Lãnh đạo Mỹ, TQ thảo luận về nhân quyền, các vấn đề khác

  • Dan Robinson

Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama và Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Ðào trong cuộc họp báo chung tại Tòa Bạch Ốc, ngày 19/1/2011

Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama và Chủ tịch Hồ Cẩm Đào của Trung Quốc đã mở các cuộc hội đàm về nhiều vấn đề tại Tòa Bạch Ốc trong nguyên ngày đầu tiên ông Hồ thực hiện chuyến công du. Hai nhà lãnh đạo đã nhân một cuộc họp báo chung nói về các mối quan hệ thương mại, các vấn đề an ninh và nhân quyền. Thông tín viên VOA Dan Robinson ghi nhận chi tiết trong bài tường thuật sau đây.

Các cuộc hội đàm bao gồm toàn bộ nhiều vấn đề trong mối bang giao mà cả hai nhà lãnh đạo mô tả là có những khả năng hợp tác lớn lao về các lợi ích chung, nhưng cũng có những vấn đề mà hai bên không đồng ý.

Phát biểu với các phóng viên sau các cuộc hội đàm song phương và một cuộc họp với chủ tịch Hồ Cẩm Đào cùng các nhà quản trị doanh nghiệp Mỹ, Trung, Tổng thống Obama tuyên bố thực tế đã chứng minh rằng khi Hoa Kỳ và Trung Quốc hợp tác thì hai bên có thể đạt được những lợi ích đáng kể.

Ông Obama cho biết ông đã nói với Chủ tịch Hồ Cẩm Đào rằng chỉ tệ của Trung Quốc, đồng nguyên, vẫn còn được đánh giá dưới mức thực tế và đòi hỏi phải được điều chỉnh thêm để Trung Quốc có thể thúc đẩy nhu cầu trong nước và tiến nhanh hơn đến một nền kinh tế do thị trường định hướng.

Tổng thống Obama nói Hoa Kỳ thừa nhận sự cần thiết phải bớt chi tiêu và xuất khẩu nhiều hơn, và đề cập đến những hy vọng là Trung quốc sẽ nới lỏng thêm sự kiểm soát chỉ tệ của họ.

Tổng thống Obama nói: “Chúng ta sẽ tiếp tục trông đợi trị giá chỉ tệ Trung Quốc ngày càng được thúc đẩy bởi thị trường, và giúp bảo đảm rằng không có nước nào giành được một lợi thế kinh tế bất xứng.”

Trong số nhiều vấn đề khu vực và toàn cầu, hai nhà lãnh đạo đã thảo luận về tình hình ở bán đảo Triều Tiên, sự hợp tác về các biện pháp chế tài chống lại Iran vì chương trình hạt nhân của nước này, và cuộc trưng cầu dân ý mới đây tại nam bộ Sudan.

Một điểm chính là vấn đề nhân quyền. Trước đó, tại buổi lễ tiếp đón chính thức dành cho Chủ tịch Hồ Cẩm Đào, Tổng thống Obama đã đưa ra lời kêu gọi công khai và mạnh mẽ đề nghị tôn trọng quyền cơ bản của con người.

Ông Obama sau đó đã cho các phóng viên hay rằng ông đã xác định rõ cho Chủ tịch Hồ biết lập trường của Hoa Kỳ về nhân quyền, trong đó có các quyền tự do phát biểu, tự do báo chí, tự do hội họp, lập hội, tự do phản đối, và tự do tôn giáo.

Ông Obama cho biết: “Hoa Kỳ lên tiếng bênh vực các quyền tự do này và phẩm giá của mỗi một con người, không phải chỉ vì đó là một phần của bản chất người Mỹ, mà còn vì chúng ta tin rằng qua việc tôn trọng các quyền cơ bản đó, tất cả các quốc gia, kể cả Trung Quốc, chung cuộc sẽ phồn thịnh và đạt được nhiều thành quả hơn.”

Chủ tịch Hồ Cẩm Đào đã đưa ra lời cực lực bênh vực cho các chính sách của Bắc Kinh, và nói rằng Trung Quốc luôn cam kết bảo vệ nhân quyền. Nhưng ông thừa nhận rằng Trung Quốc, trong vị thế một nước đang phát triển còn đang tiến hành các giai đoạn cải cách, hiểu rằng cần phải đạt được thêm tiến bộ.

Ông Hồ Cẩm Ðào nói: “Trung Quốc vẫn còn phải đối diện với nhiều thách thức về kinh tế và phát triển xã hội, và còn nhiều việc phải làm tại Trung Quốc về mặt nhân quyền.”

Cả hai nhà lãnh đạo đều không đề cập đến, và cũng không có phóng viên nào hỏi cụ thể về việc liệu họ có thảo luận vụ ông Lưu Hiểu Ba, nhân vật bất đồng chính kiến bị cầm tù vừa được trao giải Nobel hòa bình hay không.

Hôm qua, Tổng thống Obama đã nói rằng sự kiện Trung Quốc nổi lên một cách êm thắm như một quốc gia vững mạnh, phồn thịnh và thành công, là điều tốt cho cả Hoa Kỳ lẫn toàn thế giới.

Trong khi ông Obama và Chủ tịch Hồ Cẩm Đào gặp các nhà lãnh đạo doanh nghiệp, ông Obama đã đề cập đến sự cần thiết phải tách ra khỏi những khuôn thức về quan hệ mậu dịch giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, và tập trung vào mục tiêu mở rộng xuất khẩu của Hoa Kỳ qua Trung Quốc.

Tổng thống Obama nói: “Trong tình hình giới trung lưu ngày càng lớn thêm ở Trung Quốc, tôi tin rằng trong những năm sắp tới, chúng ta có thể tăng hơn gấp đôi lượng xuất khẩu qua Trung Quốc và tạo thêm công ăn việc làm ở Hoa Kỳ.”

Tòa Bạch Ốc đã công bố một thông cáo loan báo một kế hoạch gồm nhiều thỏa thuận xuất khẩu qua Trung Quốc trị giá khoảng 45 tỷ đôla, mà Tòa Bạch Ốc cho rằng sẽ giúp tạo ra khoảng 235.000 công ăn việc làm tại Hoa Kỳ.