Ông Ðoàn Văn Vươn (thứ nhì từ trái) và anh trai Đoàn Văn Sinh (thứ tư từ bên trái) ra tòa tại Hải Phòng, ngày 2/4/2013.
Phiên tòa xét xử gia đình nông dân Đoàn Văn Vươn về tội danh “giết người chống người thi hành công vụ” ở Tiên Lãng (Hải Phòng) kết thúc ngày 5/4 với bản án 5 năm tù dành cho ông Vươn. Ba người anh em của ông Vươn lãnh các mức án từ 2-5 năm tù. Vợ và em dâu ông Vươn bị 15 đến 18 tháng tù treo về tội danh “chống người thi hành công vụ”.
Quan điểm của luật sư về diễn tiến và kết quả phiên xử ra sao? Luật sư chính trong số 8 luật sư đại diện pháp lý cho gia đình ông Vươn, ông Nguyễn Việt Hùng, thuộc Văn phòng Luật sư Kinh Đô, Đoàn Luật sư Hà Nội, cho biết:
Your browser doesn’t support HTML5
Bấm vào để nghe toàn bộ bài cuộc phỏng vấn
Luật sư Hùng: Bản án chưa thật sự khách quan, chưa lột tả được bản chất của vụ án. Nội dung trình bày và phân tích của chúng tôi cũng chưa được nêu rõ trong bản án này. Quan điểm của chúng tôi là không có tội danh “giết người, chống người thi hành công vụ” trong vụ án này.
VOA: Tại tòa, các luật sư có được tạo điều kiện theo đúng pháp luật về mặt tranh tụng và những phản hồi từ phía tòa có đáp ứng nguyện vọng của các luật sư?
Luật sư Hùng: Diễn biến phiên tòa cụ thể ra sao tôi xin phép không trao đổi sâu. Quan điểm của các luật sư có trình bày nhưng thật ra đại diện Viện Kiểm sát cũng chưa làm thỏa mãn vấn đề tranh luận của luật sư. Chúng tôi chứng minh trên thực tế phạm vi cưỡng chế không phải 19 hecta theo quy định, mà họ cưỡng chế cả hai khu đầm 40,3 hecta. Chúng tôi chứng minh họ có hành vi cưỡng chế nhà ông Qúy chứ không phải hành vi “đi qua”. Có rất nhiều lối đi vào khu vực cưỡng chế nhà ông Vươn. Tuy nhiên, lực lượng cưỡng chế lại không đi qua mà lại đi thẳng đến nhà ông Qúy. Điều đó không đúng.
VOA: Những chứng minh của luật sư như thế được ghi nhận tại tòa thế nào?
Luật sư Hùng: Trên bản án chúng tôi không thấy được ghi nhận cụ thể, tức là bản án mà tòa đã tuyên chưa thể hiện hết quan điểm của chúng tôi.
VOA: Luật sư nói các bản án này không thể hiện hết tình tiết vụ việc và chưa khách quan. Theo ông, một bản án thế nào trong vụ này mới được xem là khách quan và phản ánh đúng thực tế, thưa ông?
Luật sư Hùng: Tại tòa, chúng tôi cũng đã có quan điểm rất rõ ràng rằng tội danh “giết người, chống người thi hành công vụ” là không đúng. Viện Kiểm sát vẫn truy tố và vẫn luận tội về tội “giết người, chống người thi hành công vụ” là không phù hợp. Vì vậy, chúng tôi kiến nghị rằng bị cáo không có tội. Bởi lẽ việc cưỡng chế sai, người dân biết rõ đó là hành vi cưỡng chế sai pháp luật và thậm chí sai cả đối tượng cưỡng chế, thì người dân có quyền kháng cự để bảo vệ tài sản cũng như nơi ở hợp pháp của mình.
VOA: Thế nhưng có ý kiến cho rằng sự kháng cự dùng bạo lực là điều không chấp nhận được. Ý kiến luật sư ra sao?
Luật sư Hùng: Chúng tôi cũng có phân tích vấn đề này nằm ở việc khi người ta biết cưỡng chế sai, toàn bộ gia sản của người ta sẽ bị mất hết, không còn con đường sống nào nữa trong khi nợ nần chồng chất. Vậy thì ở đây phải đặt ra vấn đề là lực lượng cưỡng chế rất đông người được trang bị các công cụ hỗ trợ như súng, áo giáp, mũ sắt trong khi gia đình ông Vươn chỉ có 3 người ở nhà. Tương quan lực lượng giữa anh em ông Vươn với đội cưỡng chế là không cân xứng. Nếu thật sự xảy ra việc cưỡng chế, họ sẽ là bên yếu hơn lực lượng cưỡng chế. Cho nên, việc phòng vệ đấy cũng có thể cần phải cân nhắc.
VOA: Với vụ án gây nhiều tranh cãi này, từ những dự đoán trong công luận về mức án nặng nhẹ đến bản án cuối cùng hôm nay với mức cao nhất là 5 năm tù cho tội danh “giết người”, những người trong ngành luật pháp nghĩ gì về mức án này? Luật sư có ngạc nhiên về mức án so với tội danh, so với bối cảnh xảy ra vụ việc và so với tất cả những tình tiết liên quan?
Luật sư Hùng: Gỉa sử họ mắc phải tội như tội danh này, tôi nghĩ mức án này cũng không có vấn đề gì. Tuy nhiên, chúng tôi đang hy vọng rằng có một cách phán xét khác, một cách nhìn nhận khác về vụ việc, xem nó có cấu thành tội “giết người, chống người thi hành công vụ” hay không. Đó là vấn đề quan trọng. Ở đây chúng tôi không bàn đến vấn đề tội danh bao nhiêu và mức hình phạt bao nhiêu. Chúng tôi đang nhìn nhận ở góc độ về mặt pháp lý nó có đúng tội đó hay không, việc xét xử ấy nó có lột tả được bản chất của vụ án hay không. Và chúng tôi cho rằng cần phải làm rõ và chỉ ra căn cứ để có thể thuyết phục các luật sư. Ở đây tôi thấy chưa thuyết phục.
VOA: Các bản án hôm nay nói lên điều gì trong ánh mắt luật sư?
Luật sư Hùng: Tôi xin phép không bàn luận sâu và đánh giá về việc này. Tôi chỉ có quan điểm nghề nghiệp. Chúng tôi làm hết trách nhiệm của mình, đưa ra đánh giá hoặc phát biểu trên tinh thần luật pháp. Bản án của các thân chủ chúng tôi, chúng tôi thấy rằng chưa được phù hợp. Nếu các bị cáo kháng án, có thể chúng tôi sẽ có cơ hội khác để phát biểu ý kíên của mình, làm rõ bản chất và nội dung vụ án sao cho quyền và lợi ích hợp pháp của thân chủ chúng tôi được đảm bảo. Bản án sơ thẩm này giới hạn trong phạm vi cấp xét xử ở Hải Phòng. Nếu kháng cáo lên, ở giai đoạn xét xử phúc thẩm là giai đoạn cao nhất. Ở cấp tòa án tối cao, tôi nghĩ cũng có thể có những chuyện tốt đẹp hơn.
