Một vấn nạn mà nhiều gia đình Mỹ phải đối phó, đó là khi nào phải hỏi mẹ hay bố xem họ đã sẵn sàng rời nhà riêng để dọn vào ở trong một cộng đồng cho những người về hưu, hay cơ sở sinh hoạt được hỗ trợ. Với những người mới nhập tịch Mỹ, chính khái niệm này thường xung đột với những kỳ vọng về văn hóa.
Đó là lý do vì sao thành công của dự án công trình ở thành phố Seattle trong tiểu bang Washington nhắm vào khối người cao niên gốc Hoa có thể gây bất ngờ. Nhưng những nhà phát triển địa ốc nói nhu cầu về gia cư này phản ánh các thái độ đang thay đổi nơi các gia đình di dân về cách thức cung cấp và tiếp nhận sự chăm sóc lúc tuổi già.
Khu nhà ở sang trọng dành cho người cao niên
Aegis Living, một hệ thống hoạt động sinh lời cung cấp gia cư cho người cao niên đang đầu tư hàng triệu đô-la để phát triển một cộng đồng nghỉ hưu tại một khu đất hiện đang bỏ trống ở vùng ngoại ô Seattle. Với hy vọng thu hút người Mỹ gốc Hoa và di dân Trung Quốc, Aegis Gardens, tên định đặt cho khu gia cư, sẽ bao gồm một khu vườn Thiền, một phòng để chơi mạt chược, các y tá nói nhiều thứ tiếng, chương trình tập khí công, một phòng uống trà và một thực đơn dồi dào thức ăn Á châu. Người sáng lập và là trưởng ban quản trị của công ty, ông Dwayne Clark, nói để đảm bảo sự đo lường công ty của ông đã đưa một cố vấn phong thủy để duyệt lại các kế hoạch cho địa điểm.
Nghiên cứu dân số cho thấy một thị trường khổng lồ cho việc chăm sóc người cao niên phù hợp với văn hóa của họ ở khu vực Seatlle. Ông Clark nói: “Có 92.000 người Mỹ gốc Hoa trong vòng 25 dặm. Có 30.000 người trong vòng 7 dặm. Ông Clark kể lại phản ứng khi biết điều ấy: “Tôi đã nói: 'Bạn có đùa không, Tôi không thể tin được'”.
Khu Aegis Gardens sẽ đòi các vị cao niên phải đóng từ 15.000 đến 60.000 để dọn vào ở, tiền thuê hàng tháng để ở các căn hộ sang trọng sẽ lên tới 8.000 đô-la.
Một đường lối phi lợi nhuận
Bên kia Hồ Washington, ở khu đông nam Seattle, công trình xây dựng cũng đang được xúc tiến. Một tổ chức phi lợi nhuận có tên là Kin On đang chi ra 7 triệu đô-la để mở rộng nhà dưỡng lão của tổ chức thành một khu lớn hơn. Khi hoàn tất, cơ sở này sẽ cung cấp nhiều chọn lựa về gia cư cho di dân cao niên gốc Á, phần lớn hội đủ điều kiện được chính phủ tài trợ.
Ông Sam Wan đã làm giám đốc của Kin On ngay từ ban đầu, cách đây 30 năm. Các hành lang nay vang vọng những lời đối thoại bằng tiếng Quảng Đông hay Quan thoại, nhưng ông Wan nhớ lại những nghi ngại lúc đầu về việc liệu các gia đình người Hoa có chịu đưa người già của họ vào nhà dưỡng lão hay không.
Người sáng lập và là trưởng ban quản trị Aegis Gardens, ông Dwayne Clark (trái), và Giám đốc Phát triển Brian Palmore.
“Những di dân mới hơn sẽ xem xét việc để cho ông bà cha mẹ già ở lại trong nhà. Họ sống chung với nhau, cả ba thế hệ. Hiện tượng nhà dưỡng lão là một hình thức văn hóa mang nhiều tính Tây phương”.
Quan điểm đó mô tả các kỳ vọng đặt vào hai chị em bà Pam Tsai. Hai phụ nữ này đã nhận chăm sóc bà mẹ già. Nhưng khi bà mẹ, không nói được tiếng Anh, cần có sự chăm sóc chuyên nghiệp của y tá, thì họ đã quay ra nhờ cậy vào Kin On.
Bà Tsai nói: “Mẹ tôi, bà thích đồ ăn Tàu, bà nói tiếng Quảng. Bà thích ở đây”. Bởi vì Kin On đáp ứng các nhu cầu ấy, gia đình cảm thấy có thể chấp nhận được.
Ở đầu kia của thành phố, Chủ tịch ban Quản trị Aegis Living, ông Clark nhắc lại những câu đối đáp tương tự. “Tôi nhớ đã gặp người phụ nữ này làm công tác quản trị trong ngành kỹ thuật cao. Bà nói: “Ông Dwayne biết đó. Tôi đã phải bỏ ra gần 200.000 đô-la để đi học lấy bằng tốt nghiệp trường Stanford và bằng quản trị kinh doanh. Tôi không biết tôi có muốn ở nhà chăm sóc bà mẹ chồng của tôi hay không. Tôi muốn sử dụng bằng cấp của tôi. Tôi nghĩ đây là một khái niệm đã đến thời điểm của người nào”.
Một mái ấm gia đình tốt hơn ở xa gia đình
Cái khó khăn của những nhà phát triển địa ốc trong các cộng đồng mới này là làm sao cho cuộc sống trong cơ sở của họ tốt hơn là sống ở nhà. Họ hợp tác với các khu nhà nghỉ hưu hay những khu nhà sinh hoạt có hỗ trợ “có tính cách cạnh tranh về văn hóa” dành cho người cao niên gốc Á trong thành phố, kể cả Seattle Keiro, mở cửa năm 2976 cho người cao niên Nhật Bản, và Nhà Di sản toàn Á, hoạt động từ năm 1998.
Mặc dầu là nơi sinh cư của một cộng đồng lớn người gốc Á, khu vực Tây bắc Thái Bình Dương không phải lúc nào cũng rào đón. Ông Clark giải thích rằng ông nội của vợ ông là người Mỹ gốc Á làm công việc khuân vác ngoài bến cảnh ở Seattle, mà tục truyền trong gia đình đã thắng giải câu cá hồi thập niên 1940, nhưng lại không được trao giải nhất vì lý do sắc tộc của ông.
Nhưng vùng này đã được tiếng tốt hơn nhiều khiến nhà phát triển địa ốc của khu nhà Aegis Gardens dự kiến cơ sở có thể trở thành “điểm đến” cho những người nghỉ hưu. Ông dự đoán: “Tôi nghĩ chúng tôi sẽ có một khối lượng lớn những người xuất thân từ Trung Quốc”, cũng như những địa điểm gần hơn với các khối dân lớn người Hoa như Portland và Vancouver ở Canada.