Quân đội Philippines và Hoa Kỳ đã triển khai tuần tra chung hôm 21/11 tại vùng biển gần Đài Loan, các quan chức của Philippines cho biết – động thái có thể thổi bùng thêm căng thẳng với Trung Quốc.
Các cam kết an ninh giữa hai nước đồng minh có hiệp ước này đã được đẩy mạnh trong năm nay, trong đó có quyết định tăng gần gấp đôi số căn cứ Philippines mà quân Mỹ có thể tiếp cận, trong đó có những căn cứ nhìn về hướng Đài Loan, và cuộc diễn tập quân sự chung lớn nhất từ trước đến nay giữa hai nước hồi tháng Tư.
Cuộc diễn tập chung trên không và trên biển dài ba ngày trong tuần này là ‘sáng kiến quan trọng’ nhằm củng cố năng lực hiệp đồng tác chiến giữa hai bên, Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. cho biết.
“Tôi tin rằng việc này... sẽ góp phần tạo ra môi trường an toàn và ổn định hơn cho người dân chúng tôi,” ông viết trên X.
Cuộc diễn tập sẽ bắt đầu ở đảo Mavulis, điểm cực bắc của Philippines, nằm cách Đài Loan khoảng 100 km, Eugene Cabusao, phát ngôn nhân bộ chỉ huy Bắc Luzon cho biết.
Nó sẽ kết thúc ở Biển Tây Philippines, cách mà Manila gọi các vùng biển trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của họ trên Biển Đông.
Quân đội Philippines cho biết ba tàu hải quân, hai chiến đấu cơ hạng nhẹ FA-50 và một máy bay tấn công hạng nhẹ A-29B Super Tucano sẽ tham gia, còn Mỹ sẽ triển khai một tàu chiến ven biển và một máy bay tuần tra và trinh sát hàng hải P8-A.
Thông tin này được đưa ra một ngày sau khi ông Marcos phát biểu tại một diễn đàn ở Hawaii rằng tình hình trên Biển Đông đã trở nên ‘nguy hiểm’ hơn, khi mà quân đội Trung Quốc tiến gần hơn đến bờ biển Philippines.
Các cuộc tập trận này, vốn có thể chọc giận Trung Quốc, là dấu hiệu cho thấy Philippines đang tăng cường vị thế phòng thủ giữa lúc xảy ra điều mà họ mô tả là ‘các hoạt động hung hăng’ của Trung Quốc trong vùng biển mang tính chiến lược cao vốn từ lâu đã được coi là điểm nóng tiềm tàng giữa Mỹ và Trung Quốc.
Sứ quán Trung Quốc ở Manila đã không phản hồi ngay yêu cầu bình luận của Reuters về cuộc tập trận.
Quan hệ với Trung Quốc đã xấu đi dưới thời Tổng thống Marcos, với những cuộc đối đầu hết lần này đến lần khác giữa tàu Trung Quốc và tàu Philippines trong vùng biển mà cả hai nước đều tuyên bố chủ quyền, khiến hai nước có lời qua tiếng lại gay gắt và khiến nhiều người lo ngại căng thẳng sẽ leo thang.
Ông Marcos mới đây đã gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong nỗ lực giảm căng thẳng.
Cuộc tập trận chung với Mỹ cho thấy Manila đang thể hiện lập trường trên Biển Đông, ông Jay Batongbacal, giám đốc Viện Các vấn đề Hàng hải và Luật Biển ở thủ đô Manila, cho biết.
“Điều đó cho thấy Philippines đang thực sự củng cố lập trường về các vấn đề Biển Đông,” ông Batongbacal nói.