Hoa Kỳ hôm 1/7 nói việc Trung Quốc nhanh chóng phát triển lực lượng hạt nhân là “đáng quan ngại” và kêu gọi Bắc Kinh tham gia “các biện pháp thiết thực để giảm nguy cơ về các cuộc chạy đua vũ trang gây bất ổn”, Reuters dẫn lời người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price nói trong một cuộc họp báo thường kỳ.
Trả lời câu hỏi về thông tin đăng trên tờ Washington Post cho biết Trung Quốc đã bắt đầu xây dựng hơn 100 hầm chứa tên lửa mới tại một khu vực sa mạc ở miền tây nước này, phát ngôn viên Price nói: “Những báo cáo này và những phát triển khác cho thấy kho vũ khí hạt nhân của CHND Trung Hoa sẽ phát triển nhanh hơn và ở mức cao hơn so với dự đoán trước đó”.
“Việc xây dựng này đang gây quan ngại. Nó đặt ra câu hỏi về ý định của CHND Trung Hoa. Và đối với chúng tôi, nó củng cố tầm quan trọng của việc theo đuổi các biện pháp thực tế để giảm thiểu rủi ro hạt nhân”, ông Price nói.
“Chúng tôi khuyến khích Bắc Kinh tham gia với chúng tôi trong các biện pháp thiết thực nhằm giảm nguy cơ về các cuộc chạy đua vũ trang gây bất ổn, có khả năng dẫn đến những căng thẳng bất ổn”, Reuters dẫn lời phát ngôn viên Mỹ nói thêm.
Theo ông Price, đây là lý do tại sao Tổng thống Joe Biden ưu tiên sự ổn định chiến lược trong quan hệ với Tổng thống Nga Vladimir Putin, và nói thêm rằng “Quan điểm tương tự sẽ áp dụng trong quan hệ với một cường quốc hạt nhân khác: CHND Trung Hoa”.
Phát ngôn viên Price cũng nói rằng Washington đã “lưu ý” về những phát biểu của nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình trong buổi lễ kỷ niệm 100 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Trung Quốc hôm 1/7, nhưng “sẽ không bình luận về các chi tiết cụ thể”.
Trong bài phát biểu của mình, ông Tập cảnh báo rằng các thế lực nước ngoài nào đang cố gắng bắt nạt Trung Quốc thì sẽ “bị nát đầu” và cam kết xây dựng quân đội của nước này.
Ông cũng cam kết “thống nhất” Đài Loan, đồng thời nói rằng ổn định xã hội sẽ được đảm bảo ở Hong Kong trong lúc bảo vệ an ninh và chủ quyền của Trung Quốc.
Báo cáo của Washington Post trích dẫn các hình ảnh vệ tinh thương mại và phân tích từ Trung tâm Nghiên cứu Không phổ biến vũ khí hạt nhân James Martin ở Monterey, California, cho biết
119 địa điểm xây dựng gần như giống hệt nhau có các đặc điểm phản ánh các bệ phóng hiện có cho kho vũ khí tên lửa đạn đạo có đầu đạn hạt nhân hiện nay của Trung Quốc.
Trong một báo cáo trước Quốc hội năm 2020, Lầu Năm Góc ước tính kho dự trữ đầu đạn hạt nhân của Trung Quốc ở mức “hơn 200” nhưng dự kiến nó sẽ tăng ít nhất gấp đôi quy mô khi Bắc Kinh mở rộng và hiện đại hóa lực lượng quân sự của mình.
Các nhà phân tích nói rằng Hoa Kỳ có khoảng 3.800 đầu đạn. Reuters dẫn một dữ liệu của Bộ Ngoại giao cho biết 1.357 trong số đó đã được triển khai tính đến ngày 1/3.
Washington đã nhiều lần kêu gọi Trung Quốc tham gia cùng với Hoa Kỳ và Nga trong một hiệp ước kiểm soát vũ khí mới. Nhưng đại sứ giải trừ vũ khí của Mỹ hồi tháng 5 cho biết Bắc Kinh chống lại việc này bất chấp kho vũ khí của họ đang được xây dựng “nhanh chóng đáng kể”.
Bắc Kinh nói kho vũ khí của họ còn kém Mỹ và Nga, và sẵn sàng tiến hành đối thoại song phương về an ninh chiến lược “trên cơ sở bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau”.
Các chuyên gia không phổ biến vũ khí hạt nhân trong năm nay nói rằng việc Trung Quốc thúc đẩy phát triển nhiên liệu cho thế hệ lò phản ứng điện hạt nhân mới sẽ tạo ra một lượng lớn vật liệu có thể chuyển hướng sang chế tạo vũ khí hạt nhân.