Các công tố viên của Nga hôm thứ Ba đã liệt Quỹ Quốc gia vì Dân chủ (NED), một tổ chức phi lợi nhuận đặt trụ sở ở Washington được Quốc hội Mỹ tài trợ, vào diện "không mong muốn" – khiến tổ chức này trở thành tổ chức phi chính phủ nước ngoài đầu tiên bị cấm hoạt động ở Nga theo một luật mới gây tranh cãi.
Trong một thông cáo đăng trên website của mình, văn phòng Tổng Công tố viên cáo buộc NED sử dụng những doanh nghiệp và những tổ chức phi thương mại của Nga nằm dưới sự kiểm soát của họ để tham gia vào những hoạt động làm mất tính chính danh kết quả bầu cử, ảnh hưởng tới những quyết định của chính phủ và làm mất tin tưởng vào việc phục vụ trong lực lượng vũ trang của Nga.
"Xem xét mục tiêu tổng thể trong công tác của Quỹ, các công tố viên đi đến kết luận rằng tổ chức này đề ra một mối đe dọa cho trật tự hiến pháp, khả năng quốc phòng và an ninh quốc gia của Nga," thông cáo viết.
Được thành lập vào năm 1983, NED cấp hơn 1.000 khoản tài trợ một năm cho những dự án của các tổ chức phi chính phủ làm việc cho những mục tiêu dân chủ tại hơn 90 nước. NED đã tài trợ cho một số tổ chức nhân quyền và xã hội dân sự của Nga, bao gồm Tổ chức Moscow Helsinki, là tổ chức nhân quyền lâu đời nhất của Nga còn hoạt động đến nay.
Đáp lại việc bị chính phủ Nga liệt vào diện "không mong muốn", NED hôm thứ Ba cho biết luật về những tổ chức không mong muốn là "luật mới nhất trong một loạt những đạo luật bó buộc quyền tự do của người dân Nga."
"Luật này, cũng như những luật trước nó, trái với hiến pháp của Nga cũng như nhiều luật và thỏa ước quốc tế," NED nói trong một tuyên bố. "Mục đích thực sự của luật này là để đe dọa và cô lập người dân Nga."
NED nói họ "vẫn còn quyết tâm theo đuổi việc ủng hộ nhân quyền và những quyền tự do cơ bản trên toàn thế giới."
Vào tháng 5, Tổng thống Vladimir Putin đã ký một đạo luật cho các công tố viên quyền tuyên bố những tổ chức phi chính phủ nước ngoài và quốc tế là "không mong muốn" khi hoạt động của họ bị coi là mối đe dọa cho hệ thống hiến pháp của Nga, "khả năng phòng thủ hoặc an ninh quốc gia."
Hồi đầu tháng này, Hội đồng Liên bang, tức Thượng viện Nga, đã chính thức yêu cầu Bộ Ngoại giao và Tư pháp Nga cũng như Văn phòng Tổng Công tố viên điều tra hoạt động của 12 tổ chức phi chính phủ, bao gồm cả NED. Sau đó một tổ chức của Mỹ có tên trên danh sách, Quỹ MacArthur, thông báo họ sẽ đóng cửa văn phòng ở Moscow.
Khi được hỏi về hành động nhắm vào NED hôm thứ Ba, Sergei Nikitin, giám đốc văn phòng Moscow của Tổ chức Ân xá Quốc tế, một tổ chức nhân quyền ở London, nói rằng: "Nói về NED hoặc về một tổ chức nào khác không quan trọng. Chúng ta đang chứng kiến một chương đen tối trong lịch sử của đất nước chúng ta.
"Đó là về cuộc tấn công chưa từng có nhắm vào các tổ chức phi chính phủ," ông nói với đài phát thanh Kommersant FM. "Tất cả những hạn chế mà chúng ta nhìn thấy – hết luật này đến luật khác, đại diện nước ngoài, đối tượng không mong muốn, đây là một phần chính yếu trong làn sóng trấn áp ngày càng tăng nhắm vào tự do ngôn luận, gạt bỏ tranh luận, và bóp nghẹt quyền tự do biểu đạt."