Tổng thống Mỹ Joe Biden và Thủ tướng Nhật Fumio Kishida dự kiến sẽ thảo luận các vấn đề an ninh chung cũng như kinh tế toàn cầu tại cuộc gặp thượng đỉnh vào ngày 13/1, một quan chức cao cấp trong chính quyền cho Reuters biết.
Cuộc họp giữa hai đồng minh thân cận có phần chắc sẽ bao gồm việc kiểm soát xuất khẩu chất bán dẫn sang đối thủ chiến lược Trung Quốc sau khi Mỹ loan báo hồi năm ngoái các hạn chế nghiêm ngặt, vẫn theo nguồn tin này.
Washington đang làm việc chặt chẽ với Nhật về vấn đề này và tin rằng đôi bên chia sẻ cùng tầm nhìn dù cấu trúc pháp lý có khác nhau, nguồn tin này cho hay.
Thủ tướng Kishida từng nói ông ủng hộ nỗ lực của ông Biden hạn chế sự tiếp cận của Trung Quốc với các chất bán dẫn tân tiến thông qua các quy định xuất khẩu.
Nhắc tới các cải tổ quốc phòng rộng lớn mà Nhật loan báo tháng trước, nguồn tin này cho biết các mối đe dọa từ Triều Tiên, sự gầy dựng quân sự của Trung Quốc và cuộc xâm lược của Nga tại Ukraine đã khiến Nhật muốn có một vai trò an ninh tăng cường hơn.
Ngoại trưởng Antony Blinken và Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin tổ chức cuộc họp 2+2 hôm 11/1 tại Washington với Ngoại trưởng Nhật Bản Hayashi Yoshimasa và Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Hamada Yasukazu.
Một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao cho biết: “Thách thức lớn là Trung Quốc, trong suốt 15 đến 20 năm qua đã thực sự tăng cường hành vi hiếu chiến, không chỉ ở Biển Đông, không chỉ ở khu vực biên giới của các nước láng giềng, mà còn ở Biển Hoa Đông, xung quanh Senkaku và xung quanh Đài Loan.”
Quan chức này nói với VOA “dòng chảy thương mại tự do qua vùng biển xung quanh Đài Loan và xa hơn về phía nam đến Biển Đông là một trong những vấn đề lớn” đối với Nhật Bản và các nước.
Tờ báo Yomiuri Shimbun của Nhật Bản đưa tin Hoa Kỳ sẽ thảo luận về kế hoạch phân tán các đơn vị Thủy quân lục chiến của mình trên khắp quần đảo Okinawa của Nhật Bản vào năm 2026 và trang bị cho họ phi đạn cũng như thiết bị nhẹ hơn để ngăn chặn quân đội Trung Quốc.
Một báo cáo gần đây của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) có trụ sở tại Washington nói Hoa Kỳ phải có khả năng sử dụng các căn cứ của mình ở Nhật Bản cho các hoạt động tác chiến trong trường hợp Trung Quốc xâm lược Đài Loan.
Báo cáo của CSIS nói: “Nếu không sử dụng các căn cứ của Mỹ ở Nhật Bản, máy bay chiến đấu và tấn công của Mỹ không thể tham gia chiến tranh một cách hiệu quả.”
Cuộc hội đàm ngày 11/1 giữa các quan chức ngoại giao và quốc phòng của Hoa Kỳ và Nhật Bản diễn ra hai ngày trước khi Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden tiếp đón Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida tại Tòa Bạch Ốc.
Liên minh chiến lược Mỹ-Nhật ngày càng sâu rộng sau khi Nhật Bản công bố Chiến lược An ninh Quốc gia mới, theo đó nước này sẽ tăng gần gấp đôi chi tiêu quốc phòng trong vòng 5 năm tới và lần đầu tiên triển khai phi đạn có thể tấn công các mục tiêu quân sự ở các quốc gia khác.