Tổ chức Mạng lưới Nhân quyền Việt Nam vừa công bố tên của ba nhà hoạt động đoạt giải nhân quyền 2023 gồm các ông Trần Văn Bang, Y Wô Niê, và Lê Trọng Hùng.
Ông Nguyễn Bá Tùng, Trưởng Ban Điều hành Mạng lưới Nhân quyền Việt Nam (MLNQVN), nói với VOA rằng cả ba khôi nguyên này rất xứng đáng cho giải nhân quyền vì dám lên tiếng tranh đấu cho các giá trị căn bản của người dân thông qua các hướng tranh đấu khác nhau.
“Ba người được bầu chọn năm nay là anh Trần Văn Bang, Y Wô Niê, và Lê Trọng Hùng. Cả ba người này vẫn còn đang ở trong tù”.
“Anh Trần Văn Bang xuất thân là một cán binh cộng sản, đi bộ đội. Ông Y Wô Niê là một người theo đạo Tin lành, dân tộc Êđê. Ông Lê Trọng Hùng là một trí thức, ông tranh đấu trên bình diện lấy luật pháp, hiến pháp làm gốc để tranh đấu một cách ôn hòa.
“Ba nhân vật đó phản ánh ba hướng tranh đấu khác nhau”.
Ông Trần Văn Bang, nhà hoạt động ở Tp. Hồ Chí Minh, thường được gọi là Trần Bang, đang thụ án 8 năm tù với cáo buộc “Tuyên truyền chống nhà nước” theo Điều 117 Bộ luật Hình sự. Ông được biết là người lên tiếng phản đối sự bá quyền của Trung Quốc, ô nhiễm môi trường, và đòi hỏi công bằng cho những tù nhân lương tâm.
Ông Y Wô Niê, một cựu chấp sự của Hội thánh Tin lành Việt Nam (Miền Nam), can đảm tiếp tục con đường đấu tranh bất bạo động cho quyền của đồng bào Êđê, đặc biệt là quyền tự do tôn giáo và tín ngưỡng. Ông đang thụ án 4 năm tù với cáo buộc “Lợi dụng các quyền tự do, dân chủ” theo Điều 331 Bộ luật hình sự, sau khi bị công an Đăk Lăk bắt vào tháng 9/2021.
Nhà báo độc lập Lê Trọng Hùng, người từng nộp hồ sơ tự ứng cử vào Quốc Hội Việt Nam vào đầu năm 2021, nhưng ngay sau đó bị công an Hà Nội bắt giam với cáo buộc “Tuyên truyền chống nhà nước” theo Điều 117 Bộ luật Hình sự. Ông đang thụ án 5 năm tù giam.
VOA đã liên lạc Bộ Ngoại giao Việt Nam và đề nghị họ cho ý kiến về việc vinh danh này, nhưng chưa được phản hồi.
Một thành viên gia đình ông Trần Bang, yêu cầu không nêu tên vì lý do an ninh, bày tỏ niềm vui khi ông được Mạng lưới Nhân quyền Việt Nam có trụ sở ở bang California, Mỹ, vinh danh trong khi ông vẫn đang thụ án tù tại trại giam Bố Lá ở huyện Phú Giáo, tỉnh Bình Dương.
“Anh đã góp phần tiếng của mình để cho xã hội phát triển, trong gia đình mọi người rất tự hào. Xin cảm ơn các tổ chức nhân quyền đã đồng cảm, cùng ủng hộ tinh thần để anh có động lực để vượt qua giai đoạn khó khăn này”.
Ông Nguyễn Bá Tùng cho biết lễ trao giải năm nay sẽ được tổ chức tại thành phố Toronto, Canada, với sự hợp tác của Ủy ban Yểm trợ Phong trào dân Chủ Quốc nội – Toronto, vào ngày 10/12/2023, nhân dịp kỷ niệm Ngày Quốc tế Nhân quyền lần thứ 75.
Trong 21 năm qua, thông qua giải thưởng hàng năm này, MLNQVN đã vinh danh tất cả 60 cá nhân và 6 tổ chức vì thành tích tranh đấu cho nhân quyền Việt Nam.
Truyền thông nhà nước Việt Nam nói rằng “thực chất” những người được tổ chức Mạng lưới Nhân quyền Việt Nam vinh danh là “những đối tượng có hành vi phạm tội, đã bị toà án xét xử, đã hoặc đang chấp hành án tại Việt Nam”.
Cũng trong dịp này, MLNQVN công bố báo cáo nhân quyền 2023, nhận định rằng mặc dù Việt Nam hiện là thành viên của Hội đồng Nhân quyền LHQ, tình hình nhân quyền tại quốc gia nầy không những không được cải thiện trong hai năm qua, mà trái lại “càng trở nên tồi tệ hơn trong tất cả các lãnh vực”.
Trong đó báo cáo chỉ ra việc chính quyền gia tăng trấn áp những người bất đồng chính kiến ôn hòa; số lượng người bị bắt bớ, truy tố, và bỏ tù vì lý do tôn giáo và chính trị gia tăng trong hai năm qua, tính đến ngày 15-10-2023, với 123 người bị truy tố và 98 người bị kết án vì lý do chính trị và tôn giáo; 25 người còn bị tạm giam.
Chính quyền Việt Nam vào các dịp khác nhau luôn bác bỏ các cáo buộc vi phạm nhân quyền, cho rằng các quyền căn bản của mọi công dân ở quốc gia Cộng sản này “luôn được tôn trọng”, và chỉ bắt giam, xử án những ai “vi phạm pháp luật”.