Kháng nghị của Viện Kiểm sát Cấp cao tại Hà Nội đối với Quyết định Giảm thời hạn chấp hành án phạt tù của Tòa án tỉnh Quảng Ninh, liên quan đến ông Phan Sào Nam chính là minh họa mới nhất về… nhà nước pháp quyền XHCN! Chắc chắn chỉ có… nhà nước pháp quyền XHCN ở Việt Nam mới có những chuyện như vừa được bạch hóa…
***
Ông Phan Sào Nam, 42 tuổi, từng là một ngôi sao trong lĩnh vực công nghệ thông tin – viễn thông tại Việt Nam. Năm 2018, ông Nam - khi ấy là Giám đốc Công ty VTC Online “nổi” hơn vì vụ án “tổ chức đánh bạc, đánh bạc, mua bán trái phép hóa đơn, rửa tiền, đưa hối hộ, sử dụng mạng Internet thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản, lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi thành công vụ“, liên quan đến ông Nguyễn Văn Dương (Tổng Giám đốc Công ty CNC, con rể ông Phạm Quang Nghị - cựu Ủy viên Bộ Chính trị, cựu Bí thư Hà Nội, nhân vật từng được xem là ứng cử viên sáng giá nhất cho vị trí Tổng Bí thư BCH TƯ đảng khóa 12 thay ông Nguyễn Phú Trọng nhưng giờ chót, ông Trọng đột nhiên… tái đắc cử và ông Nghị ngậm ngùi rời bỏ chính trường), ông Phan Văn Vĩnh (Trung tướng, cựu Tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát), ông Nguyễn Thanh Hóa (Thiếu tướng, cựu Cục trưởng Cục Cảnh sát Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao) và 88 người khác.
Chưa rõ vì sao Bộ Công an Việt Nam chọn CNC làm… công ty bình phong và ông Nam, ông Dương đã liên kết với nhau, vận dụng yếu tố này để tổ chức đánh bạc công khai qua Internet trên phạm vi toàn quốc. Chỉ trong vòng hai năm, mạng lưới đánh bạc trực tuyến được đặt dưới sự hỗ trợ của công an Việt Nam đã thu được khoảng 9.850 tỉ đồng, lãi ròng khoảng 4.700 tỉ đồng. Khi công an Việt Nam khởi tố vụ án, ông Nam trốn sang Singapore, từ Singapore trốn qua Nepal, rồi quay về Việt Nam đầu thú. Trước phiên xử phúc thẩm, công an đã dùng báo chí, lưu ý dân chúng, ông Nam không chỉ khai báo cặn kẽ về tổ chức tội phạm do ông tham gia tổ chức, điều hành mà còn chỉ dẫn tận tình để công an thu hồi… mỏi tay cả ngàn tỉ đồng vương vãi khắp nơi (1)… Cuối cùng, ở phiên xử phúc thẩm, ông Vĩnh bị phạt 9 năm tù, ông Hóa bị phạt 10 năm tù, song tòa bác kháng nghị tăng hình phạt đối với ông Dương và ông Nam của Viện Kiểm sát… Hình phạt dành cho ông Dương vẫn là 10 năm tù và dành cho ông Nam vẫn là 5 năm tù (2).
***
Trong kháng nghị gửi Tòa án Cấp cao tại Hà Nội đề nghị hủy Quyết định Giảm thời hạn chấp hành án phạt tù của Tòa án Quảng Ninh đối với phạm nhân Phan Sào Nam, Viện Kiểm sát Cấp cao tại Hà Nội cho biết, một năm sau khi tòa án cấp phúc thẩm tuyên bản án chung thẩm (tháng 3 năm 2019), ông Nam đã được Tòa án Quảng Ninh giảm 19 tháng tù theo đề nghị của Trại giam Quảng Ninh. Mười tháng sau (tháng 2 năm 2021), Trại giam Quảng Ninh lại đề nghị và Tòa án Quảng Ninh lại giảm cho ông Nam thêm 3 tháng 7 ngày tù nữa để phóng thích ông Nam vào đầu tháng hai vừa qua. Tính ra ông Nam chỉ ngồi tù khoảng ba năm rồi được tha và việc tha, Viện Kiểm sát Cấp cao tại Hà Nội khẳng định: Ông Nam không hội đủ yêu cầu về thời gian thụ án, khắc phục hậu quả (còn thiếu, chưa nộp lại 160 tỉ dù tài khoản tại Singapore vẫn còn 5,3 triệu Mỹ kim) để có thể đề nghị xét và ra quyết định giảm án. Đáng lưu ý là việc xét giảm án cho ông Nam không chỉ sai với các qui định pháp luật hiện hành mà còn có nhiều điểm gian dối…
Chẳng hạn cho rằng ông Nam… tự cải tạo tốt là… không phải! Chẳng hạn đề nghị xem xét giảm án cho ông Nam vì… hoàn cảnh kinh tế gia đình đặc biệt khó khăn là… không đúng! Chẳng hạn… tình tiết đặc biệt - ông Nam đã… lập công (vận động một bị can đang lẩn trốn đầu thú) để giảm cho hết hình phạt là… bịa (3)!
***
Tại sao cả hệ thống công an (từ bộ phận đặc trách điều tra đến bộ phận quản lý trại giam) lẫn hệ thống tòa án lại dành cho ông Nam nhiều thiện cảm và đối đãi với ông… đặc biệt đến mức như vậy? Nếu hệ thống kiểm sát không có ác cảm với ông Nam (trước là kháng nghị tăng hình phạt sau phiên sơ thẩm, giờ là kháng nghị hủy Quyết định Giảm thời hạn chấp hành án phạt tù) và từ ngành công an, ngành kiểm sát, đến ngành tòa án duy trì được sự… thống nhất cao như… xưa giờ vẫn thế, chắc chắn công chúng không có cơ hội thưởng lãm diện mạo nhà nước pháp quyền XHCN. Cần lưu ý, nhà nước pháp quyền XHCN phải như thế nào thì công an và tòa án mới thản nhiên làm đi, làm lại hồ sơ giảm án để tha ông Nam càng sớm, càng tốt như ngành kiểm sát vừa… vạch áo cho… xem. Cũng cần lưu ý, ngành kiểm sát có cả quyền lẫn nghĩa vụ khởi tố để điều tra những hành vi xâm phạm hoạt động tư pháp, tại sao đã tỏ tường như thế mà không khởi tố, chỉ… kháng nghị?
Chú thích
(1) https://vnexpress.net/12-ngay-thu-moi-tay-nghin-ty-dong-cat-giau-cua-phan-sao-nam-3877560.html
(2) https://tuoitre.vn/toa-tuyen-y-an-hai-ong-trum-phan-sao-nam-va-nguyen-van-duong-2019031213322317.htm
(3) https://plo.vn/phap-luat/vks-khang-nghi-phan-sao-nam-co-kha-nang-quay-lai-nha-tu-979719.html