Năm nay, hải quân Mỹ sẽ kéo dài thời gian tuần tra Biển Đông hơn trước, theo tuyên bố của Đô đốc Scott Swift, Tư lệnh Hạm đội Thái Bình Dương Mỹ, đưa ra hôm 14/6 tại Trung Quốc, nơi một chiến hạm Mỹ đang cập cảng viếng thăm.
Chuyến thăm của khu trục hạm USS Sterett có phi đạn điều khiển cập cảng Trạm Giang thuộc tỉnh Quảng Đông là chuyến viếng thăm đầu tiên của một chiến hạm Hoa Kỳ kể từ khi Tổng thống Donald Trump nhậm chức. Sự kiện diễn ra giữa lúc căng thẳng lên cao tại Biển Đông có nhiều tranh chấp, nơi Washington chỉ trích Bắc Kinh vì đã xây các đảo nhân tạo.
Dự kiến năm nay, các cuộc tuần tra của các chiến hạm Mỹ tổng cộng là 900 ngày, cao hơn mức trung bình 700 ngày hàng năm. Đô đốc Swift cho báo giới biết đó là nhờ vào số lượng gia tăng các nhóm tàu tấn công đang hoạt động hiện thời tại Biển Đông.
Tuy nhiên, Đô đốc Swift hạ giảm tầm quan trọng của con số này, nói rằng số lượng này chỉ có tính cách tạm thời.
Đô đốc Swift và các giới chức khác của Mỹ khẳng định không có thay đổi trong những hoạt động tự do hàng hải của Hải quân Mỹ dưới thời Tổng thống Trump.
Vào tháng 5 vừa qua, một tàu sân bay Mỹ thực hiện một cuộc tuần tra khi đi vào phạm vi 12 hải lý của đảo nhân tạo Đá Vành Khăn do Trung Quốc xây dựng, để chứng tỏ Trung Quốc không có chủ quyền tại vùng biển quanh đó.
Đây là chuyến hoạt động tự do hàng hải đầu tiên của Mỹ kể từ tháng 10 năm ngoái. Ông Trump nhậm chức vào tháng 1 năm nay.
Hoa Kỳ lên án Trung Quốc xây dựng các đảo nhân tạo và củng cố các cơ sở quân sự tại đây vì quan ngại rằng những đảo này có thể được dùng để hạn chế tàu bè qua lại và mở rộng tầm hoạt động chiến lược của Trung Quốc.
Các đồng minh của Mỹ trong vùng lo ngại vì chính quyền ông Trump đã ngưng thực hiện các hoạt động tại Biển Đông trong vài tháng đầu tiên sau khi ông Trump nhậm chức.
Một số quốc gia trong vùng cho rằng Hoa Kỳ không muốn chọc giận Trung Quốc khi cần nỗ lực của Trung Quốc để kìm chế Bắc Triều Tiên.
Cuộc diễn tập của hải quân Mỹ trong tháng 5 vừa qua bao gồm những hoạt động của các thủy thủ trên tàu để chứng tỏ hành trình của tàu không phải là việc qua lại thông thường, theo các giới chức Hoa Kỳ.
Khu trục hạm Sterett tham gia các cuộc diễn tập tại Biển Đông trong tuần qua. Dù các hoạt động đó không được xem là hoạt động tự do hàng hải, nhưng chuyến đi đã khiến Trung Quốc lên tiếng rằng Bắc Kinh vẫn cảnh giác những hoạt động quân sự của Hoa Kỳ trong vùng biển này.
Trung Quốc tuyên bố có chủ quyền hầu hết Biển Đông với khoảng 5.000 tỉ đô la hàng hóa qua lại mỗi năm. Lập trường này của Bắc Kinh bị các nước Brunei, Malaysia, Philippines, Đài Loan và Việt Nam phản đối.