Các thành viên Đảng Dân chủ tại Quốc hội hôm thứ Tư bắt đầu các thủ tục tố tụng dự kiến sẽ kết thúc với những cáo buộc luận tội chống TT Donald Trump, một ngày sau khi các dân biểu Dân chủ tố cáo ông Trump lạm dụng chức vụ Tổng thống để bảo đảm được tái cử trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020.
Theo Reuters thì sau hơn hai tháng điều tra, Ủy ban Tư pháp Hạ viện Hoa Kỳ sẽ mở phiên điều trần để xem xét xem liệu những hành vi sai trái của TT Trump liên quan tới Ukraine có hội đủ các điều kiện để cấu thành “các trọng tội và khinh tội” bị trừng phạt qua thủ tục luận tội hay không -dựa trên Hiến pháp của Hoa Kỳ.
Ủy ban Tư Pháp có thể hành động nhanh chóng trong những tuần tới đây để đưa ra hồ sơ luận tội chống Tổng thống Trump, dọn đường cho một cuộc biểu quyết luận tội trong một phiên họp của toàn thể Hạ viện trước Giáng sinh 2019, và tiếp theo, một phiên xét xử tại Thượng viện vào tháng 1 năm 2020.
Đảng Cộng hòa, đảng đang kiểm soát Thượng viện, tỏ ra không mấy sốt sắng muốn truất phế Tổng thống Trump.
Trong một phúc trình dài 300 trang của Ủy ban Tình báo Hạ viện Mỹ hôm thứ Ba, Đảng Dân chủ kết luận rằng ông Trump đã áp lực Ukraine xúc tiến các cuộc điều tra có lợi cho ông về mặt chính trị.
"Tổng thống, Phó tổng thống, và các viên chức dân sự khác của Hoa Kỳ “sẽ bị truất phế hay bãi nhiệm nếu bị luận tội và bị kết tội Phản quốc, Hối lộ và các trọng tội và khinh tội khác.”Hiến Pháp Hoa Kỳ
Phúc trình của ủy ban nói ông Trump đã phương hại tới an ninh quốc gia và chỉ đạo một nỗ lực chưa từng thấy để cản trở công lý, bằng cách cản trở các cuộc điều tra của quốc hội, không cung cấp một tài liệu nào, và còn ngăn cấm các quan chức hàng đầu trong chính phủ Trump ra điều trần, hoặc trấn áp tinh thần của những quan chức vẫn ra điều trần, bất chấp sức ép của Toà Bạch Ốc.
Tổng thống Trump phủ nhận các cáo buộc đó, ông tuyên bố không hề phạm bất cứ hành vi sai trái nào, và miêu tả cuộc điều tra của quốc hội là một cuộc “săn phù thủy”.
Phúc trình của Ủy ban Tư Pháp được coi là kết thúc giai đoạn điều tra luận tội đã khởi sự từ ngày 24 tháng 9, đặt nền cho ít nhất hai tội đáng bị truất phế: đó là lạm quyền và cản trở công lý.
Theo hiến pháp Mỹ, "Tổng thống, Phó tổng thống, và các viên chức dân sự khác của Hoa Kỳ “sẽ bị truất phế hay bãi nhiệm nếu bị luận tội và bị kết tội Phản quốc, Hối lộ và các trọng tội và khinh tội khác.”
Các kết luận vừa kể tương phản với một phúc trình dầy 110 trang của các dân biểu Cộng hòa tại Hạ viện công bố hôm thứ Hai 2/12 theo đó, cuộc điều tra luận tội dựa vào lời khai chứng của các quan chức không do dân bầu lên, vốn là những người không thích phong cách của ông Trump, bất đồng với các quan điểm và các quyết định của Tổng thống, và rằng cuộc điều tra không tìm thấy bằng chứng về hành vi phạm tội.
Bước đầu tiên là Ủy ban Tư pháp sẽ tham khảo ý kiến chuyên môn của 4 vị giáo sư luật về điều gì cấu thành hành vi có thể bị luận tội để truất phế, và cách mà hành vi sai trái của ông Trump có thể so sánh với hành động của hai cựu tổng thống - Richard Nixon của đảng Cộng hòa, người đã từ chức trước khi có thể bị phế truất; và Bill Clinton, Tổng thống của Đảng Dân chủ đã bị luận tội để truất phế nhưng không bị Thượng viện kết án.
Bốn giáo sư Luật ra điều trần gồm có: Noah Feldman, Giáo sư Luật, Đại học Harvard; Pamela Karlan, Giáo Sư Luật Trường ĐH Stanford; Michael Gerhardt, Giáo sư Trường Luật Bắc Carolina; và Jonathan Turley, Giáo sư luật tại Trường Luật Đại học George Washington.
Bản tin của Reuters nói rằng phiên điều trần hôm thứ Tư 4/12/2019 có phần chắc sẽ không mang lại những tin gây chấn động nào mới, nhưng cuộc điều trần có thể là một sân khấu cho các cuộc đôi co chính trị đầy kịch tính giữa các thành viên Đảng Dân chủ và các đồng minh của ông Trump bên Đảng Cộng hòa.
Như ông Trump, các đồng minh của ông bên Đảng Cộng hòa cho rằng cuộc điều tra do các dân biểu Dân chủ dẫn đầu là một trò hề giả tạo có mục đích lật ngược kết quả cuộc bầu cử Tổng thống năm 2016, với những bằng chứng được chọn một cách có chủ ý bởi Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện Adam Schiff, người dẫn đầu cuộc điều tra tại Hạ viện Mỹ.
Các buổi điều trần kéo dài nhiều tuần dựa trên lời khai của nhiều nhân chứng trước ủy ban Tư pháp Hạ viện của ông Schiff kết luận rằng TT Trump đã gây áp lực, buộc Tổng thống Ukraine đồng ý tiến hành các cuộc điều tra công khai vào hai cha con cựu Phó Tổng thống Joe Biden, một đối thủ chính trị của ông Trump trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 2020, để đổi lấy gói viện trợ an ninh gần 400 triệu đô la – vốn đã được quốc hội thông qua nhưng bị ông Trump giữ lại, không tháo ngân để tăng sức ép lên nhà lãnh đạo Ukraine, và một cuộc họp tại Toà Bạch Ốc cho Tổng thống Volodymyr Zelenskiy.
(Reuters, VOA)