Nhóm Công tác về Bắt giữ Tùy tiện của Liên Hợp Quốc (WGAD) vừa kêu gọi chính quyền Việt Nam trả tự do cho nhà thơ, tác giả và nhà hoạt động nhân quyền Trần Đức Thạch.
Bản ý kiến của WGAD, được đăng vào ngày 4/11, cho rằng việc bắt giam và xử án tù ông Thạch là “tùy tiện” và nói rằng ông phải được bồi thường cho thời gian bị giam cầm.
Thạch, 71 tuổi, bị bắt vào ngày 23/4/2020. Ông bị buộc tội “hoạt động nhằm lật đổ Chính quyền nhân dân” theo Điều 109 Bộ luật Hình sự Việt Nam và bị kết án 12 năm tù.
WGAD nói rằng việc chỉ trích chế độ và đồng sáng lập một tổ chức không vi phạm luật pháp quốc gia và quốc tế. Bản ý kiến của WGAD cho biết ông Thạch đã bị chính quyền trừng phạt vì thực hiện quyền tự do lập hội của ông thông qua việc ông hỗ trợ thành lập Hội Anh em Dân chủ, một tổ chức xã hội dân sự vận động cho nhân quyền trên mạng xã hội.
“Các bài đăng của ông trên Facebook là những hành vi vừa không thể đoán trước được là tội phạm, vừa được bảo vệ theo Công ước, Tuyên ngôn Quốc tế về Nhân quyền, cũng như các quy tắc và tiêu chuẩn quốc tế khác. Vì luật quá mơ hồ đến mức vô nghĩa, hoạt động này không thể làm cơ sở để bắt giam và kết án ông Thạch”, bản ý kiến của LHQ viết.
Bản ý kiến của UNWGAD. Photo OHCHR.
Bà Nguyễn Thị Chương, vợ của ông Thạch, hôm 17/11, nói với VOA bà cảm kích trước sự can thiệp và lời kêu gọi của LHQ.
Bà Chương cho biết rằng vào tuần trước chính quyền ở Nghệ An đã yêu cầu bà không được viết những lời kêu gọi trả tự do và kêu oan cho chồng bà trên Facebook.
Bà Chương thuật lại lời đe dọa từ chính quyền địa phương:
“Tuần trước, họ kêu tôi ra và nói rằng “Chị đừng có viết bài trên Facebook. Công an Nghệ An có phản ảnh rằng chị viết bài nói thế này thế kia”.
“Họ bắt tôi ký xác nhận trang Facebook “Nguyễn Chương” là của tôi, nhưng tôi không ký.
“Họ nói “Chị đừng viết bài, hay thăm gặp ai, hay nghe những ai ở hải ngoại…Họ xúi giục như thế là phạm tội…”
VOA đã liên lạc chính quyền huyện Diễn Châu, chính quyền tỉnh Nghệ An, phái đoàn Việt Nam tại LHQ ở Geneva và Bộ Ngoại giao Việt Nam, yêu cầu cho ý kiến về lời kêu gọi của LHQ và phát biểu của gia đình ông Thạch, nhưng chưa được phản hồi.
Your browser doesn’t support HTML5
Nhà bất đồng chính kiến Trần Đức Thạch bị y án 12 năm tù
Theo báo cáo của các chuyên gia nhân quyền LHQ, chính quyền Việt Nam có phản hồi yêu cầu giải trình của nhóm làm việc trong công văn ngày 30/6/2022, trong đó phía Việt Nam nói rằng ông Thạch và các “đồng bọn” trong nhóm Anh Em Dân chủ “đã lợi dụng quyền tự do dân chủ đăng tải nhiều nội dung sai sự thật, xuyên tạc”.
Trong bản ý kiến, WGAD kêu cầu “trả tự do ngay lập tức” và “bồi thường thiệt hại” cho ông Thạch vì ông đã bị bắt giam và bỏ tù trái với Tuyên Ngôn Quốc Tế Nhân Quyền cũng như Công Ước Quốc Tế về Các Quyền Dân Sự và Chính Trị mà Việt Nam ký kết.
Ngoài ra, WGAD yêu cầu Việt Nam phải “thực hiện các bước cần thiết” để giải quyết trường hợp ông Trần Đức Thạch theo đúng tinh thần của luật pháp quốc tế.