo.
Sam Liccardo coi như đã thắng cử với số phiếu hơn đối thủ tương đối nhỏ. Tuy nhiên Dave Cortese chưa thừa nhận mình thua vì còn một số phiếu bầu cần đếm, là những phiếu bằng thư nhưng được cử tri đưa đến phòng phiếu trong ngày bầu cử, chưa được kiểm chứng chữ ký. Có thể khoảng cách số phiếu sẽ thu hẹp hơn nữa, nhưng khó cho Dave Cortese đảo ngược được kết quả tạm thời.
Trong lãnh vực giáo dục, Scott Hưng Phạm và Hương H Nguyễn trúng cử vào Hội đồng Giáo dục Cao đẳng San Jose – Evergreen. Vân Lê tái đắc cử ủy viên giáo dục East Side Union. Thanh Trần vào học khu Franklin-McKinley. Khánh Trần vào học khu Alum Rock.
Sự kiện có nhiều ứng viên gốc Việt được bầu chọn vào các hội đồng giáo dục cho thấy sự quan tâm của người Việt đến các sinh hoạt nhà trường các cấp, từ cấp một lên đến cao đẳng.
Tranh cử vào hội đồng giáo dục cũng là bước khởi đầu cho những ai muốn dấn thân vào con đường hoạt động chính trị ở Mỹ.
Tại California, nơi có đông người Việt sinh sống nhất tại hải ngoại, hiện có khoảng 20 dân cử gốc Việt các cấp, đa số là ủy viên giáo dục và nghị viên hội đồng thành phố.
Với kết quả bầu chọn hôm 4/11, bà Janet Nguyễn sẽ là thượng nghị sĩ tiểu bang và là dân cử cao cấp nhất của cộng đồng người Việt tại Hoa Kỳ.
Đây cũng là một chiến thắng cho Đảng Cộng hòa tại tiểu bang California. Với Janet Nguyễn trong Thượng viện, Đảng Dân chủ không còn đủ tỉ số 2 phần 3 thượng nghị sĩ để toàn quyền thông qua ngân sách tiểu bang hay chính sách về thuế mà không có sự đồng thuận của Đảng Cộng hòa.
Các bài viết được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ.