Các cơ quan an ninh quốc gia và Bộ Tư pháp Hoa Kỳ đang điều tra sự cố rò rỉ hàng chục tài liệu mật để đánh giá thiệt hại đối với an ninh quốc gia và quan hệ với các đồng minh và các nước, bao gồm cả Ukraine.
Tài liệu đó có thật không?
Các quan chức Hoa Kỳ tin rằng hầu hết các tài liệu là xác thực. Tuy nhiên, một số dường như đã được thay đổi để cho thấy các ước tính thổi phồng của Hoa Kỳ về thương vong trên chiến trường Ukraine kể từ khi Nga xâm lược vào tháng 2 năm 2022, cũng như các con số đánh giá thấp cho các lực lượng Nga.
Không rõ tài liệu nào trong số này có thể đã bị thêm thông tin sai lệch và liệu chúng có thể là một phần trong hoạt động cung cấp thông tin sai lệch của Nga hay một kế hoạch của Hoa Kỳ nhằm đánh lừa Moscow về kế hoạch chiến tranh của Kyiv hay không.
Những tài liệu nào bị rò rỉ?
Các tài liệu, được đánh dấu là “Mật” hoặc “Tuyệt mật”, bao gồm các tóm tắt nhạy cảm về tình hình của cuộc chiến ở Ukraine vào tháng 2 và tháng 3 năm nay. Hôm 10/4, Ngũ Giác Đài nói các tài liệu này có vẻ giống với các bản cập nhật hàng ngày cung cấp cho các nhà lãnh đạo cấp cao của Mỹ cũng như các bản cập nhật tình báo khác, mặc dù dường như có một số điểm không chính xác.
Đánh dấu phân loại trên các tài liệu bao gồm NOFORN, có nghĩa là chúng không thể được chia sẻ với các cơ quan tình báo nước ngoài.
Các trường hợp ngoại lệ là các tài liệu cũng được đánh dấu FVEY, hoặc Five Eyes, đề cập đến các dịch vụ gián điệp của các quốc gia nói tiếng Anh là Canada, Anh, Úc và New Zealand. Các tài liệu được đánh dấu theo cách đó sẽ được hàng nghìn người có quyền kiểm tra an ninh nhìn thấy.
Nhưng vì không phải tất cả các tài liệu đều được đánh dấu FVEY, các quan chức Hoa Kỳ tin rằng bất cứ ai làm rò rỉ chúng có thể là người Mỹ.
Một số tài liệu được đánh dấu bổ sung là FISA, nghĩa là chúng được thu thập theo Đạo luật Giám sát Tình báo Nước ngoài, luật chi phối việc giám sát thông tin điện tử của Hoa Kỳ.
Các tài liệu đã bị rò rỉ như thế nào?
Các quan chức Hoa Kỳ vẫn chưa biết làm thế nào các tài liệu được đưa lên mạng.
Hình ảnh của các tài liệu bị nhàu nát được đăng lên các trang mạng xã hội cho thấy chúng có thể đã được gấp lại để có thể giấu đi trước khi được chuyển ra khỏi không gian tối mật nơi các tài liệu đó được cất giữ và chụp ảnh.
Các trang mạng xã hội đăng tải bao gồm Discord, một nền tảng nhắn tin tức thời phổ biến với các game thủ, bảng nhắn tin trực tuyến 4Chan, ứng dụng nhắn tin toàn cầu Telegram được mã hóa, và Twitter.
Mặc dù các tài liệu chỉ thu hút được sự chú ý rộng rãi trong vài ngày qua, nhưng trang web điều tra nguồn mở Bellingcat cho biết họ đã tìm thấy bằng chứng cho thấy các tài liệu này – hoặc ít nhất là một số trong đó – đã xuất hiện trên mạng xã hội từ tháng 3 hoặc thậm chí là tháng 1.
Bellingcat đã truy tìm các tài liệu tham khảo sớm nhất về vụ rò rỉ đến máy chủ Discord hiện không còn tồn tại và trích dẫn ba người dùng cũ nói rằng một số lượng lớn tài liệu đã được chia sẻ ở đó.
Các tài liệu nói gì?
Các tài liệu bao gồm nhiều chủ đề mà các nhà hoạch định chính sách Hoa Kỳ quan tâm, gồm có:
Ukraine: Thông tin chi tiết về các cuộc không kích của Ukraine, các lỗ hổng phòng không của nước này và thậm chí cả quy mô của một số đơn vị quân đội Ukraine.
Nhóm Wagner: Mô tả về một số nỗ lực tiếp cận của nhóm lính đánh thuê Nga, bao gồm các “đầu mối liên lạc” của Thổ Nhĩ Kỳ, các quan chức chính phủ Haiti và sự hiện diện ngày càng tăng của tổ chức ở Mali.
Trung Đông: Các cập nhật liên quan đến hoạt động hạt nhân của Iran cũng như thông tin về việc Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất đang đàm phán với Nga để giúp xây dựng trung tâm bảo trì một số loại vũ khí.
Trung Quốc: Dự đoán về cách Trung Quốc sẽ đáp trả các cuộc tấn công của Ukraine bên trong Nga, cùng với thông tin chi tiết về các kế hoạch của Anh ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
Triều Tiên: Thông tin chi tiết về các vụ thử phi đạn của Bình Nhưỡng và đánh giá rằng cuộc duyệt binh tháng 2 có khả năng đánh giá quá mức mối đe dọa ICBM đối với Hoa Kỳ.
Nam Mỹ: Thông tin về kế hoạch thăm Moscow vào tháng 4 của quan chức Brazil để thảo luận về kế hoạch hòa giải Ukraine.
Châu Phi: Một bản đánh giá rằng Pháp có khả năng gặp khó khăn để đạt được các mục tiêu an ninh ở Tây và Trung Phi.