Một học giả nói với VOA rằng sự kiện tàu sân bay Hoa Kỳ USS Carl Vinson thăm cảng Đà Nẵng vừa qua có ý nghĩa rất lớn, nhưng ông cho rằng phía Việt Nam đón tiếp “chưa tương xứng”, trong khi phía Mỹ nói rằng chính quyền Hà Nội “chu đáo”.
Giáo sư Tương Lai, từng là một trong các thành viên nhóm cố vấn cho cựu Thủ tướng Võ Văn Kiệt và Phan Văn Khải, nhận định rằng việc chính quyền Việt Nam cử ông Giám đốc Sở Ngoại vụ thành phố Đà Nẵng Lâm Quang Minh dẫn đầu đoàn đón tàu USS Carl Vinson tại cảng Tiên Sa hôm 5/3 là “chưa tương xứng” với mong đợi của đông đảo dân chúng trong nước.
Ông nói:
“Việc tàu hàng không Mỹ do Tư lệnh Thái Bình Dương dẫn đầu tới thăm là một tín hiệu khiến cho Trung Quốc phải dè chừng, nhưng đáng buồn là thái độ của những người lãnh đạo Việt Nam trong việc tiếp đón tàu không tương xứng với sự kiện mang tầm vóc quốc tế ấy. Họ chỉ cử một ông giám đốc sở ngoại vụ của Đà Nẵng ra đón thôi. Điều đó cũng nói lên rằng chính quyền Hà Nội hết sức e ngại phản ứng của Trung Quốc.”
Tuy nhiên, ông không giải thích rõ thêm về điều ông cho là “e ngại” của phía Việt Nam trước Bắc Kinh.
Theo báo chí trong nước và quốc tế, tại lễ đón nhóm tàu USS Carl Vinson, USS Lake Champlain và USS Wayne E. Meyer tại Cảng Tiên Sa, Đà Nẵng, chiều 5/3, ngoài đại diện của Sở Ngoại vụ Đà Nẵng, còn có các quan chức của Cục Đối ngoại Bộ Quốc phòng và Bộ Tư lệnh Vùng 3 Hải quân.
Giáo sư Tương Lai nói người dân cả nước, cũng như người dân Đà Nẵng rất háo hức chào đón sự kiện tàu sân bay Mỹ lần đầu thăm Việt Nam:
“Thái độ của nhân dân Đà Nẵng đón tiếp hàng ngàn các thủy thủ của hàng không mẫu hạm xuống giao lưu với người dân cho thấy người dân trông mong có một quan hệ tốt đẹp với Mỹ, cũng như với đồng minh của Mỹ ở châu Á. Đó là một tiếng nói, một biểu thị để cho những người vẫn cứ muốn có một chính sách đu dây nhưng mà ngã về Trung Quốc phải suy nghĩ.”
Trên Facebook, Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Daniel Kritenbrink viết: “Tàu sân bay USS Carl Vinson đã rời cảng Tiên Sa, kết thúc chuyến thăm lịch sử. Một lần nữa, chúng tôi gửi lời cảm ơn đến thành phố Đà Nẵng và chính phủ Việt Nam về sự chuẩn bị chu đáo và hỗ trợ trong suốt chuyến thăm. Tôi cũng muốn gửi lời cám ơn đặc biệt tới tất cả người dân Việt Nam vì sự chào đón nồng ấm và sự hiếu khách mà các bạn đã dành cho Nhóm tàu tác chiến Carl Vinson. Chúng tôi mong muốn hợp tác với tất cả các bạn tại Việt Nam để tạo nên một dấu mốc quan trọng khác trong quan hệ hai nước!”
Trước khi USS Carl Vinson cập cảng Đà Nẵng, Reuters dẫn lời các nguồn thạo tin cho biết, nhiều tháng qua, các nhà ngoại giao Việt Nam đã tìm cách giảm bớt quan ngại của nước láng giềng Trung Quốc về chuyến thăm của hàng không mẫu hạm này, cũng như về triển vọng quan hệ hợp tác an ninh sâu rộng hơn với Washington.
Hãng tin này dẫn các nhà ngoại giao cùng những người biết về các cuộc trao đổi nói rằng các quan chức quân sự và ngoại giao của Việt Nam đã nhiều lần nhấn mạnh tới chính sách ngoại giao độc lập cùng mong muốn mở rộng quan hệ đối ngoại của nước này, với hy vọng duy trì quan hệ ổn định với Trung Quốc trong khi đương đầu với Bắc Kinh về Biển Đông.
Your browser doesn’t support HTML5
Tiến sĩ sử học Nguyễn Nhã, một chuyên gia luôn theo sát các vấn đề Biển Đông, kỳ vọng rằng hai nước cựu thù Việt Nam và Mỹ, sẽ trở thành đồng minh, giống như quan hệ Mỹ - Nhật.
Ông nói thêm:
“Tàu sân bay rất đặc biệt của Mỹ đã thăm Đà Nẵng. Như vậy mối quan hệ Việt Nam và Mỹ đã đổi khác. Tôi nghĩ rằng hai nước Nhật và Mỹ từng là kẻ thù nhưng cuối cùng trở thành đồng minh rất thân cận. Nhật đã làm như vậy, tại sao Việt Nam lại không?”
Theo Reuters, tàu USS Carl Vinson cập cảng Tiên Sa ở Đà Nẵng giữa lúc có nhiều tín hiệu từ chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump rằng Hoa Kỳ mong muốn củng cố hơn nữa quan hệ an ninh với Việt Nam trong một phần các mối quan hệ quân sự và chính trị nhằm kiểm soát sự trỗi dậy của Trung Quốc ở Biển Đông.