Nga ngày 7/4 cảnh báo các cuộc không kích bằng phi đạn hành trình của Mỹ tại Syria có thể có những hậu quả “hết sức nghiêm trọng” giữa lúc can thiệp đầu tiên của Tổng thống Donald Trump vào một cuộc xung đột ở nước ngoài đang khơi ra rạn nứt giữa Moscow với Washington.
Hai chiến hạm USS Porter và USS Ross tại Địa Trung Hải phóng hàng chục phi đạn Tomahaw vào căn cứ không quân Shayrat mà Ngũ Giác Đài cho rằng có liên hệ đến một cuộc tấn công bằng vũ khí hóa học trong tuần này.
Đây là một quyết định về chính sách ngoại giao lớn nhất của ông Trump kể từ khi nhậm chức vào tháng 1 năm nay, và là một sự can thiệp trực tiếp vào cuộc nội chiến kéo dài 6 năm tại Syria mà người tiền nhiệm Barack Obama đã tránh né.
Những cuộc tấn công này là phản ứng của Washington trước một vụ tấn công bằng khí độc của chính phủ của Tổng thống Syria, Bashar al-Assad, làm ít nhất 70 người thiệt mạng trong khu vực do phe nổi dậy kiểm soát.
Những cuộc tấn công này đã khiến cho Washington đối đầu với Nga là nước có cố vấn trên bộ để giúp đồng minh thân cận Assad.
Phó Đại sứ Nga tại Liên hiệp quốc Vladimir Safronkov phát biểu tại một phiên họp của Hội đồng Bảo an vào ngày 7 tháng 4: “Chúng tôi mạnh mẽ lên án những hành động bất hợp pháp của Hoa Kỳ. Hậu quả của việc này đối với sự ổn định trong vùng và quốc tế hết sức nghiêm trọng.”
Thủ tướng Nga Dmitri Medvedev cáo buộc những cuộc không kích của Mỹ suýt trúng quân đội Nga.
Các giới chức Mỹ đã thông báo cho lực lượng Nga trước cuộc tấn công và tránh bắn trúng nhân lực Nga.
Hình ảnh vệ tinh cho biết căn cứ này là nơi trú đóng của lực lượng đặc biệt và máy bay trực thăng Nga, trong khuôn khổ nỗ lực của Điện Kremlin giúp ông Assad chống lại Nhà nước Hồi Giáo và những tổ chức hiếu chiến khác.
Ông Trump thường xuyên thúc đẩy cải thiện những quan hệ với Nga, vốn đã căng thẳng dưới thời ông Obama liên quan vấn đề Syria, Ukraine, và những vấn đề khác. Nhưng đối với việc mở những cuộc tấn công tối 6/4, ông Trump nói đó là những hành động phải làm để chống lại ông Assad.
Tại nơi nghỉ mát Mar-a-Lago ở Florida trong cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình khi loan báo cuộc tấn công tối thứ Năm, ông Trump nói “Nhiều năm nỗ lực trước đây để thay đổi thái độ ông Assad đã thất bại và thất bại rất thảm hại.”
Đại sứ Mỹ tại Liên hiệp quốc Nikki Haley hôm thứ Sáu nói chính quyền ông Trump sẵn sàng tiến thêm những bước nữa nếu cần.
Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson có mặt tại Florida với ông Trump dự trù đến Moscow vào tuần tới. Ông Tillerson nói ông thất vọng nhưng không ngạc nhiên về phản ứng của Nga vì việc này chứng tỏ Nga tiếp tục hỗ trợ Syria.
Iran, nước ủng hộ ông Assad, cũng chỉ trích ông Trump và lên án cuộc tấn công. Tổng thống Hassan Rouhani nói việc này chỉ mang lại “hủy diệt và nguy hiểm cho khu vực và thế giới.”
Các giới chức Mỹ nói hành động can thiệp này nhằm ngăn chặn những cuộc tấn công bằng vũ khí hóa học trong tương lai chứ không phải nhằm nới rộng vai trò của Mỹ trong cuộc chiến Syria.
Bộ trưởng Tài chính Steve Mnuchin cho biết Mỹ sẽ loan báo thêm những chế tài đối với Syria trong tương lai gần, nhưng không tiết lộ chi tiết.
Các đồng minh của Mỹ tại châu Á, châu Âu và Trung Đông đều bày tỏ ủng hộ về cuộc tấn công, có thể có đôi chút dè dặt.